Σέρρες

Ένας νομός πρόκληση, ένας τόπος γεμάτος αντιθέσεις, που γοητεύει όλους τους επισκέπτες, όταν ανακαλύπτουν τα λευκοντυμένα βουνά, τα καταπράσινα τοπία, το μυστηριώδες σπήλαιο της Aλιστράτης, το φαράγγι του Aγγίτη, τον υδροβιότοπο της Kερκίνης και τόσα άλλα. H πόλη των Σερρών παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον, ενώ 25χλμ. ανατολικά της σας περιμένει το δάσος Λαϊλιά για πεζοπορία, καθώς και το χιονοδρομικό κέντρο για να ανεβάσετε την αδρεναλίνη σας στα ύψη, κάνοντας σκι.

Νομός με μεγάλες δυνατότητες τουριστικής ανάπτυξης, που συνδυάζει πλούσιες φυσικές ομορφιές και σημαντικά αξιοθέατα. Πόλοι έλξης για τους επισκέπτες τα χειμερινά σπορ στο χιονοδρομικό κέντρο στο Λαϊλιά, τα βυζαντινά κάστρα, τα μοναστήρια αλλά και οι ιαματικές πηγές στη Νιγρίτα. Η πρόσβαση στο νομό είναι εύκολη, αφού το οδικό δίκτυο είναι καλό και το συγκοινωνιακό σχετικά πυκνό.

Η πόλη Σέρρες, είναι μια σύγχρονη πόλη και ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο του νομού. Πρέπει να επισκεφτείτε, τα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης και το βυζαντινό φρούριο, τον παλαιό μητροπολιτικό ναό των Αγίων Θεοδώρων, το μικρό μουσείο στην πλατεία της πόλης και το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου του Κρυονερίτη, που περιέχει παλιές εικόνες.

Επίσης, πρέπει να επισκεφτείτε το περίφημο σπήλαιο της Αλιστράτης, ένα από τα μεγαλύτερα και ωραιότερα στην Ελλάδα. Οι λάτρες της φύσης θα εντυπωσιασθούν από το μαγευτικό τοπίο της λίμνης στην Κερκίνη, με την πλούσια χλωρίδα και πανίδα, που προστατεύεται πλέον ως υδροβιότοπος. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι σημαντικές λαογραφικές εκδηλώσεις που γίνονται στις γύρω περιοχές, όπως η “Γυναικοκρατία” και τα “Αναστενάρια”. Δεν λείπουν βέβαια και τα μνημεία με αρχαιολογική σημασία, όπως η αρχαία Αμφίπολη με τον περίφημο μαρμάρινο Λέοντα.

Η Λίμνη Κερκίνη ανήκει στο Νομό Σερρών και είναι ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Ευρώπης, με αξιοθαύμαστη πανίδα και χλωρίδα, που αξίζει να επισκεφθεί κανείς.

Στην ευρύτερη περιοχή της λίμνης υπάρχουν πολλά είδη θηλαστικών, αρκετά από τα οποία είναι απειλούμενα, όπως η αίδρα, το ζαρκάδι, το τσακάλι, η αγριόγατα, ενώ υπάρχουν και άλλα κοινά είδη όπως η αλεπού, η νυφίτσα, ο αγριόχοιρος, ο λαγός, ο σκαντζόχοιρος, ο ασβός, κ.τ.λ.

Σπουδαία επίσης είναι η ιχθυοπανίδα της λίμνης. Επίσης έχουν καταγραφεί πάνω από 30 είδη ψαριών με εμπορικό ενδιαφέρον, όπως ο Κυπρίνος και η Πεταλούδα και παρουσιάζει αξιόλογη αλιευτική παραγωγή.

Στα γύρω βουνά έχουν καταγραφεί 300 και πλέον είδη πουλιών. Δύο από αυτά, ο Αργυροπελεκάνος και η Λαγγόνα, είναι παγκόσμια απειλούμενα με εξαφάνιση.

Παρατηρούνται επίσης, οι πιο σημαντικές αποικίες της Ν. Βαλκανικής χερσονήσου από Κορμοράνους, Χουλιαρομύτες, Χαλκόκοτες κ.α. ενώ τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκαν και νέα είδη για την περιοχή όπως η Νανόχηνα, το Φοινικόπτερο, ο Κυνηγογέρακας, ο Νανόκυκνος κ.α.

Επίσης παρατηρούνται πολλά σπάνια αρπακτικά πουλιά όπως ο Βασιλαετός, ο Χρυσαετός, ο Πετρίτης, κ.α.

Η Κερκίνη αποτελεί έναν από τους 11 Ελληνικούς Υγρότοπους Διεθνούς Σημασίας (της σύμβασης Ραμσάρ) και μια από τις 113 Σημαντικές Περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας.

Πανάρχαια είναι η ιστορία του νομού Σερρών. Η πρωτεύουσα του οι Σέρρες κτίστηκε, πριν από τρεις χιλιάδες διακόσια χρόνια και συνεχώς αναγεννάται και αναβάλλει ακμαιότερη και ωραιότερη. Ιδρύθηκε στη σημερινή θέση διότι ο λόφος της Ακροπόλεως ήταν ο πλέον ενδεδειγμένος για την οχύρωση της. Η πόλη και η περιφέρεια των Σερρών διασώζονται μετά από αναρίθμητες λαίλαπες και καταιγίδες πολέμων, αλλεπάλληλες σφαγές, εξανδραποδισμούς, πυρπολήσεις και καταστροφές.

Για τους κατοίκους του Ν. Σερρών, της πεδιάδας του Στρυμόνα και της Σίρεως της Παιονικής, και μετά Οδομαντικής, έγραψαν πολλοί αρχαίοι και Βυζαντινοί ιστορικοί συγγραφείς και ποιητές, π.χ. ο Ηρόδοτος, ο Θουκυδίδης, ο Τίτος Λίβιος, ο Όμηρος, ο Αισχύλος, ο Ευριπίδης, ο Αππιανός, ο γεωγράφος Στράβων και πολλοί άλλοι. Οι περισσότεροι Βυζαντινοί συγγραφείς εγκωμιάζουν τις Σέρρες στην εποχή τους ως πόλη μεγάλη, οχυρά, πλούσια, θαυμαστό μέγα άστυ και μητρόπολη.

Πυκνοκατοικημένη ήταν η περιοχή του νομού Σερρών, από αρχαιοτάτων χρόνων. Κατοικήθηκε από τους προϊστορικούς ακόμη χρόνους. «Είη δε Παιονίη επί τω Στρυμόνι ποταμώ πεπολισμένη» γράφει ο Ηρόδοτος.

Μέχρι στιγμής αποκαλύφθηκαν σαράντα εννιά αρχαιολογικοί οικισμοί, εκ των οποίων οι είκοσι πέντε είναι της κλασικής και ελληνιστικής εποχής και είκοσι τέσσερις της Ρωμαϊκής. Από τους ιστορικούς αναφέρονται στο νομό Σερρών και άλλες τριάντα τέσσερις αρχαίες πόλεις με κορυφαία στην αρχαιότητα την Αμφίπολη. Απ’ αυτές μερικές χάθηκαν εντελώς, ούτε και τη θέση τους γνωρίζουμε. Στις θέσεις μερικών κτίστηκαν νέες πόλεις με νέα ονόματα ενώ οι περισσότερες έμειναν ερείπια, καταχώσθηκαν με το πέρασμα των αιώνων και μόνο με αρχαιολογικές ανασκαφές μπορούν να αποκαλυφθούν.

Οι αρχαιότητες του νομού Σερρών καταστράφηκαν από τις πολλές βαρβαρικές επιδρομές, λεηλασίες και πυρπολήσεις. Όσες έμειναν, στην πόλη των Σερρών κατεχώσθηκαν σε πολύ μεγάλο βάθος λόγω του επικλινούς εδάφους της στους πρόποδες της ακροπόλεως και του χειμάρρου των Αγίων Ανάργυρων, που η κοίτη του βρίσκεται ψηλότερα. Στις σωστικές αρχαιολογικές ανασκαφές αποκαλύπτονται αλλεπάλληλα στρώματα κατεστραμμένων και πυρπολημένων πόλεων, από το διάστημα των 3200 ετών της ιστορίας της. Ο ιστορικός Ευάγγελος Στράτης γράφει ότι «Τα αλλεπάλληλα στρώματα των ερειπίων των Σερρών είναι οι βαθμίδες της χρυσής κλίμακος, δι’ ης η μεγαλομάρτυς αύτη πόλις ανέβη εις τον ουρανόν της ελληνικής δόξης και αθανασίας».

Τυχαίως βρέθηκε 1962 στο πάνω μέρος της ακρόπολης, κατά τη διάνοιξη του δρόμου, ένα κόκαλο με γραφή που ανάγεται στους προϊστορικούς χρόνους.

Οι αρχαιολόγοι Γ. Μπακαλάκης και Π. Κυπαρισσιάδης το 1934 και το 1958 βρήκαν στην Ακρόπολη όστρακα μελανόμορφων αγγείων που χρονολογήθηκαν τον 6ο ή 7ο π.Χ. αιώνα. Βρέθηκαν  εκεί τοίχοι κτιρίων με μεγάλους τετραγωνισμένους πωρόλιθους που το ασβεστοκονίαμα τους, λόγω των πολλών δεκάδων αιώνων, απολιθώθηκε. Σώζεται στη βάση της νότιας πλευράς του πύργου Ορέστου ένα μέρος τείχους με μεγάλους πωρόλιθους, που είναι πιθανόν υπόλειμμα του τείχους της κλασικής εποχής. Υπάρχει διαδεδομένη παράδοση ότι η Ακρόπολη με το κάτω μέρος της πόλης των Σερρών, συνδεόταν με υπόγειο στοά. Ο Πέτρος Παπαγεωργίου γράφει το 1894 ότι: «οι τοίχοι της στοάς αυτής είναι κεκοσμημένοι δια ζωγραφιών»; Βρέθηκαν τάφοι του 6ου π.Χ. αιώνα και πολλά αρχαία νομίσματα της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής, στην Ακρόπολη και κοντά στο ναό των Αγίων Θεοδώρων.

Τα περισσότερα εκθέματα στο αρχαιολογικό μουσείο των Σερρών, είναι της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής. Είναι συνήθως τιμητικά ψηφίσματα, επιτύμβιες ενεπίγραφες πλάκες, αγάλματα, κτερίσματα τάφων, ειδώλια κ.λπ. με τα οποία διαπιστώνεται ο αξιόλογος συνεχής πολιτισμός του νομού Σερρών στις παραπάνω εποχές.

Από ενεπίγραφες πλάκες αποδεικνύεται ότι η πόλη και η περιφέρεια Σερρών άκμαζαν στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους. Είχαν στάδιο και οργάνωναν γυμναστικούς αγώνες. Από φράσεις ενεπίγραφης τιμητικής πλάκας «Βουλευόντων και βουλευσαμένων» και «βουλεύσας και αγορανομήσας» φαίνεται ότι υπήρχε στη ρωμαϊκή εποχή βουλή και αγορανομική υπηρεσία στις Σέρρες.

Οχύρωση των Σερρών. Η γεωγραφική και στρατηγική θέση του νομού Σερρών τον κατέστησε από αρχαιοτάτων χρόνων προμαχώνα και προπύργιο του ελληνισμού και κέντρο εξορμήσεων των βυζαντινών αυτοκρατόρων κατά των Σλάβων. Υπήρξε το μήλο της έριδος όλων των γειτονικών λαών, επειδή συνδέει την κεντρική Ευρώπη με το Αιγαίο πέλαγος,

Γι’ αυτό η πρωτεύουσα του οι Σέρρες ήταν πάντοτε πολύ καλά οχυρωμένη. Σε πρόσφατη σωστική αρχαιολογική ανασκαφή αποκαλύφθηκε και ένα μέρος τείχους πιθανόν της ρωμαϊκής εποχής. Η οχύρωση της ενισχύθηκε ιδιαίτερα στους βυζαντινούς χρόνους, αλλά και στα χρόνια της φραγκοκρατίας και της σερβοκρατίας.

Σαν άλλη Κωνσταντινούπολη είχε τρία τείχη. Το πρώτο, μεγάλου πάχους ήταν γύρω από την τότε πόλη, θεμελιωμένο σε πολλά μέρη, λόγω του υπεδάφους, πάνω σε μπηγμένους στη γη κορμούς δένδρων, επεξεργασμένους στη φωτιά. Το δεύτερο βρίσκεται στις παρυφές του λόφου Μηχανικού και της Ακρόπολης και το τρίτο επάνω στην κορυφή του λόφου με πολλούς πύργους. Επί τουρκοκρατίας ο Ισμαήλ μπέης, το 1794, κατασκεύασε με αγγαρείες ένα ευρύτερο πρόχειρο, με άψητα πλιθιά, πάχους 0,70 πόντους τείχος που περιλάμβανε και συνοικίες των Τούρκων, αλλά διαλύθηκε τον 19° αιώνα από τις καιρικές συνθήκες.

Η προσφορά του νομού Σερρών στην ιστορία είναι μεγάλη. Οι κάτοικοι του ήταν πάντοτε υπόδειγμα εργατικότητας, προσφοράς, αυτοθυσίας, φιλοπατρίας και ηρωισμού. Ο βασιλιάς των Περσών Δαρείος μετέφερε το 485 π.Χ. τους Σερραίους στην Ασία για να γίνουν παράδειγμα εργατικότητας στους τότε Ασιάτες.

Πρόσφερε πολλά ανά τους αιώνες στην Ελλάδα και στον κόσμο. Δεν είναι υπερβολή. Από τα σπλάχνα της γης του όρους Παγγαίου του νομού Σερρών ενισχύθηκε οικονομικά ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος Β΄ 359-336 π.Χ.. Με τα χίλια τάλαντα χρυσού που έβγαζε ετησίως από τα μεταλλεία του Παγγαίου διοργάνωσε στρατό που κατόρθωσε να ενώσει την Ελλάδα. Στην ίδια οικονομική πηγή στηρίχθηκε και ο Μ. Αλέξανδρος για να ετοιμάσει τη μεγάλη εκπολιτιστική εκστρατεία του στην Ασία.

Στην Κερκινίτιδα λίμνη του νομού Σερρών συγκέντρωσε το στόλο του και τα στρατεύματα του για να ξεκινήσει στην παραπάνω εκστρατεία. Και από την περιοχή των Σερρών κατατάχθηκαν στο στρατό του Παίονες και Αγριάνες που αναδείχτηκαν με αρχηγό τον Αμύντα Αραβαίο πρωτοπόροι, παράδειγμα ανδρείας και ηρωισμού σ’ όλες τις μάχες της Ασίας. Ο Αλέξανδρος σε ομιλία του τους χαρακτήρισε ως τους πιο εύρωστους και μαχιμότερους άνδρες της Ευρώπης.

Στο νομό Σερρών, με έδρα τότε την ακμάζουσα Αμφίπολη, γράφτηκε ο πρόλογος και ο επίλογος της μεγάλης εκστρατείας του Μ. Αλεξάνδρου, αφού από τα μέρη αυτά ξεκίνησε και στα μέρη αυτά, στην Αμφίπολη, εγκαταστάθηκε μετά το θάνατο του η οικογένεια του.

Στη φονικότατη μάχη της Πύδνας το 168 π.Χ. κατά των Ρωμαίων για την ελευθερία της Ελλάδας έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι τρεις χιλιάδες περίπου Βισάλτες και Σιντοί της περιφέρειας Σερρών. Με ορμητήριο την Οδομαντική Σίρι ο Ανδρίσκος ο Φίλιππος έδωσε στην πεδιάδα των Σερρών αλλεπάλληλες μάχες κατά των Ρωμαίων με 25 χιλιάδες νεκρούς για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.

Στη βυζαντινή εποχή η περιφέρεια των Σερρών ήταν από τις πρώτες της αυτοκρατορίας. Ιδιαίτερα ενδιαφέρονταν οι αυτοκράτορες για την οχύρωση και τη διοίκηση της. Διόριζαν ως πολιτικούς και στρατιωτικούς διοικητές αυτής διακεκριμένα πρόσωπα, όπως π.χ. το Μιχαήλ Παλαιολόγο, το μετέπειτα (1259-1282) αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Ο Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος στο νομό Σερρών εξόντωσε τα βουλγαρικά στρατεύματα του Σαμουήλ το 1014 μ.Χ.

Ο Ιεροκλής, τον 6ο μ.Χ. αιώνα, χαρακτηρίζει τις Σέρρες την πιο σημαντική πόλη της 7ης επαρχίας του Ιλλυρικού. Ήταν πρωτεύουσα του Θέματος Στρυμόνος που περιελάμβανε όλη την Ανατολική Μακεδονία.

Στα χρόνια των Ανδρονίκων Παλαιολόγων, πάππου και εγγονού, και Καντακουζηνού, οι Σέρρες υπήρξαν στο δυναστικό πόλεμο το κέντρο του ενδιαφέροντος και το μήλο της έριδος όλων των παρατάξεων. Κατ’ επανάληψη την πολιόρκησαν μέχρι που τις κατέλαβαν οι Σέρβοι το 1345.

Αυτοί έκαναν τις Σέρρες πρωτεύουσα του κράτους του πριγκιπάτου των Σερρών με βασιλιά στην αρχή το γιο του Ντουσάν, Ούρεση, μετά την κράλαινα Ελένη και τέλος τον Ούγκλεση.

Η τουρκοκρατία επικράτησε στο νομό Σερρών μετά την ήττα των Σέρβων στη Θράκη από τους Τούρκους. Οι Σερραίοι τότε αντιστάθηκαν με ηρωισμό στην ακατάσχετη ορμή των Τούρκων, αλλά αναγκάσθηκαν μετά από στενή πολιορκία και έλλειψη τροφών να παραδοθούν στις 19 Σεπτεμβρίου του 1383 υπό όρους.

Οι Σουλτάνοι κατέστησαν το νομό Σερρών ορμητήριο κατά των Σλάβων και την πόλη κέντρο αναπαύσεως και διασκεδάσεως μετά από κάθε νικηφόρο εκστρατεία των. Ίδρυσαν στις Σέρρες νομισματοκοπείο της αυτοκρατορίας των. Λειτουργούσε διακόσια χρόνια, 1419-1618. Εξέδωσε σε πολλά εκατομμύρια αντίτυπα τέσσερα χρυσά, εικοσιτέσσερα ασημένια και δυο χάλκινα νομίσματα. Αναγράφονταν σ’ αυτά και η φράση «εκόπη εν Σέρραις». Επί τουρκοκρατίας ο Ν. Σερρών ήταν μεγάλο διοικητικό, παραγωγικό και οικονομικό κέντρο της ευρύτερης Μακεδονίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Στην πλούσια πεδιάδα των Σερρών εγκαταστάθηκαν Τούρκοι αγάδες και πασάδες. Άρπαξαν τα κτήματα των Ελλήνων και δημιούργησαν τα απέραντα τσιφλίκια τους.

Από το χρονικό του Παπασυναδινού, του 1598-1642, πληροφορούμεθα αρπαγές παιδιών, εξανδραποδισμούς, εξισλαμισμούς, λεηλασίες, ξυλοδαρμούς, εξευτελισμούς, εκβιασμούς, καταδυναστεύσεις, δυσβάστακτα μαρτυρία γενοκτονίας. Πολλοί Σερραίοι βασανίστηκαν και μαρτύρησαν για την πίστη του Χριστού. Παρ’ όλα αυτά διατήρησαν με κάθε θυσία την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό. Διοργάνωσαν με υποδειγματικό δημοκρατικό τρόπο τη ζωή τους κάτω από την προστασία της Εκκλησίας και τη φροντίδα των συντεχνιών.

Ανάπτυξαν την παιδεία περισσότερο απ’ όλες τις πόλεις της Μακεδονίας και ανάδειξαν τις Σέρρες Αθήνα του Βορρά. Ίδρυσαν πολλά σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στο νομό και συγκρότησαν πρότυπο εξατάξιο Γυμνάσιο και διδασκαλείο στις Σέρρες. Με τους αποφοίτους των δύο διδασκαλείων των Σερρών πλαισίωσαν τα σχολεία του υπόδουλου γένους και συνέβαλαν στην αναδιοργάνωση της παιδείας αυτού. Πίστευαν ολόψυχα ότι με τη μόρφωση των νέων προετοίμαζαν την ελευθερία της πατρίδας των και δεν αστόχησαν.

Το εμπόριο των Σερρών τους άνοιξε ευρύτερο ορίζοντα. Οι Τούρκοι αγάδες και τιμαριούχοι υστερούσαν στο εμπόριο και πουλούσαν την παραγωγή τους στους Έλληνες Σερραίους εμπόρους. Αυτοί ανάπτυξαν το εμπόριο σε μεγάλο βαθμό. Κατά τον Εβλιά Τζελεμπί το 17ο αιώνα λειτουργούσαν στις Σέρρες 2.000 μαγαζιά και 9 θολωτά μπεζεστένια. Καθιέρωσαν μεγάλες εμποροπανηγύρεις στις Σέρρες, στην Ηράκλεια, στη Σκοτούσσα και σε άλλες κωμοπόλεις. Φρόντιζαν να εξαγάγουν τις παραγωγές της βιοτεχνίας κλωστοϋφαντουργίας, ανεξίτηλης βαφής υφασμάτων, αγγειοπλαστικής, χαλκουργίας και ιδιαίτερα τα προϊόντα του κάμπου των Σερρών στην κεντρική Ευρώπη. Παρήγαγαν πολλά και καλά προϊόντα, με πρώτο το βαμβάκι. Ο J V. Arasi σε έκθεση του γράφει στις 24-4-1777 για το εμπόριο των Σερρών ότι ήταν απέραντο εξαιτίας της σημαντικότατης και αξιοσημείωτης παραγωγής βάμβακος που έφθανε στα έξι με επτά εκατομμύρια οκάδες ετησίως. Τα δύο τρίτα αυτής της παραγωγής στέλνονταν από τις Σέρρες στη Γερμανία, στη Βενετία, στην Πολωνία και στην Ευρωπαϊκή Τουρκία δια ξηράς, με τα περίφημα καραβάνια, και δια θαλάσσης από τους κόλπους του Ορφανού, της Θεσσαλονίκης και του Δυρραχίου, το δε υπόλοιπο το επεξεργάζονταν μόνοι τους στα κλωστοϋφαντουργία των Σερρών.

Σερραίοι έμποροι ίδρυσαν στις παραπάνω χώρες εμπορικά καταστήματα με διεθνή προβολή. Τα κράτη της Ιταλίας, Γαλλίας, Αγγλίας, Ρωσίας και Αυστροουγγαρίας μέχρι το 1913 είχαν προξενεία στις Σέρρες, διότι θεωρείτο αξιόλογη πόλη στη διεθνή πολιτική και στο εμπόριο. Σερραίοι έμποροι μετανάστευσαν σε μεγάλες πόλεις της Ευρώπης. Συνεργάστηκαν εκεί με τις Ελληνικές παροικίες και βοήθησαν στην ανάπτυξη της οικονομικής κίνησης της Ευρώπης με τις Σέρρες. Ίδρυσαν σ’ αυτές ελληνικά σχολεία και διάφορα φιλανθρωπικά ιδρύματα. Δεν ξέχασαν τη γενέτειρα τους σ’ οποιοδήποτε μέρος της γης και αν βρέθηκαν. Μερικοί απ’ αυτούς αναδείχτηκαν ευεργέτες όχι μόνο στα σχολεία και στα ιδρύματα των ελληνικών παροικιών της Ευρώπης, αλλά και της πόλης των Σερρών. Συγκινείται κανείς όταν διαβάζει τα πολλά ονόματα των μεγάλων αυτών Σερραίων ευεργετών και τους ευγνωμονεί. Τα ονόματα τους μένουν ανεξίτηλα στην ιστορία της πατρίδας των.

Στις εξεγέρσεις και επαναστάσεις των Ελλήνων κατά των Τούρκων συμμετείχαν με ενθουσιασμό οι Σερραίοι. Θυσίασαν πολλούς νέους για την ελευθερία της πατρίδας. Μετά από κάθε επανάσταση επακολουθούσαν στις Σέρρες, σφαγές εξανδραποδισμοί, λεηλασίες, καταστροφές. Βρίσκονταν ανάμεσα στα τρία μεγάλα Τουρκικά στρατόπεδα, της Κωνσταντινουπόλεως, του Μοναστηρίου και της Θεσσαλονίκης και την κάθε επανάσταση τους την πλήρωναν με αίμα και καταστροφές. Στην επανάσταση της Μακεδονίας του 1821 ο Σερραίος Εμμανουήλ Παπάς προσέφερε τα πάντα για να συγκρατήσει επί οκτώ μήνες τα στρατεύματα των Τούρκων στη Μακεδονία, προκειμένου να στερεωθεί η επανάσταση στη νότιο Ελλάδα για να λευτερωθεί. Οι Τούρκοι για να εκδικηθούν το Σερραίο Εμμανουήλ Παπά προγραμμάτισαν στις 8 Μαΐου 1821 γενική σφαγή των συμπατριωτών του Σερραίων. Σώθηκαν όμως με τη δυναμική επέμβαση και την έντονη διαμαρτυρία του μητροπολίτη Σερρών Χρύσανθου προς τις τουρκικές αρχές της πόλης.

Πάντοτε άκμαζε το ελληνικό εθνικό φρόνημα στις Σέρρες. Στο Μακεδονικό αγώνα οι Σέρρες, με την ένθερμο συμμετοχή όλων των ορθοδόξων Ελλήνων, αναδείχτηκαν το κέντρο του αγώνα της Ανατολικής Μακεδονίας. Ο πρόξενος της ελεύθερης Ελλάδας στην πόλη των Σερρών Σαχτούρης χαρακτήριζε τότε τις Σέρρες κέντρο εκπαιδεύσεως εθνικού φρονήματος.

Ο νομός των Σερρών, ήταν από τους αρχαιότατους χρόνους και παραμένει πάντοτε ακοίμητος φρουρός της Ελλάδος από το Βορρά και πηγή γεωργικού πλούτου και πολιτισμού, ακρόπολη του ελληνισμού.

Η απελευθέρωση της πόλεως Σερρών δεν επετεύχθη στον Α΄ Βαλκανικό πόλεμο διότι στις 24-10-1912 την κατέλαβαν οι Βούλγαροι ως δήθεν ελευθερωτές, αλλά ήταν κατακτητές. Εξαιτίας της απληστίας των Βουλγάρων, κηρύχτηκε ο Β’ Βαλκανικός πόλεμος. Τότε λευτερώθηκαν οι Σέρρες. Οι Βούλγαροι κατά την οπισθοχώρηση τους στις 28 Ιουνίου του 1913 λεηλάτησαν και πυρπόλησαν τις Σέρρες. Έκαψαν 4.050 οικίες, 1.000 καταστήματα και 100 γυναικόπαιδα ζωντανά. Θυσιάστηκε η πόλη των Σερρών στο βωμό της πατρίδας, σαν άλλη Ιφιγένεια, μέχρις ότου πετύχει ο Ελληνικός στρατός την ολοκληρωτική νίκη κατά του εχθρού. Επακολούθησε χολέρα που θέριζε τους Σερραίους. Οι Σερραίοι δεν απογοητεύτηκαν μπροστά στα ερείπια, την έλλειψη στέγης, τροφής, αλλά σε λίγα χρόνια αναγέννησαν και πάλι μέσα από τα ερείπια, τις στάχτες και τα συντρίμμια την πόλη και την περιφέρεια Σερρών και την κατέστησαν όπως και πρώτα ωραία ανθηρά, ακμάζουσα.

Στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας και πάλιν ο νομός Σερρών έπαιξε πρωτεύοντα ρόλο, διότι από το νομό Σερρών καταγόταν ο μεγάλος πολιτικός άνδρας της σύγχρονης ιστορίας του έθνους μας, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος στο νομό Σερρών εκλεγόταν βουλευτής. Από βουλευτής του νομού Σερρών αναδεικνυόταν δραστήριος και δημιουργικός υπουργός πολλών υπουργείων. Επί των ημερών του αναδιοργανώθηκε μεταπολεμικώς η Ελλάδα σε πολλούς τομείς. Έθεσε τις βάσεις του σύγχρονου πολιτεύματος. Σταθεροποίησε τη Δημοκρατία στην Ελλάδα. Ανασυγκρότησε τη χώρα μας οικονομικά, πολιτικά, διοικητικά, νομοθετικά, πολιτικά και έθεσε τα θεμέλια της προόδου αυτής. Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τις εσωτερικές και εξωτερικές αντιδράσεις κατόρθωσε να εντάξει την Ελλάδα στην Ενωμένη Ευρώπη. Σ’ αυτόν οφείλουμε κατά μέγα μέρος την ένταξη μας. Η σημερινή ταχεία πρόοδος και πολιτιστική εξέλιξη της Ελλάδας οφείλεται στην προσφορά του καταγόμενου από το νομό Σερρών μεγάλου πολιτικού άνδρα Κωνσταντίνου Καραμανλή. Όσοι σκοπίμως το αγνοούν αυτό αρνούνται ότι ο νομός Σερρών είναι ο νομός της μεγάλης προσφοράς.

Ο πληθυσμός των κατοίκων των Σερρών πάντοτε ήταν αξιόλογος λόγω της εύφορης πεδιάδας των. Δεν έχουμε πολλά στοιχεία για τον πληθυσμό του κατά τους πρώτους μ.Χ. αιώνες. Για να ανακηρυχθούν οι Σέρρες πρώτον ως επισκοπή από τον 5ο μ.Χ. αιώνα, δεύτερον ως μητρόπολη υπαγόμενη στο πατριαρχείο τον 8ο μ.Χ. αιώνα και τρίτον για να τη χαρακτηρίζει ο Ιεροκλής τον 6ο μ.Χ. αιώνα ως τη σημαντικότερη πόλη της εβδόμης επαρχίας του Ιλλυρικού σημαίνει ότι ήταν μεγαλούπολη.

Μεγάλη ανά τους αιώνες υπήρξε η διακύμανση του πληθυσμού του νομού Σερρών επειδή υφίστατο πολλές επιδρομές εχθρών, εξανδραποδισμούς, σφαγές λεηλασίες, πυρπολήσεις που αποδεκατίζετο σε μεγάλο βαθμό. Στην επιδρομή του Ιωαννίτση το 1206 αναφέρει ο Ακροπολίτης ότι οι Σέρρες κατάντησαν από άποψη πληθυσμού μικρή κωμόπολη.

Οι πληθυσμιακές απογραφές της τουρκοκρατίας για λόγους φορολογίας, βάσει του αριθμού των οικογενειών κ.λπ. δεν μας παρέχουν ακριβή στοιχεία για τον ακριβή πληθυσμό του νομού Σερρών.

Ο Παπαγεωργίου το 1894 γράφει ότι «Αι Σέρραι έχουσι νυν 28.000 (κατοίκους), Τούρκους μεν 13.500, Έλληνες δε 13.000, Εβραίους 1.100 και Αθίγγανους 400».

Μετά από την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας στην απογραφή του 1928 ο πληθυσμός ολοκλήρου του νομού ανήλθε στις 181.457 κατοίκους, της δε πόλεως Σερρών σε 29.640 κατοίκους. Από τότε και εξής, πλην της δεκαετίας του 1940-1950, μέχρι το 1961 ο πληθυσμός του νομού Σερρών ηύξανε κανονικά. Στην απογραφή του 1961 ανήλθε στις 248.041 κατοίκους. Από τότε και εξής, λόγω της αστυφιλίας σε μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας και της μετανάστευσης στο εξωτερικό μειώνεται ανησυχητικά ο πληθυσμός του νομού Σερρών. Στην απογραφή του 1991 κατήλθε στις 192.828 κατοίκους, δηλαδή όσους είχε το 193033. Στην απογραφή του 2001 ο πληθυσμός του ανήλθε στις 200.116. Στα δέκα χρόνια έχουμε αύξηση πληθυσμού 7.285 κατοίκους. Το συμπέρασμα είναι ότι ο πληθυσμός του νομού Σερρών δεν αυξάνει κανονικά διότι δεν υπάρχουν κίνητρα παραμονής των κατοίκων στον ακριτικό αυτό νομό.

Από τα παραπάνω διαπιστώσαμε ότι η πανάρχαια πόλη και η περιφέρεια των Σερρών έχουν μακρά, λαμπρά, ένδοξη ιστορία. Οι κάτοικοι του νομού Σερρών από αρχαιοτάτων χρόνων ήταν εργατικοί, δραστήριοι, γενναίοι με ακμαίο το εθνικό τους φρόνημα σ’ όλες τις ιστορικές εποχές. Συνέχισαν τον καλό αγώνα με πολύ δυσμενείς συνθήκες πολέμων, σκλαβιάς, φοβερών σφαγών, εξανδραποδισμών, λεηλασιών, πυρπολήσεων, καταπιέσεων, ποικίλων στερήσεων και κακουχιών για να μας παραδώσουν την πόλη και την περιφέρεια Σερρών ζωντανή, ακμαία, πλούσια σε παραγωγή, σε εμπόριο, σε παιδεία και γενικά αναπτυγμένη σ’ όλους τους τομείς. Εμείς που προερχόμεθα ή μένουμε μόνιμα σ’ αυτόν το νομό με πολύ καλύτερες συνθήκες έχουμε καθήκον να συνεχίσουμε πάση θυσία τον ευγενή αγώνα της προόδου του νομού Σερρών για να φανούμε αντάξιοι συνεχιστές της ιστορίας του τόπου αυτού.

Σέρρες

Στην κεντρική Μακεδονία και σε κοντινή απόσταση από τη Θεσσαλονίκη, οι Σέρρες είναι μια πόλη που μπορεί και συνδυάζει τις ανέσεις ενός αστικού κέντρου, με τις φυσικές ομορφιές της Βόρειας Ελλάδας.

Mόλις 80 χλμ. βορειοανατολικά της Θεσσαλονίκης, οι Σέρρες αποτελούν το διοικητικό και οικονομικό κέντρο του ομώνυμου νομού της κεντρικής Μακεδονίας. Η πόλη και η γύρω περιοχή, επέζησαν και αναπτύχθηκαν παρά τις επιθέσεις, λεηλασίες και πυρπολήσεις αναρίθμητων εχθρών σε διάστημα πολλών αιώνων από την νεολιθική εποχή μέχρι τα νεότερα χρόνια.

Ακολουθεί μια πιο ειρηνική πορεία κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας και από τον 17ο αιώνα, η πόλη αρχίζει να αναπτύσσεται οικονομικά, αλλά και πολιτισμικά. Από εκείνη την εποχή έχουν απομείνει λιγοστά μνημεία, όπως το Μπεζεστένι, το τέμενος Αχμέτ Πασά και το Τζιντζιρλί Τζαμί.

Σήμερα οι Σέρρες αποτελούν ένα σύγχρονο αστικό κέντρο με όμορφα κτήρια και τοπία, φαρδείς δρόμους και πλατείες, αλλά και μια «ζωντανή» πόλη με πολλούς φοιτητές.

Η Εθνικής Αντιστάσεως είναι ο δρόμος που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη κίνηση. Ξεκινά από την πλατεία Ελευθερίας και καταλήγει στην αρχή της κοιλάδας των Αγίων Αναργύρων. Περπατήστε ανάμεσα στα μαγαζιά ή καθίστε για έναν καφέ και γλυκό σε μια από τις πολλές καφετέριες στο κέντρο της πόλης.

Ένα από τα παλαιότερα τουρκικά κτίσματα που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Σερρών, είναι το Μπεζεστένι που πιθανότατα κτίσθηκε το 1385 και πήρε το όνομά του από την αραβοπερσική λέξη Μπεζεστένι που σημαίνει αγορά υφασμάτων. Χρησιμοποιούνταν ως κλειστή αγορά πολυτελών εμπορευμάτων και σήμερα οι χώροι του φιλοξενούν το αρχαιολογικό Μουσείο των Σερρών.

Εκτός από το Μπεζεστένι μέσα στην πόλη υπάρχει και το Τζιντζιρλή Τζαμί, καθώς και το Τζαμί Αχμέτ Πασά, ένα από τα ωραιότερα μουσουλμανικά τεμένη της Ευρωπαϊκής Τουρκίας, κτισμένο από τον Μεχμέτ Μπέη. Λόγω της ομοιότητάς του με τους χριστιανικούς ναούς οι Σερραίοι το ονόμασαν Αγιά Σοφιά.

Η πόλη διαθέτει επίσης κι άλλα ενδιαφέροντα μουσεία, όπως το Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων (www.sarakatsani-folk-museum.gr), το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας (www.serres.gr/mouseio-fi/index2.html), το Μουσείο Ελιάς, το Εκκλησιαστικό Μουσείο κ.ά.

Στον επιβλητικό πευκόφυτο λόφο που δεσπόζει στην πόλη, υψώνεται η Ακρόπολη (Κουλάς), στους πύργους της οποίας αγρυπνεί το πνεύμα των Βυζαντινών. Ο επισκέπτης του, έχει τη δυνατότητα να δει από τις θέσεις των κάποτε περιμάχητων τειχών του, πανοραμικά, την πόλη των Σερρών και τον πλούσιο κάμπο που την περιβάλλει.

Πηγή ζωής και αληθινό πνεύμονα πρασίνου για την πόλη των Σερρών αποτελεί η κοιλάδα των Αγίων Αναργύρων, που βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί στην Ακρόπολη. Πρόκειται για το ωραιότερο πάρκο των Σερρών που ταυτόχρονα αποτελεί χώρο αναψυχής, άθλησης και διασκέδασης. Τα δρομάκια ανάμεσα στα πολλά δένδρα πλάι στα γέρικα πλατάνια που ανάμεσά τους κυλούν χείμαρροι και ρυάκια αποτελούν πρόκληση για κάθε επισκέπτη που ζητά να αποδράσει από το βουητό της πόλης και να θαυμάσει την ομορφιά της φύσης.

 


Σιδηρόκαστρο

Το Σιδηρόκαστρο είναι χωριό του νομού Σερρών στον Δήμο Σιντικής. Βρίσκεται 26 χλμ. ΒΔ. των Σερρών. Ονομαζόταν Ντεμίρ Ισάρ και Βαλόβιστα και μετονομάστηκε τη δεκαετία του ’30 στο πλαίσιο εξελληνισμού των ξενικών τοπωνυμίων.

Ντεμίρ-Ισάρ: Το χωριό κατά την Τουρκοκρατία έως και τον 20ό αι. ονομαζόταν Ντεμίρ-Ισάρ (τουρκικά: Demirhisar). Σημαντική δράση στην περιοχή επέδειξε ο Προκόπιος Λαζαρίδης, ως διάκονος της Μητρόπολης Μελενίκου έως το 1891 χρησιμοποιώντας στο κήρυγμα την τουρκική γλώσσα για να γίνεται αντιληπτός από το σύνολο του πληθυσμού. Το 1900 στο Ντεμίρ Ισάρ κατοικούσαν 3300 μουσουλμάνοι Τούρκοι, 1200 Βούλγαροι, 420 Τσιγγάνοι και μόλις 350 χριστιανοί Έλληνες και 120 χριστιανοί Βλάχοι. Κατά την Α’ Βουλγαρική Κατοχή, δολοφονήθηκε από τους Βούλγαρους στο Ντεμίρ Ισάρ ο Μητροπολίτης Μελενίκου Κωνσταντίνος Ασημιάδης όπως και εκατό κάτοικοι του χωριού (1913).

 


Νιγρίτα

Η Νιγρίτα είναι κωμόπολη της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών στην Μακεδονία και πρωτεύουσα του Καλλικρατικού Δήμου Βισαλτίας.

Η Νιγρίτα λειτούργησε ως πρωτεύουσα της πρώην Επαρχίας Βισαλτίας, ως Κοινότητα, ως Δήμος και ως πρωτεύουσα Διευρυμένων Δήμων. Ανεξάρτητα από το πώς λειτούργησε η Επαρχία Βισαλτίας ως διοικητική μονάδα, η Νιγρίτα υπήρξε το οικονομικό και το διοικητικό κέντρο της Βισαλτίας, όπου είχαν την έδρα τους Πολιτικές, Δικαστικές, Στρατιωτικές, Αστυνομικές, Εκπαιδευτικές αρχές, οι οποίες ίδρυσαν την «Ελληνική Σχολή Νιγρίτης» το 1904, και η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Βισαλτίας.

 


Ηράκλεια

Η Ηράκλεια είναι κωμόπολη του Νομού Σερρών και έδρα του ομώνυμου δήμου. Έχει πραγματικό πληθυσμό 3.786 κατοίκους (2011), ενώ μετά τη νέα διοικητική διάρθρωση της χώρας, ο ομώνυμος Δήμος έχει μόνιμο πληθυσμό 21.100 κατοίκους και έκταση 448.790 στρ. (το 11% της συνολικής έκτασης του Νομού Σερρών), εκ των οποίων το 44% αποτελείται από γεωργικές εκτάσεις και το 18% από δασικές.

Η Ηράκλεια βρίσκεται βορειοδυτικά των Σερρών στην επαρχία Σιντικής και ανατολικά της λίμνης Κερκίνης. Το παλιό της όνομα είναι Τζουμαγιά.

Ο Προκόπιος Λαζαρίδης, από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας, ως διάκονος της Μητρόπολης Μελενίκου έως το 1891, επέδειξε σημαντική δράση στην περιοχή με την ενίσχυση της παιδείας και των ελληνικών κοινοτήτων.

Σημαντική δράση για τον ελληνισμό στην περιοχή επέδειξε ο Προκόπιος Λαζαρίδης, από το Ικόνιο της Μικράς Ασίας, ως διάκονος της Μητρόπολης Μελενίκου έως το 1891. Διέτρεχε όλους τους ναούς της Μητρόπολης Μελενίκου, που περιελάμβανε την τότε Τζουμαγιά, για να κηρύξει και να ενισχύσει την παιδεία και τις ελληνικές κοινότητες. Μάλιστα συχνά χρησιμοποιούσε στο κήρυγμα την τουρκική γλώσσα για να γίνεται αντιληπτός από το σύνολο του πληθυσμού.

Το 1915, κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η κωμόπολη καταστράφηκε από τον βουλγαρικό στρατό και ανοικοδομήθηκε αργότερα από το ελληνικό κράτος με βάση τα σχέδια και την επίβλεψη των αρχιτεκτόνων Πιετ Ντεγιόν και Ερνέστ Εμπράρ. Η ανοικοδόμηση άρχισε τον Μάιο του 1930 και τον θεμέλο λίθο έβαλε ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος στις 10 Μαΐου 1930.

 


Νέα Ζίχνη

Η Νέα Ζίχνη είναι κωμόπολη της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών, παλιότερα έδρα του ομώνυμου δήμου και έδρα της πρώην επαρχίας Φυλλίδος.

Η Νέα Ζίχνη βρίσκεται προς τα νοτιοανατολικά όρια με την Περιφερειακή Ενότητα Δράμας και τη νότια πλαγιά του Μενοικίου όρους. Είναι κτισμένη νοτιοανατολικά των Σερρών σε απόσταση 27 χλμ. από το κέντρο τους και νοτιοδυτικά της Δράμας στα 41 χλμ., ενώ νότια περνάει η ΕΟ 12 Σερρών – Δράμας. Σύμφωνα με την απογραφή 2011 ως οικισμός έχει πληθυσμό 2.530 κατοίκους και είναι ο τρίτος μεγαλύτερος οικισμός μετά την Αλιστράτη και το Ροδολίβος. Σε χαμηλό λόφο της βορειοανατολικής άκρης της Νέας Ζίχνης, στη τοποθεσία “Θολό”, έχουν βρεθεί επιφανειακά ευρήματα νεολιθικής εποχής, καθώς και ευρήματα από τους ρωμαϊκούς έως τους μεταβυζαντινούς χρόνους. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το κτίριο της καπναποθήκης, που υπήρξε Γυμνάσιο και από το 1994 έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο γιατί “πρόκειται για χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, σημαντικό για τη διατήρηση μαρτυριών της ιστορίας του οικισμού και της τοπικής αρχιτεκτονικής”.

 


Νέο Σούλι Σερρών

Με 2.399 κατοίκους (Απογραφή 2011), το Νέο Σούλι βρίσκεται στον Νομό Σερρών και αποτελεί τη μεγαλύτερη δημοτική κοινότητα του Δήμου Εμμανουήλ Παππά, κτισμένο στους πρόποδες του Μενοίκιου όρους. Βρίσκεται 7 χλμ. Ανατολικά από την πόλη των Σερρών, 3,8 χλμ ανατολικά του Αγίου Πνεύματος, βορειοδυτικά του Χρυσού και ανατολικά από το χωριό Οινούσα. Ανήκει στα λεγόμενα, σε τοπικό ιδίωμα, “Δαρνακοχώρια” (ή “Νταρνακοχώρια”) της περιοχής. Το αρχικό όνομα του χωριού ήταν Οινόεσσα. Προέρχονταν από τα πολλά αμπέλια που βρίσκονταν στην περιοχή και την παραγωγή κρασιού (οίνου) καθώς σχεδόν κάθε σπίτι είχε πατητήρια για την παραγωγή του μούστου και κρασιού. Επί τουρκοκρατίας, το χωριό ήταν γνωστό με το όνομα Σουμπάσκιοϊ. Η λέξη προέρχεται από το συνδυασμό τριών τουρκικών λέξεων: σου (=νερό), μπασ (=πολύ καλό), κιοϊ (=χωριό), δηλαδή χωριό με πολλά νερά. Η σημερινή ονομασία του δόθηκε το 1913, λόγω της ηρωικής κατά των Βουλγάρων αντίστασης των κατοίκων του κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. Το σημερινό όνομα δόθηκε από το ελληνικό κράτος επίσημα στις 28 Δεκεμβρίου του 1926 με πανηγυρικό τρόπο σε ειδική δοξολογία στον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που αποτελεί τον ιστορικό ναό του Νεόυ Σουλίου. Είναι μια ημιορεινή κωμόπολη -η πλατεία του βρίσκεται σε υψόμετρο 137μ.- και το Νέο Σούλι είναι στο επίκεντρο έντονης οικοδομικής δραστηριότητας. Αποτέλεσε σημαντικό κέντρο καλλιέργειας και παραγωγής καπνού ανατολικού τύπου ποικιλιών “καμπά κουλάκ” και “μπασμά”.

 


Λευκώνας

Ο Λευκώνας είναι κωμόπολη του Δήμου Σερρών στον Νομό Σερρών και πρώην έδρα του ομώνυμου δήμου. Έχει πραγματικό πληθυσμό 2.388 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011. Βρίσκεται βορειοδυτικά των Σερρών και σε απόσταση 1χλμ., για αυτό και θεωρείται προάστιο των Σερρών.

Στο λόφο «Σιμιτζή μπαΐρι», που βρίσκεται λίγο βορειότερα από τον Λευκώνα και πλάι στο ρέμα της Βύσιανης, εντοπίστηκε η θέση ρωμαϊκού οικισμού,] ο οποίος ανήκε στην αρχαία φυλετική περιοχή των Οδομάντων, την Οδομαντική. Εδώ είχε βρεθεί παλιότερα ελληνική επιγραφή των αυτοκρατορικών χρόνων (2ου-3ου μ.Χ. αιώνα), όπου μνημονεύονται πρόσωπα με θρακικά ονόματα. Από την ύπαρξη θρακικού πληθυσμού εικάζεται ότι ο οικισμός προϋπήρχε και πριν από τη ρωμαϊκή αρχαιότητα.

Ο οικισμός του Λευκώνα με τη σημερινή μορφή του διαμορφώθηκε μετά τη μικρασιατική καταστροφή, όταν εγκαταστάθηκαν σε αυτόν πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο στη συνέχεια,Σαρακατσάνοι που πρωτύτερα ζούσαν ποιμενική νομαδική ζωή. Κατά την περίοδο της κατοχής (1941-1944), οι κάτοικοι του Λευκώνα υπέστησαν διώξεις από τις βουλγαρικές αρχές κατοχής, οι οποίες, στα πλαίσια της προσπάθειάς τους για εκβουλγαρισμό της ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και ενσωματώσεώς της στη Βουλγαρία, μετέφεραν εποίκους από τη Βουλγαρία. Κάτοικοι του Λευκώνα μεταφέρθηκαν ως όμηροι στη Βουλγαρία, ορισμένοι εκτελέσθηκαν, ενώ πολλοί αναγκάσθηκαν να μετοικήσουν κρυφά με τις οικογένειές τους και τα υπάρχοντά τους δυτικά του ποταμού Στρυμώνα, όπου η περιοχή ήταν υπό γερμανική (και όχι υπό βουλγαρική) κατοχή και παρέμενε τυπικά ανεξάρτητο ελληνικό κράτος.

 


Τερπνή

H Τερπνή είναι κωμόπολη του Νομού Σερρών και έχει πληθυσμό 2.169 κατοίκους, σύμφωνα με την εθνική Απογραφή του 2011. Αποτελεί ομώνυμο Δημοτική κοινότητα του Δήμου Βισαλτίας. Βρίσκεται σε απόσταση 22 χλμ. δυτικά από τις Σέρρες, στους πρόποδες του όρους Βερτίσκου και σε υψόμετρο 80 μέτρων. Η ιστορία της χάνεται στα βάθη του χρόνου. Kύριες ασχολίες των κατοίκων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία, όπως επίσης και το εμπόριο. Αρκετοί κάτοικοι απασχολούνται και σε συγκεκριμένη βιομηχανία.

Στις 17 Φεβρουαρίου 1913 τμήμα του ελληνικού στρατού, μαζί με Τερπνιώτες, πολέμησε εναντίον των Βουλγάρων στην περιοχή Πλατανούδια και απέτρεψε την κάθοδό τους προς τη Νιγρίτα. Πρωταγωνιστές στη μάχη ήταν ο υπολοχαγός Σταυριανόπουλος και οι αξιωματικοί Γαρδίκας, Βασιλόπουλος, Γαλανόπουλος, Παπακώστας και Κορδογιάννης, με συμπαραστάτες τους καπεταναίους Γεώργιο Γιαγκλή και Στέργιο Βλάχμπεη. Η συμμετοχή των Τερπνιωτών στη μάχη ήταν αποφασιστική, με ένοπλη παρουσία αλλά και υπηρεσίες διοικητικής μέριμνας, όπως σίτιση και περίθαλψη τραυματιών.

Οι Τερπνιώτες διακρίνονται για την προσήλωση τους στην παράδοση και το αίσθημα της αλληλεγγύης. Η προσήλωσή τους στην παράδοση φαίνεται στα έθιμά τους, όπως στα κάλαντα του δωδεκαήμερου, στις λαζαρίνες, στα παιχνίδια τους, φαίνεται στη χελιδόνα, στα χελιδονίσματα δηλαδή της 1ης Μαρτίου, όπου πέρα από την ομοιότητα των στίχων με αυτούς της άλλης Ελλάδας, στην ξύλινη χελιδόνα της Τερπνής φαίνεται η ομοιότητα, ιδιαίτερα στο κλουβί της, με ανασκαφικό εύρημα της αρχαίας Μακεδονίας, το «Χάλκινο περίοπτο της πρώιμης εποχής του σιδήρου». Φαίνεται, όμως κυρίως στη γλώσσα, που στο γλωσσικό τους ιδίωμα διατήρησαν πάμπολλες λέξεις από την αρχαία ελληνική γλώσσα, λέξεις που δεν επιβίωσαν στην κοινή ελληνική, όπως π.χ. ο ασαμόραστους. Το αίσθημα της αλληλεγγύης το έδειξαν κυρίως σε χαλεπούς καιρούς, όπως στην περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και στον εμφύλιο χαλασμό. Θυμούνται, όμως, και παλιότερες εκδηλώσεις αλτρουισμού, όπως είναι η αυθόρμητη οικονομική ενίσχυση της κοινότητάς τους για τους πρόσφυγες του 1922.

 


Ροδολίβος

Το Ροδολίβος είναι κωμόπολη της περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και έδρα του Δήμου Αμφίπολης. Προηγουμένως ήταν έδρα του ομώνυμου δήμου, της επαρχίας Φυλλίδος. Έχει μόνιμο πληθυσμό 2.072 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.

Το Ροδολίβος βρίσκεται νοτιοανατολικά των Σερρών, στους πρόποδες του Παγγαίου.

Στο λόφο του «Αγίου Αθανασίου», που υψώνεται πλάι στα τελευταία σπίτια του Ροδολίβους, μαρτυρείται η ύπαρξη αρχαίου πολίσματος, με εντυπωσιακή διάρκεια ζωής από τη θρακομακεδονική εποχή ως τα νεότερα χρόνια. Σε μικρή επίσης απόσταση ΝΑ της κωμόπολης, στη θέση «Κουριά», εντοπίστηκε η θέση ενός άλλου αρχαίου πολίσματος. Από τις δυο αυτές θέσεις προέρχονται τέσσερες επιγραφές των αυτοκρατορικών χρόνων (2ου-3ου μ.Χ. αιώνα). Από άποψη αρχαίας τοπογραφίας, να σημειωθεί ότι τα πολίσματα βρίσκονταν στο έδαφος της αρχαίας φυλετικής περιοχής της Ηδωνίδας, πάνω στην Εγνατία οδό και από το 42 π.Χ. υπάγονταν διοικητικά στη γειτονική ρωμαϊκή αποικία των Φιλίππων, της οποίας τα όρια του territorium (επικράτειας) έφταναν δυτικά μέχρι εδώ.

Προσωπικότητες:

  • Γρηγόριος Ευθυμίου, Έλληνας οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα
  • Λεωνίδας Μαλαμίδης, Έλληνας οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα
  • Κώστας Μπούμπας, Έλληνας δημοσιογράφος και πολιτικός
  • Βασίλειος Τσουβαλτζής, Έλληνας οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα
  • Δημήτριος Χαρίσης, Έλληνας οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα

Αρχαιολογικό Μουσείο – Μπεζεστένι

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Σερρών στεγάζεται από το 1970 στο Μπεζεστέν κλειστή στεγασμένη αγορά του β’ μισού του 15ου αι. που βρίσκεται στο σημερινό κέντρο της πόλης. Χτίστηκε κατά το πρότυπο των βυζαντινών αγορών και το όνομα του σημαίνει αγορά υφασμάτων. Σήμερα στην Ελλάδα σώζονται δύο μόνο Μπεζεστένια, της Θεσσαλονίκης κα αυτό των Σερρών. Εκτίθενται ευρήματα, από την Μέση και Ύστερη Νεολιθική εποχή, Πρώιμη και Ύστερη εποχή του Χαλκού (αγγεία, πήλινα ειδώλια), από τον 4ο έως και 6ο -7ο π.Χ, τους Ρωμαϊκούς χρόνους, την Ελληνιστική και Βυζαντινή εποχή.

Τρίτη – Κυριακή 8:30 – 15:00
Δευτέρα: Κλειστά
Τηλέφωνο: 23210 22 257

 


Αρχαιολογικό Μουσείο Δήμου Αμφίπολης

Το Μουσείο βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας πόλης Αμφίπολης, η οποία αρχαία πόλη ήταν η αξιολογότερη της περιοχής κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα και από την εποχή του Θησέα ονομάζεται «Εννέα Οδοί». Το Μουσείο στεγάζει μνημεία της ιστορίας της και του πολιτισμού των αρχαίων και χριστιανικών χρόνων. Στους εκθεσιακούς χώρους του συνοψίζεται η πολιτιστική ιστορία της Αμφίπολης από τους προϊστορικούς ως τους ύστερους βυζαντινούς χρόνους. Το σημείο που είναι τώρα το Μουσείο, πιθανολογείται ότι συνδέεται με το στρατηγό Βρασίδα, ο οποίος τάφηκε εκτός των τειχών από τους Αμφιπολίτες το 422π.Χ.

Τρίτη – Κυριακή: 8:30 – 15:00
Δευτέρα: Κλειστά
Τηλέφωνο: 23220 32 474

 


Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων

Ένα από τα καλύτερα λαογραφικά Μουσεία της Ευρώπης, το Μουσείο Σαρακατσάνων, βρίσκεται στις Σέρρες. Το 1987 το Prix du Ι’ Annee (Ευρωπαϊκό Βραβείο του Μουσείου της Χρονιάς) απέμεινε στο Μουσείο Σαρακατσάνων ειδική διάκριση εκτιμώντας το σύνολο των στοιχείων που συνθέτουν την ταυτότητα του. Στον ισόγειο χώρο του Μουσείου παρουσιάζεται, σημειολογικά, η τελευταία φάση της νομαδικής ζωής των Σαρακατσάνων, αυτού του Ελληνικού πληθυσμού με τα ιδιότυπα έθιμα και την ξεχωριστή τέχνη.

Τρίτη – Κυριακή: 9:00 – 14:00
Δευτέρα: Κλειστά
Διεύθυνση: Κωνσταντινουπόλεως 62, Σέρρες
Τηλέφωνο: 23210 62 528

 


Μουσείο Χερσονήσου Αίμου, Συλλογές Αλέκου Χατζηλιά

Το Μουσείο εγκαινιάστηκε το 2003 και προκάλεσε το ενδιαφέρον και τον ενθουσιασμό σε αναγνωρισμένου κύρους ανθρώπους της τέχνης. Περιλαμβάνει έξι τμήματα όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει σπάνια εκθέματα τα οποία η Ντίνα και ο Αλέκος Χατζηλίας συγκέντρωναν από το 1965. Η συλλογή περιλαμβάνει αγαλματίδια και εργαλεία από τη νεολιθική εποχή καθώς και εντυπωσιακό πλήθος παραδοσιακών φορεσιών, όπλων, σκευών οικιακής χρήσης, κοσμημάτων, διακοσμητικών, ζωνών, κεντημάτων, χαλιών, πινάκων και αντικειμένων τέχνης από την Ελλάδα και τη Μ.Ασία, από τις αρχές του 19ου αιώνα, καταγράφοντας 200 χρόνια ζωντανής βαλκανικής παράδοσης.

Δευτέρα – Παρασκευή 9:00-13:00 18:00-20:30
Σάββατο & Κυριακή: κατόπιν συνεννοήσεως
Διεύθυνση: Ι. Δραγούμη 10 Σέρρες
Τηλέφωνα: 23210 24 737 23210 58 749

 


Εκκλησιαστικό Κειμηλιαρχείο Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης

Το νεοσυσταθέν εκκλησιαστικό κειμηλιαρχείο “Ψυχής Άκος” της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και Νιγρίτης περιλαμβάνει ένα σημαντικό σύνολο φορητών εικόνων, αργυρών σκευών και χρυσοκέντητων αμφίων. Τα ιερά αυτά κειμήλια προέρχονται από ιερούς ναούς και ιερές μονές των επαρχιών Σερρών και Νιγρίτης, χρονολογούνται από τον 14ο έως τις αρχές του 20ου αιώνα και αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα της πίστεως και της καλλιτεχνικής δημιουργίας της περιοχής μας. Αντιπροσωπεύουν ποικίλα εικονογραφικά θέμα που σχετίζονται με την θεία Λειτουργία, καθώς και θέματα εορτολογίου. Οι παλαιότερες εικόνες ακολουθούν καλλιτεχνικές τάσεις που εμφανίζονται στην Κωνσταντινούπολη και στην Θεσσαλονίκη, ενώ κάποιες από τις νεώτερες προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για την ύπαρξη δύο ζωγραφικών εργαστηρίων και τα καλλιτεχνικά ρεύματα που αυτά εκφράζουν, η καλλιτεχική δράση των οποίων εντοπίζεται τον 17ο και 18ο αιώνα στην μονή Τιμίου Προδρόμου και στη περιοχή της Νιγρίτας αντίστοιχα.

Διεύθυνση: Λ. Παπαπαύλου 48, Σέρρες (Νομός Σερρών)
Τηλέφωνο: 23210 68 100, 23210 68 103, 23210 99 780
Δευτέρα: 16.00-20.00
Τρίτη-Σάββατο: 09.00-13.00
Κυριακή: Κλειστά

 


Μουσείο Παλαιάς Μητρόπολης Σερρών

Το Μουσείο της Παλαιάς Μητρόπολης Σερρών ιδρύθηκε με αφορμή την επαναλειτουργία του βυζαντινού ναού των Αγίων Θεοδώρων (Παλαιά Μητρόπολη) ως προσκυνηματικού ναού. Θεωρήθηκε τότε σκόπιμο να εκτεθούν σε κάποιο χώρο και τα βυζαντινά γλυπτά που προέρχονται από το ίδιο το μνημείο. Η έκθεση τελικά αναπτύχθηκε στο βόρειο πρόσκτισμα του μνημείου και στον αύλειο χώρο. Εκτέθηκαν διάφορα γλυπτά που ανήκαν άλλοτε στο γλυπτό διάκοσμο του ναού, καθώς και διάφορα επιτύμβια μνημεία.Στο εποπτικό υλικό παρουσιάζεται συνοπτικά η ιστορία της πόλης, η οχύρωσή της, καθώς και η ιστορία του μνημείου. Στον αύλειο χώρο τακτοποιήθηκαν σε αναβαθμούς και στους τοίχους γλυπτά και επιγραφές διαφόρων εποχών που προέρχονται από την πόλη των Σερρών και την περιοχή της.

Διεύθυνση: Ίωνος Δραγούμη 19, Σέρρες
Τηλέφωνο: 23210 21 465

 


Μουσείο Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου

Σε μια ανακαινισμένη πτέρυγα της Μονής, που λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος, εκτίθενται παλαιά εργαλεία τα οποία χρησιμοποιούσαν οι μοναχοί για την επεξεργασία της ελιάς και την παραγωγή διαφόρων άλλων προϊόντων. Η Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου βρίσκεται 12χλμ από τις Σέρρες.

Λειτουργεί καθημερινά
Τηλέφωνο: 23210 74 623

 


Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

Βρίσκεται στο 1ο χλμ. Σερρών – Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου. Αποτελεί έναν πολύ χρήσιμο οδηγό για τη γνώση, τη μελέτη, αλλά και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής. Εκθέτει ενότητες που περιλαμβάνουν ζώα, πουλιά, φυτά, έντομα και πετρώματα. Σκοπός του είναι η συλλογή και διατήρηση κάθε είδους πανίδας, χλωρίδας και ορυκτού πλούτου.

Είσοδος: Ελεύθερη και κατόπιν συνεννοήσεως
Τηλέφωνο: 23210 83 616

 


Λαογραφικό – Ιστορικό Μουσείο “Τσαρτσίδη

Το Λαογραφικό Μουσείο βρίσκεται κοντά στην κεντρική πλατεία του Σιδηροκάστρου και είναι μια προσωπική συλλογή και προσφορά του Μιχάλη Τσαρτσίδη. Ο επισκέπτης μπορεί να ενημερωθεί για τις καθημερινές συνήθειες των κατοίκων της περιοχής, για τα κτηνοτροφικά και γεωργικά εργαλεία που χρησιμοποιούσαν, καθώς και να δει πολεμικό υλικό, αλλά και έντυπα από τα χρόνια της Γερμανοβουλγαρικής κατοχής. Σκοποί του Μουσείου είναι η έρευνα της τοπικής ιστορίας και λαογραφίας, η ανάδειξη της ελληνικότητας της Μακεδονίας, η διάσωση των ιστορικών αντικειμένων και η προαγωγή της έρευνας σχετικά με την ιστορία της περιοχής. Το Μουσείο, που περιέχει 4.500 περίπου αντικείμενα, αποτελείται από δύο τμήματα, το ιστορικό και το λαογραφικό.

 


Λαογραφικό Μουσείο Βλάχων “Γεωργάκης Ολύμπιος”

Έχει συνολικό εμβαδόν 250 τ.μ. και αποτελείται από τρία επίπεδα. Το ημιυπόγειο περιλαμβάνει αίθουσα διδασκαλίας παραδοσιακού χορού και οργάνων. Στον πρώτο όροφο υπάρχει αναπαράσταση οντά υποδοχής από βλάχικο σπίτι, με μιντέρια, υφαντά μαξιλάρια και σοφράδες. Ο δεύτερος όροφος είναι αποκλειστικά χώρος εκθεμάτων. Επίσης υπάρχει βιβλιοθήκη με αξιόλογα ιστορικά βιβλία καθώς και ιματιοθήκη με παραδοσιακές βλάχικες φορεσιές.

Διεύθυνση: Καραϊσκάκη 2, στη συνοικία Ιμαρέτ, Σέρρες
Επισκέψεις: Κατόπιν συνεννοήσεως
Τηλέφωνο: 23210 23 045

 


Λαογραφικό Μουσείο “Γερακίνα”, Νιγρίτα Σερρών

Στην περιοχή «Τσακαλάδες» όπου βρίσκεται το πηγάδι της «Γερακίνας», λειτουργεί το λαογραφικό Μουσείο της «Γερακίνας» το οποίο εγκαινιάστηκε το 2001. Μέσα στο χώρο του Μουσείου βρίσκεται αίθουσα προβολών και διάφορα άλλα εκθέματα όπως παραδοσιακές ενδυμασίες, αγροτικά εργαλεία, σκεύη καθημερινής χρήσης και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Όλα τα εκθέματα προέρχονται από δωρεές των Νιγριτινών.

Πληροφορίες από το Πνευματικό Πολιτιστικό Κέντρο Νιγρίτας, τηλ. 23220 20 332

 


Λαογραφικό Μουσείο Πολιτισμού Συλλόγου Θολού, Ν. Ζίχνης

Λειτουργεί από το 1998 και στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό Σχολείο Θολού. Τα εκθέματα είναι λαογραφικού κυρίως ενδιαφέροντος όπως αντικείμενα οικιακής χρήσης, έπιπλα, φορεσιές, υφαντά, εργαλεία γεωργικών εργασιών, φωτογραφίες και έγγραφα τα οποία μαρτυρούν τον μεγάλο ξεριζωμό των προσφύγων προγόνων μας. Όλα τα εκθέματα τα οποία αριθμούν γύρω στα 450 τεμάχια είναι προσφορές των δημοτών του Δ.Δ. Θολού.

Επισκέψεις κατόπιν συνεννόησης, τηλ. 694 44 76 088

Λίμνης της Κερκίνης

H λίμνη της Κερκίνης, είναι ένας από τούς σπουδαιότερους υγροτόπους της Ελλάδος. Στο σημαντικότατο αυτό βιολογικό σύνολο ζει, αναπτύσσεται και αναπαράγεται σε αριθμό και ποικιλία, ένας πλούσιος κόσμος έμβιων οργανισμών, μια βιοκοινότητα, που η προστασία και διατήρηση της για λόγους ηθικούς, αισθητικούς, επιστημονικούς και οικονομικούς είναι ζωτικής σημασίας.

H λίμνη της Κερκίνης βρίσκεται 45 χλμ. Δυτικά της πόλης των Σερρών και δίπλα στο χωριό Λιθότοπος. Το όνομα της δανείστηκε από τη μνημονευόμενη στον Αρριανό λίμνη Κερκινίτιδα, όπου ναυλοχούσε ο στόλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Παρ’ όλα αυτά, η σχετικά ρηχή, στο μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, λίμνη, σε συνδυασμό με τα οικοσυστήματα των ορεινών όγκων της Κερκίνης (Μπέλες) και του Μαυροβουνίου (Κρούσια), που καθρεπτίζουν τις κορφές τους στα νερά της, ευνοούν την ανάπτυξη μιας υψηλής βιολογικής παραγωγικότητας που επαυξάνεται από τις θρεπτικές ύλες που κουβαλά στη λίμνη ο ποταμός Στρυμόνας. Ο συνδυασμός των τριών στοιχείων – ποικιλότητα βλάστησης, νερό, και γόνιμο έδαφος – δημιουργεί στην περιοχή ένα αρκετά σημαντικό αριθμό βιοτόπων που διαφέρουν στη δομή τους και στη λειτουργικότητα τους.

Την άνοιξη, καθώς η λίμνη πλημμυρίζει, το δάσος από ιτιές, αλμυρίκια, πλατάνια, σκλήθρα και λευκές αποτελεί έναν σημαντικότατο χώρο αναπαραγωγής και φωλιασμού των υδρόβιων πουλιών, ενώ ο εντυπωσιακότατος τάπητας από νούφαρα, που καλύπτει σχεδόν 7τετ.χλμ. προσφέρει ένα εξαιρετικό καταφύγιο για τα ψάρια. Στα υγρά λιβάδια με την πλούσια ελόβια βλάστηση, οι ερωδιοί, οι χουλιαρομύτες και οι χαλκόκοτες βρίσκουν πλούσια τροφή, ενώ στα ρηχότερα νερά αφθονεί η σαλβίνια και το νεροκάστανο, τροφή εξαιρετική για τα υδρόβια πουλιά της λίμνης.

Το χειμώνα, που η στάθμη της λίμνης πέφτει, αλλάζει η σύνθεση της ορνιθοπανίδας, όμως η ποικιλότητά της παραμένει υψηλή.

Στα νερά της λίμνης υπάρχουν περισσότερα από τριάντα είδη ψαριών, όπως ο κυπρίνος (γριβάδι), το χέλι, η πεταλούδα, ο γουλιανός κλπ. ενώ στα όριά της ζει ένας σημαντικός αριθμός διαφορετικών αμφιβίων, ερπετών και ασπόνδυλων ειδών. Στα άκρα του παρυδάτιου δάσους ζει ο μεγαλύτερος αριθμός βουβαλιών στην Ελλάδα. Στην ευρύτερη περιοχή, που γειτονεύει με τη λίμνη, ζουν πολλά θηλαστικά, όπως το τσακάλι, ο λύκος, η αγριόγατα, ο λαγός, η αλεπού, η νυφίτσα, το ζαρκάδι, ο ασβός κ.τ.λ. Σήμερα, η αφθονία της τροφής στα νερά της λίμνης, η γεωγραφική της θέση, η ποικιλότητα των βιοτόπων και της βλάστησης της συμβάλλουν, ώστε ο υγροβιότοπος αυτός να είναι ένα σπουδαιότατο περιβάλλον για την ανάπτυξη της ορνιθοπανίδας, που βρίσκει εδώ ιδανικές συνθήκες διαβίωσης και αναπαραγωγής, ενώ η λίμνη, αυτή καθ’ αυτή, καλύπτει τεράστιας σημασίας οικολογικές και οικονομικές απαιτήσεις.

 


Ο Λαϊλιάς

O Λαϊλιάς, ο σπουδαιότερος δασικός πνεύμονας του νομού Σερρών και ο σημαντικότερος τόπος αναψυχής των Σερραίων, βρίσκεται στο δυτικό τμήμα των βουνών της Βρόντους. Με έκταση 33.000 στρεμμάτων, το δάσος αποτελείται, κυρίως, από δασική πεύκη και οξιά. Βρίσκεται, ο ορεινός όγκος του Λαϊλιά, βόρεια από την πόλη των Σερρών και σε απόσταση 25 χλμ., με κατεύθυνση από ΒΑ προς ΝΔ. Το ύψος της ορεινής αυτής ζώνης, από την επιφάνεια της θάλασσας, κυμαίνεται, από 700μ. (Ρέμα Κονλού) έως και την Κορυφή Αλή Μπαμπάς (ύψος 1849μ.) απ’ όπου ο ορειβάτης, καθώς φυσά ο παγερός Βοριάς από τη χιονισμένη Θράκη, κάνοντας αίθρια τα πάντα, θεάται, στην ολότητά του, τον πολύχρωμο, τον ωραιόφθαλμο, τον καρποδότη κάμπο των Σερρών.

Kατά τον Τούρκο περιηγητή Ελβιά Τσελεμπή, που επισκέφθηκε τον Λαϊλιά το 1668

Ο επισκέπτης του Λαϊλιά, εντυπωσιάζεται από την πλούσια χλωρίδα του, στην οποία έχουν καταγραφεί 515 είδη, από τα οποία τα 345 είναι πολυετή ποώδη, τα 44 θάμνοι ή δενδρύλλια, τα 22 δέντρα και τα 104 μονοετή είδη, ενώ είκοσι και μία ποικιλίες φυτών και κατώτερες φυτικές μονάδες, από τη χλωρίδα του δάσους, είναι μοναδικές, μερικές σε ολόκληρη την Ελλάδα και κάποιες στο βορειοελλαδικό χώρο.

Το χειμώνα σιωπά το δάσος του Λαϊλιά, καθώς σκεπάζεται από τις υγροπόρευτες αέριες νεφέλες, που δροσοντυνουν την οξιά και θηριόμορφες όψεις δίνουν στα βαρυχιονισμένα κέδρα. Όλα στο δάσος προσδοκούν των ζωντανών τη γλυκιά θέα, τον Ήλιο, που τον πολύβουο, τον πολύχρωμο, τον πολυάνθιστο, τον πανεύοσμο κόσμο του δάσους θα αναστήσει. Την Άνοιξη και, ρ κυρίως, την εποχή της βλαστικής περιόδου, το δάσος χρώμα, καθώς ανθίζουν οι προάγγελοι της άνοιξης, τα βολβόφυτα και τα κονδυλόφυτα: Crocus bilforus, Crocus pulchellas κ.λ.π..

Ιστορικά   στοιχεία,   που   εντοπίστηκαν   στο ευρύτερο ορεινό συγκρότημα της Βροντούς δείχνουν πως η περιοχή του  Λαϊλιά  κατοικήθηκε από την  πρώιμη νεολιθική εποχή.

Το αποτέλεσμα μελετών, για την εξέλιξη της βλάστησης στο δάσος του Λαϊλιά, βεβαιώνει τις σημαντικές αλλαγές από ανθρώπινη επέμβαση που έγιναν σε αυτό περί το 1200π.Χ., εποχή εγκατάστασης στην περιοχή της φυλής των Σιριοπαιόνων. Οι Σιριοπαίονες, στην πρώιμη αρχαϊκή εποχή, στήριξαν την αύξηση της ισχύος τους στην εκμετάλλευση   των   επιφανειακών μεταλλευμάτων που υπήρχαν στην περιοχή του Δάσους και στην ξύλευση της ελάτης, σε τέτοιο βαθμό, που άλλαξαν με αυτή τους τη δραστηριότητα την ισορροπία στη χλωρίδα του δάσους.

Στον Λαϊλιά, για τους extreme χιονοδρόμους, λειτoupγoύv ανάλογες των δυνατοτήτων τους πίστες, ενώ η πίστα για τους αθλητές του διάθλου θεωρείται μια από τις καλύτερες της Ελλάδος.

Ένα από τα γραφικότερα μονοπάτια του Λαϊλιά οδηγεί σε έναν τεράστιο μονόλιθο, το βράχο της «Κατίγκας». Οι Τούρκοι ονόμαζαν το βράχο «Αγί-Καγιασί», που πάει να πει, βράχος της αρκούδας. Από την κορυφή του φυσικού αυτού μνημείου, ο τολμηρός ορειβάτης θαυμάζει, σε όλες τις εποχές του χρόνου, το μοναδικής ομορφιάς δάσος οξιάς και ορεινής πεύκης, που πολύχρωμο απλώνεται μπροστά του.

 


Σπήλαιο Αλιστράτης

Ένα από τα ωραιότερα σπήλαια της Ελλάδας, με φανταστικό σε ομορφιά και πλούτο διάκοσμο, βρίσκεται νοτιοανατολικά της ιστορικής κωμοπόλεως της Αλιστράτης και  σε απόσταση 6 χιλιομέτρων απ’ αυτή.

Η Αλιστράτη υπήρξε, κατά τους μέσους χρόνους της τουρκοκρατίας, ένα μείζονος σημασίας θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο. Το όνομα της κωμοπόλεως, που οφείλεται στην ύπαρξη ναού αφιερωμένου στη μνήμη του Αγίου Ευστρατίου ή, κατά μια άλλη εκδοχή, σε ναό που τιμούσε τη σύναξη των Αρχιστρατήγων Γαβριήλ και Μιχαήλ πέριξ του οποίου κτίσθηκε το πόλισμα, αναφέρεται σε έγγραφα της Ιεράς Μονής Εικοσιφοίνισσας που χρονολογούνται περί τα μέσα του 15ου αιώνα.

To σπήλαιο, με γνωστή έως και σήμερα επιφάνεια 25.000 τ.μ. είναι σχεδόν επίπεδο και βρίσκεται στη θέση “πετρωτό”. Στους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής ήταν γνωστό από τις διηγήσεις συμπολιτών τους που, είτε για λόγους θήρας αγριοπερίστερων είτε από περιέργεια, κατέβαιναν στα έγκατα του, όπως π.χ. η αποστολή εξερεύνησης του σπηλαίου που οργανώθηκε από το δάσκαλο Δημήτριο Ν. Ιατρίδη το Σεπτέμβριο του 1958.

Σε μια παράλληλη, προς την κύρια, διαδρομή, που ξεκινά από την αίθουσα υποδοχής, ο επισκέπτης συναντά διαφόρων μεγεθών αίθουσες με πολύχρωμους σταλακτίτες μήκους 15 μέτρων. Η στοά αυτή, με εξίσου πλούσιο διάκοσμο και ποικιλία στις μορφές των γεωγλυπτών της προς τον κύριο διάδρομο ξενάγησης, με τον οποίο και ενώνεται, φτάνει σε μερικά σημεία της διαδρομής της σε ύψος που ξεπερνά τα 35 μ. Μέσα στο σπήλαιο, που η θερμοκρασία του είναι σταθερά στους 20 βαθμούς Κελσίου, ενώ η υγρασία του στο 70 με 75 % ζουν διάφοροι σπηλαιόβιοι οργανισμοί, όπως Δολιχόποδα , Μυριόποδα και ελάχιστες πια Νυχτερίδες που τον καιρό της Βασιλείας τους στο σπήλαιο άφησαν υπό τη μορφή των περιττωμάτων τους μια πλούσια οργανική ύλη το “Γκουανό” που σήμερα είναι η βάση της τροφικής αλυσίδας μιας πλούσιας πανίδας.

Σε απόσταση μικρή από το τουριστικά άψογα αξιοποιημένο σπήλαιο βρίσκεται το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη μήκους 15 χλμ και βάθους, σε μερικά του σημεία, που φτάνει τα 80 με 100 μέτρα. Το Φαράγγι ξεκινά από τα όρια του δημοτικού διαμερίσματος της Συμβολής και τερματίζει θεαματικά στην πεντάτοξη πέτρινη γέφυρα της Αγγίστας. Κατά μήκος της ροής του ποταμού, που σχηματίζει “μαιάνδρους” και προσφέρεται για “ράφτινγκ”, υπάρχουν στις βραχώδεις πλαγιές του φαραγγιού μικρά και μεγάλα σπήλαια, τα οποία κάποτε πρόσφεραν προστασία σε μικρές προφανώς ανθρώπινες κοινότητες την ύπαρξη των οποίων μαρτυρούν τα βραχογραφήματα, έργα του 5ου – 6ου μ.Χ. αιώνα που παριστάνουν διάφορα ζώα, όπως π.χ. ελάφια και καμήλες, καθώς και σκηνές του καθημερινού βίου.

 


Αμφίπολη

Η Αμφίπολη, ήταν η σημαντικότερη εστία ελληνισμού κατά τη διάρκεια των μακεδονικών και ρωμαϊκών χρόνων στην  γεωγραφική διαίρεση της Ηδωνίδας και Πιερίδας, περιοχή που καταλάμβανε το χώρο ανάμεσα στα ποτάμια Στρυμόνα και Νέστο και βρεχόταν από τον Στρυμονικό και Πιερικό κόλπο.

Κατά τον Ηρόδοτο (Βιβλ. VII,113-114), στη δεύτερη εισβολή των Περσών στην Ελλάδα, ο Ξέρξης, στην περιοχή των εκβολών του Στρυμόνα στον Στρυμονικό κόλπο και, στη θέση της θρακικής πόλης Εννέα οδοί, που έλεγχε τη διάβαση του ποταμού Στρυμόνα και την είσοδο προς την ενδοχώρα,  έθαψε ζωντανά, κατά Περσική συνήθεια, εννέα αγόρια και εννέα κορίτσια των εντοπίων, προκειμένου να εξευμενίσει τους θεούς.

Σήμερα, η θέση της αρχαίας Αμφίπολης, ταυτίζεται με τα ερείπια παλαιάς πόλης στην κορυφή λόφου, νότια του σημερινού ομώνυμου χωριού του Νομού Σερρών.

Το 1913-1914 δίπλα στην παλιά γέφυρα του ποταμού Στρυμόνα βρέθηκαν τα τμήματα ενός υπερφυσικού μαρμάρινου Λεονταριού ύψους 5,37 μ. Οι αρχαιολογικές έρευνες που έγιναν στην περιοχή το 1922 αποκάλυψαν μια ορθογώνια βάση με πλευρά 10,20 μ., πάνω στην οποία το 1936 στήθηκε το μνημείο, που χρονολογείται από τον 4ο αιώνα και ερμηνεύεται από κάποιους ερευνητές, ως μνημείο του αμφιπολίτη Λαομέδοντα, που ήταν ναύαρχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ενώ άλλοι το τοποθετούν χρονικά αργότερα και το συνδέουν με ναυμαχία της ελληνιστικής εποχής.

Το 1956 αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή της Αμφίπολης, έφεραν στο προσκήνιο τμήματα του περιβόλου της πόλης, δημόσια κτίσματα και ιδιωτικές κατοικίες, καθώς και ένα μεγάλο μέρος από τη νεκρόπολή της. Τα τείχη της πόλης, εντυπωσιακά ακόμη και σήμερα με μόνη τη θέα των υπολειμμάτων τους, είχαν ισχυρούς πύργους για την άμυνα της Αμφίπολης, καθώς και πέντε οχυρές πύλες από τις οποίες, η πλησιέστερη στον ποταμό, οδηγούσε στην περίφημη από το Θουκυδίδη γέφυρα, που ένωνε τις δυο πλευρές του Στρυμόνα, στηριζόμενη σε εκατοντάδες ξύλινους πασσάλους μπηγμένους στην κοίτη του ποταμού.

 


Aκρόπολη (Κουλάς)

Το σπουδαιότερο σήμερα σωζόμενο κτίσμα του κάστρου είναι ο πύργος που υψώνεται στο δυτικό άκρο του πευκόφυτου λόφου και είναι γνωστός ως “Πύργος του Ορέστη”. Ο ισχυρότατος αυτός πύργος κτίστηκε σε αρχαίο φρούριο που υπεράσπιζε την πόλη τον Ζ’ και ΣΤ’ π.χ αιώνα.

Η ίδρυση της βυζαντινής Ακρόπολης ανάγεται στον 9ο μ.χ αιώνα, όπου πηγές αναφέρουν οτι ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς κατασκεύασε οχυρωματικά έργα στην πόλη των Σερρών. Κατά τη Βυζαντινή Περίοδο αναφέρεται σε πολλά χρυσόβουλα των βυζαντινών αυτοκρατόρων ως “Κάστρο”.

Aκρόπολη (Κουλάς)Aκρόπολη (Κουλάς)Ο επιβλητικός λόφος του Κουλά, στους πρόποδες του οποίου απλώνεται η πόλη των Σερρών, αποτελεί χρόνια τώρα πόλο έλξης όχι μόνο για τους Σερραίους, αλλά και για κάθε εθνικότητας επισκέπτες που στο Κάστρο, όσο και στα εναπομείναντα τείχη θα νιώσουν να ξεπηδούν ήρωες της ιστορίας και να ξεφυλλίζουν τις σελίδες της.

 


Μπεζεστένι

Το Μπεζεστένι, που πιθανότατα κτίσθηκε το 1385, είναι ένα από τα παλαιότερα τουρκικά κτίσματα που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Σερρών. Πρόκειται για ένα μεγάλο ορθογώνιο κτίριο, το οποίο καλύπτεται με έξι σφαιρικούς θόλους, οι οποίοι στηρίζονται εσωτερικά με τη βοήθεια τεθλασμένων τόξων. Το κτίριο έχει τέσσερις μεγάλους εσόδους και το όνομά του προέρχεται από την αραβοπερσική λέξη Μπεζεστένι που σημαίνει αγορά υφασμάτων. Χρησιμοποιόταν για κλειστή αγορά πολυτελών εμπορευμάτων. Οι σκεπαστές αγορές ήταν συνηθισμένη εικόνα στις Μουσουλμανικές πόλεις, το παράδειγμα των οποίων απέκτησαν και οι κατακτηθείσες Βυζαντινές πόλεις. Σε ολόκληρη την Ελλάδα σώζονται μόνο δύο Μπεζεστένια, των Σερρών και της Θεσσαλονίκης. Σήμερα, οι χώροι του φιλοξενούν το αρχαιολογικό Μουσείο των Σερρών.

 


Κοιλάδα Αγίων Αναργύρων

Πηγή ζωής και αληθινό πνεύμονα για την πόλη των Σερρών αποτελεί η κοιλάδα των Αγίων Αναργύρων που βρίσκεται στο δρόμο που οδηγεί στην Ακρόπολη. Πρόκειται για το ωραιότερο πάρκο των Σερρών που ταυτόχρονα αποτελεί χώρο αναψυχής, άθλησης και διασκέδασης. Τα δρομάκια ανάμεσα στα πολλά δένδρα πλάι στα γέρικα πλατάνια που ανάμεσά τους κυλούν χείμαρροι και ρυάκια αποτελούν πρόκληση για κάθε επισκέπτη που ζητά να αποδράσει από το βουητό της πόλης και να θαυμάσει την ομορφιά της φύσης. Ένα ακόμη στολίδι της κοιλάδας θεωρείται η τεχνιτή λίμνη που στα νερά της καθρεπτίζεται το γαλάζιο και το πράσινο του τοπίου. Το κλειστό κολυμβητήριο και το γυμναστήριο δένουν αρμονικά με το τοπίο χωρίς να διαταράσσουν αισθητική την ισορροπία του, ενω παράλληλα τα ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ και τέννις καθώς και τα κέντρα διασκέδασης που πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια προσφέρουν στιγμές απόλαυσης για όσους επιλέξουν να την επισκεφθούν.

 


Φαράγγι & Γιοφύρι ποταμού Αγγίτη

Ένας επείγιος παράδεισος μπορεί να θεωρηθεί το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη, μήκους 15χλμ, αφού η βαθειά και στενή αυτή ποτάμια κοιλάδα ανάμεσα σε σκληρά πετρώματα, προσφέρει στον επισκέπτη μιά ξεχωριστή ομορφιά και μια πρωτόγνωρη εμπειρία.  Τα απότομα τοιχώματα της στενής κοιλάδας αποτελούν κατά μία εκδοχή τεχνητή κατασκευή των Μακεδόνων του Φιλίππου Β’ σε μια προσπάθεια να αποξηράνουν τα τενάγη των Φιλίππων και Δράμας. Η κοιλάδα του ποταμού Αγγίτη δημιουργήθηκε σε τέσσερα εξελικτικά στάδια, κατά τη διάρκεια του νεογενούς και τεταρτογενούς και είναι γνωστή με τις ονομασίες «Στενά Πέτρας» και «Διώρυγα». Σύμφωνα με δημοσίευση του περιοδικού του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης (Φεβρουάριος του 1978), βρέθηκαν σε τρεις περιοχές βραχογραφίες που παριστάνουν καμήλες, ελάφια, ιππείς που κρατούν τα ηνία των αλόγων και ακόντια, αλλά και αφηρημένα σχέδια. Από τις παραστάσεις των ιππέων, πιθανολογείται ότι οι βραχογραφίες έγιναν τον 5ο – 6ο μ.Χ. αιώνα. Βασικό χαρακτηριστικό στο φαράγγι του Αγγίτη είναι τα βαθιά ρήγματα που ξεκινούν από το χωριό Συμβολή και φτάνουν μέχρι το χωριό Λευκοθέα. Η πορεία του ποταμού μέσα στη χαράδρα δεν είναι ευθεία με συνέπεια σε πολλά σημεία το νερό να αγγίζει τους βράχους, ενώ σε άλλη πλευρά να υπάρχουν αποθέσεις. Εκπληκτικής ομορφιάς είναι οι «σπηλιές» και οι καμάρες που δημιουργήθηκαν με το πέρασμα του χρόνου.Η χλωρίδα της κοιλάδας περιλαμβάνει όλων των ειδών τα άγρια είδη, ενώ επίσης πλούσια είναι και η πανίδα. Η κατασκευή διαδρόμου συνδετικού του Σπηλαίου Αλιστράτης με το φαράγγι, η κατασκευή περιπατητικών μονοπατιών που προγραμματίζει η Ν.Α. Σερρών, θα κάνει περισσότερο προσιτή την μοναδική αυτή φυσική ομορφιά στους επισκέπτες.

 


Ιαματικές πηγές Σιδηροκάστρου

Επτά χιλιόμετρα από την πόλη του Σιδηροκάστρου και σε μια τοποθεσία με πανοραμική θέα, βρίσκονται τα ιαματικά Λουτρά, τα οποία ενδεικνύονται για τη θεραπεία αρθρίτιδας, ρευματισμών, νεφρολιθιάσεων, νευραλγιών και μυαλγιών. Την ευθύνη λειτουργίας και ανάπτυξης την έχει η Δημοτική Επιχείρηση Λουτρών του Δήμου Σιδηροκάστρου. Τα τελευταία χρόνια έχουν εκσυγχρονισθεί με άριστες εγκαταστάσεις, ώστε να μπορούν να φιλοξενήσουν ποιοτικά και ποσοτικά Ελληνες και όχι μόνο, για λουτροθεραπεία.

Η Δημοτική Επιχείρηση δρομολόγησε επενδύσεις ύψους 1.000.000.000 δραχμών με την κατασκευή και λειτουργία νέου υδροθεραπευτηρίου που περιλαμβάνει κλειστή πισίνα, ατομικές μπανιέρες με υδρομασάζ, φυσιοθεραπευτήριο και γυμναστήριο. Παράλληλα δρομολογείται και η ολοκλήρωση του νέου Ξενοδοχειακού συγκροτήματος, ενώ υπάρχουν προτάσεις, σύμφωνα με τις οποίες μπορούν οι νέες εγκαταστάσεις να χρησιμοποιηθούν και για συνεδριακό τουρισμό, αλλά και προγράμματα κατάρτησης, στα οποία προβλέπεται ανταλλαγή με άλλες χώρες και χρειάζεται φιλοξενία των καταρτιζομένων, φυσικά σε εποχές που δεν υπάρχουν επισκέπτες θεραπευτικού τουρισμού.

 


Ιαματικές πηγές Θερμών Νιγρίτας

Πανελλήνια γνωστές είναι οι ιαματικές πηγές των Θερμών με το περίφημο μεταλλικό νερό που βρίσκονται μόλις πέντε χιλιόμετρα από τη Νιγρίτα Σερρών. Το νερό των ιαματικών πηγών ενδείκνυται ιδιαίτερα για νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος και για χρόνιες ρευματοθεραπείες. Εκτός των πηγών, για τα λουτρά υπάρχει και πηγή πόσιμου νερού που ανήκει στην κατηγορία των αλκαλικών οξυπηγών. Το νερό αυτής της πηγής, αφού αναμιγνύεται με ανθρακικό οξύ, εμφιαλώνεται στο εργοστάσιο εμφιάλωσης που βρίσκεται στην περιοχή και κυκλοφορεί στο εμπόριο. Πολλές είναι οι μελέτες που έχει εκπονήσει ο Δήμος Νιγρίτας για τον εκσυγχρονισμό των Λουτρών, ενώ παράλληλα υπάρχει σειρά μελετών του ΙΓΜΕ από τις οποίες προκύπτει πλήρης χαρτογράφηση του γεωθερμικού πεδίου. Απαραίτητη για την περιοχή θεωρείται και η κατασκευή γεωθερμικής πισίνας στο Ξενοδοχείο «ΓΕΡΑΚΙΝΑ» της Δημοτικής Επιχείρησης του Δήμου Νιγρίτας, ώστε να συνδυαστεί η διανομή με τη λουτροθεραπεία.

Βουνά

Ο νομός Σερρών είναι ουσιαστικά η λεκάνη απορροής του ποταμού Στρυμόνα. Η λεκάνη αυτή σχηματίζεται από δύο ορεινά τείχη στα βόρειο/ανατολικά και νότιο/δυτικά της, που οι κορυφές τους ορίζουν και τον νομό. Η οροσειρά στα ΒΑ της λεκάνης του Στρυμόνα είναι ουσιαστικά προέκταση της οροσειράς του Ορβήλου που στέκει στα σύνορα Ελλάδας και Βουλγαρίας και σχηματίζεται από τα όρη Βροντούς, το Μενοίκιο όρος και το όρος Παγγαίο.

Τα κατάφυτα όρη Βροντούς (δασοκάλυψη 83%) είναι η νοτιοδυτική συνέχεια του ορεινού όγκου του Ορβήλου και εισχωρούν στην λεκανοειδή πεδιάδα των Σερρών από τα ανατολικά. Έχουν ψηλότερη κορυφή (Αλή Μπαμπάς) στα 1850μ και από γεωλογική άποψη ανήκουν στην μάζα της Ροδόπης. Το κλίμα ανήκει σε έναν ενδιάμεσο κλιματικό τύπο μεταξύ του μεσογειακού και του ηπειρωτικού. Τα μεγαλύτερα υψόμετρα ανήκουν στην υγρή ζώνη ενώ, οι χαμηλότερες περιοχές στην ξηρή.

Το Μενοίκιο όρος (1963μ.) είναι νοτιοανατολική συνέχεια της Βροντούς και με τον όγκο του χωρίζει την πεδιάδα των Σερρών από αυτήν της Δράμας. Έχει έντονο και ποικίλο ανάγλυφο, με υψηλές κορυφές, φαράγγια και έντονα βραχώδη συμπλέγματα. Στο παρελθόν τα εκτεταμένα ορεινά λιβάδια του γνώρισαν μεγάλη άνθιση, όταν αναπτύχθηκε η οικονομία με βάση τους νομάδες κτηνοτρόφους. Αυτό το παρελθόν μπορεί να το ιχνηλατήσει ο σημερινός επισκέπτης, βλέποντας τους πολλούς εγκαταλελειμμένους οικισμούς του βουνού.

Το όρος Παγγαίο, τέλος, βρίσκεται στα σύνορα των Σερρών με την Καβάλα, και έχει μέγιστο υψόμετρο 1956μ. Τα εδάφη του είναι γενικά πολύ επικλινή με πολλές βραχώδεις και απότομες πλαγιές. Είναι κι αυτό ένα βουνό πολύ δασωμένο και με μεγάλο υδάτινο πλούτο. Σε πολλά σημεία του βουνού υπάρχουν αρχαίες στοές μεταλλείων χρυσού και αργύρου οι λεγόμενες ασημότρυπες.

 


Υδάτινοι Πόροι

Τα βουνά που περικλείουν την λεκάνη του Στρυμόνα και μάλιστα αυτά της οροσειράς του Ορβήλου διακρίνονται για τον υδάτινο πλούτο τους.

Αναρίθμητες πηγές, ρέματα και χείμαρροι διατρέχουν τους ορεινούς όγκους τους και τροφοδοτούν τα μικρότερα και μεγαλύτερα ποτάμια της περιοχής. Τα πολλά φαράγγια των βουνών αυτών δίνουν διέξοδο σε ορμητικούς ποταμούς που διαβρώνουν ακόμη περισσότερο τα ασβεστολιθικά πετρώματα τους δημιουργώντας εντυπωσιακές βραχομορφές.

Χαρακτηριστικό τέτοιο φαράγγι είναι του ποταμού Αγγίτη που χωρίζει το Μενοίκιο όρος από το όρος Παγγαίο.

 


Χλωρίδα και Πανίδα

Η βορειοδυτική πλαγιά της Βροντούς καλύπτεται από εκτεταμένα μικτά παραγωγικά δάση οξιάς, δασικής πεύκης και άλλων φυλλοβόλων πλατυφύλλων, όπως η αγριοκερασιά, τα ορεινά σφενδάμια, συστάδες λεπτοκαρυάς και τρέμουσα λεύκη. Στην νότια πλευρά μια σειρά αμφιθεατρικών λεκανών απορροής καλύπτονται από φυσικές συστάδες οξιάς και δασικής πεύκης και τεχνητές συστάδες μαύρης και τραχείας πεύκης (από αντιπλημμυρικές αναδασώσεις του 1950-1970). Διακρίνονται τέσσερεις ζώνες βλάστησης: Ζώνη αείφυλλων, Ζώνη φυλλοβόλων δασών (μικτού δρυοδάσους και δάσους οξιάς), Ζώνη κωνοφόρων-βελονοφύλλων και Ζώνη ορεόφυτων (αλπικά λιβάδια και υποβλάστηση σε βραχώδεις κόλπους).

Στο βουνό έχουν παρατηρηθεί 515 είδη από τα οποία μερικά δεν είναι γνωστά στην υπόλοιπη Eλλάδα. Πολλά βόρεια είδη εμφανίζονται όμοια της κεντρικής Eυρώπης. Eπίσης πολλά είδη παρουσιάζονται για πρώτη φορά στη Mακεδονία.

Στο κέντρο του δάσους σε βαλτώδη περιοχή, στην τοποθεσία Mπαλτάτσαϊρ, αναπτύσσεται ένα παλαιοντολογικό φυσικό μουσείο της βλάστησης, όπου η συσσωρευμένη γύρη των δένδρων, στρωματωμένη κατά εποχές, βοηθά να διαπιστωθεί η διαδοχή των δασικών ειδών ανά τις χιλιετηρίδες. Σε αυτήν την περιοχή χρονολογικά εντοπίσθηκε η πρώτη παρουσία των ανθρώπων στη περιοχή. Σε αυτήν την, μεγάλης επιστημονικής και εκπαιδευτικής αξίας, έκταση συναντάμε μερικά από τα πιο σπάνια είδη της ελληνικής χλωρίδας.

Στο Μενοίκιο συναντούμε ανάλογη ποικιλία μορφών βλάστησης και ειδών χλωρίδας και. Σημαντική έκταση καταλαμβάνουν τα ορεινά λιβάδια και οι βραχώδεις περιοχές (31%), τα δάση οξιάς, τα δάση μικτών φυλλοβόλων πλατύφυλλων, όπως οι δρύες και οι καστανιές (19%), οι θάμνοι (20%) και οι δασοσκεπείς εκτάσεις (19%). Τα δάση κωνοφόρων που υπάρχουν δημιουργήθηκαν από αναδασώσεις και καταλαμβάνουν μόνο μικρό μέρος των δασών της περιοχής. Στο Μενοίκιο έχουν καταγραφεί περισσότερα από 500 φυτικά είδη, τα οποία συνθέτουν 20 περίπου οικότοπους. Έξι οικότοποι θεωρούνται ιδιαίτερης αξίας και έχουν τεθεί σε καθεστώς προστασίας.

Από τους πρόποδες του Παγγαίου μέχρι την κορυφή του, αντιπροσωπεύονται οι περισσότεροι τύποι φυτοκοινωνιών που συναντούμε στον ελληνικό χώρο: βραχώδεις περιοχές (5%), δάση και δασικές εκτάσεις (70%), ορεινά λιβάδια (10%) και θαμνώνες (20%). Σε χαμηλά υψόμετρα συναντά κανείς μακία βλάστηση και αρωματικά φυτά και βότανα. Εδώ βασιλεύουν το πουρνάρι, η αγριελιά, η κουμαριά, ο σχίνος, ο γαύρος, o φράξος κι ο κέδρος. Επίσης εδώ θα συναντήσουμε πολλά βότανα, όπως το τσάι, η μέντα και το θυμάρι. Στα ξέφωτα και στα λιβάδια θα δούμε σπάνια αγριολούλουδα, όπως κρίνα, ίριδες, παιόνιες, κρόκους, και ορχιδέες. Σε υψηλότερες θέσεις (πάνω από τα 600μ.) κυριαρχούν τα μικτά δάση των φυλλοβόλων που αποτελούνται από καστανιές, βελανιδιές, φουντουκιές, οξιές και συστάδες πεύκων. Τέλος, πάνω από τα 1000μ. κυριαρχούν οι οξιές, ο σφένδαμος, τα έλατα, το μαυρόπευκο, το αρκουδοπούρναρο και η σημύδα, για την οποία το Παγγαίο αποτελεί το νοτιότερο σημείο εξάπλωσής της στη βαλκανική χερσόνησο.

Ο υδάτινος και χλωριδικός πλούτος των βουνών αυτών υποστηρίζουν μια σημαντική βιοποικιλότητα στην πανίδα της περιοχής και μάλιστα στην ορνιθοπανίδα της. Συναντάμε θηλαστικά όπως η βίδρα, η αλεπού, ο λύκος, ο αγριόγατος, το αγριογούρουνο κ.ά. Όσον αφορά την ορνιθοπανίδα, στα χαμηλά υψόμετρα είναι σημαντική η παρουσία του πελαργού, της γερακίνας, του πετρίτη και διάφορων μικρόπουλων, όπως κοτσύφια, τρυγόνια, τσίχλες, κουφαηδόνια, λιοστριτσίδες. Στα μεγαλύτερα υψόμετρα θα συναντήσουμε τον φιδαετό, τον χρυσαετό, την πετροπέρδικα, τον μπούφο, τους δρυοκολάπτες κ.ά. Αλλά και η ερπετοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει ενδιαφέροντα είδη, όπως τον λαφιάτη, την οχιά, την πράσινη σαύρα, τις χελώνες και την σαλαμάνδρα.

Χιονοδορμικό Κέντρο “Λαϊλιάς”, στις Σέρρες

Στη βόρεια πλευρά του Αλή Mπαμπά, μέσα σε δάσος από οξυές και πεύκα, σε υψόμετρο 1600μ. βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά, δημιούργημα του Eλληνικού Oρειβατικού Συλλόγου (EOΣ) Σερρών. Aπέχει από την πόλη των Σερρών είκοσι επτά (27) χιλ. και ο δρόμος που το συνδέει με την πόλη είναι ασφαλτοστρωμένος και εκχιονίζεται καθημερινά , στις περιόδους των χιονοπτώσεων. Διαθέτει μιά βασική χιονοδρομική πίστα συνολικού μήκους χιλίων (1000)μ. και πλάτους 60μ. η οποία εξυπηρετείται από ένα συρόμενο χιονοδρομικό αναβατήρα, μήκους 850μ,που μπορεί να μεταφέρει επτακόσια (700) άτομα την ώρα. Tελευταία,έγινε επέκταση του αναβατήρα αυτού κατά άλλα 200μ , ώστε να φθάνει μέχρι την κορυφή του βουνού (υψόμετρο 1850 μ.). Yπάρχει ένας ακόμη μικρός συρόμενος αναβατήρας,μήκους 200μ για αρχάριους.

Στην αφετηρία της πίστας γίνονται ενοικιάσεις σύνεργων του σκι για τους μη οργανωμένους ερασιτέχνες. Για τους αρχάριους , λειτουργούν στο χιονοδρομικό κέντρο ιδιωτικές Σχολές εκμάθησης της τεχνικής του σκι, στην οποία διδάσκουν έμπειροι καθηγητές.Mε φωτισμό που έχει τοποθετηθεί στην πίστα, προσφέρεται αυτή και για νυκτερινό σκι.

H θέα των σκιερ, στη φωτιζόμενη πίστα, μέσα στο δάσος οξυάς και έλατου,είναι φαντασμαγορική.

Στο τέρμα της χιονοδρομικής πίστας υπάρχει και λειτουργεί ένα ωραιότατο σύγχρονο χιονοδρομικό περίπτερο-ΣAΛE-,με εστιατόριο, αναψυκτήριο και κοιτώνες, που διαθέτει κεντρική θέρμανση, τηλ. 2321 58 783.

Στο χιονοδρομικό κέντρο του Λαϊλιά πραγματοποιούνται κάθε χρόνο αγώνες καταβάσεων και δρόμου αντοχής, πανελλήνιοι, περιφερειακά πρωταθλήματα,τοπικοί και άλλοι χιονοδρομικοί διεθνείς αγώνες.Tο χιονοδρομικό κέντρο λειτουργεί κάθε Παρασκευή-Σάββατο-Kυριακή και όλες τις αργίες, τηλ.2321 58 784 & 2321 62 400.

Eίναι ένα από τα αξιολογώτερα χιονοδρομικά κέντρα της Eλλάδας, το οποίο κάθε Σαββατοκύριακο, συγκεντρώνει πάρα πολλούς λάτρεις του σκι,τόσο ερασιτέχνες όσο και αθλητές, όχι μόνο Σερραίους αλλά και από όμορους Nομούς, κυρίως της Θεσ/νίκης.

Χαρακτηρίζεται από πολύ καλή χιόνωση, που διαρκεί 3 1/2 με 4 μήνες (τέλος Nοεμβρίου με μέσα Mαρτίου),η οποία σε συνδυασμό με την πολύ καλή κατάσταση των πιστών και την κατάφυτη περιοχή στην οποία βρίσκονται, δημιουργεί άριστες προϋποθέσεις προσέλκυσης του κόσμου, ενισχυομένου αυτού και από την εύκολη πρόσβαση , λόγω του πολύ καλού,βατού και σύντομου οδικού δικτύου. H μαζική εξυπηρέτηση διανυκτερεύσεων, αν εξαιρέσουμε τους λίγους κοιτώνες του Σαλέ, που εξυπηρετεί κυρίως αθλητές, και τις λίγες κλίνες για ογδόντα (80) άτομα του ορειβατικού καταφυγίου του EOΣ, το οποίο είναι κτίριο τριόροφο, σε άριστη κατάσταση με κεντρική θέρμανση, γίνεται από τα ξενοδοχεία της πόλης των Σερρών. Για τη φιλοξενία στο καταφύγιο απαιτείται προσυνεννόηση με τον EOΣ.Tο καταφύγιο απέχει από την πίστα περίπου τρία (3) χιλ..Yπάρχουν μεγαλόπνοα σχέδια για ξενοδοχειακή υποδομή,αθλητικές εγκαταστάσεις, χώρους αναψυχής, κατασκευή νέων πιστών, δρόμων αντοχής κλπ. ώστε ο Λαϊλιάς να καταστεί ένα από τα πιο σύγχρονα Aθλητικά Kέντρα, εφάμιλλο αυτών της Eυρώπης.’Eργα μεγάλα, που όμως δεν θα αργήσουν να υλοποιηθούν,αρκεί να δοθεί η προτεραιότητα. Oι Σερραίοι τρέφουν μια παραδοσιακή λατρεία για το δάσος αυτό του Λαϊλιά,το φυλάγουν σαν κόρη οφθαλμού, και το χαίρονται όλες τις εποχές του έτους, γιατί είναι κοντινό, πολύτιμο και πάντοτε πανέμορφο. Eίναι ευαίσθητοι σε οποιαδήποτε επέμβαση που θα μπορούσε να τραυματίσει αυτόν το μοναδικό σε τελειότητα πνεύμονα πρασίνου που υπάρχει στο Nομό. Tο έχουν σημαία τους και υπερηφανεύονται γι’ αυτό.

Παρά το σχετικά μέσο υψόμετρό του, ο βορινός προσανατολισμός του το βοηθά να κρατά για πολλούς μήνες το χιόνι, έτσι η σεζόν του είναι μεγάλη. Διαθέτει πίστα φωτιζόμενη, κατάλληλη για νυχτερινό σκι. H θέα μέσα στο δάσος οξυάς και έλατου, είναι μοναδική. Στο χιονοδρομικό λειτουργεί σαλέ με εστιατόριο, αναψυκτήριο και κοιτώνες, κατάστημα ενοικίασης εξοπλισμού και σχολές εκμάθησης.

Υψόμετρο: από 1.600μ. έως 1.847μ.
Σύνολο αναβατήρων: 3
Σύνολο πιστών: 2
Συνολικό μήκος πιστών: 1,5 χλμ.
Τιμές ημερήσιου απεριορίστων διαδρομών: Σαββατοκύριακα: 10,00 ευρώ Καθημερινές: 10,00 ευρώ
 Χιλιομετρικές αποστάσεις: 660 χλμ από Αθήνα 110 χλμ από Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο Ορειατικού Καταφυγίου: 23210 62 400
Τηλέφωνο Chalet – Χιονοδρομικό: 23210 58 783
Facebook Χιονοδρομικού: www.facebook.com/LailiasSki/
Facebook Καταφυγίου: www.facebook.com/lailias/

 


https://xionodromika.gr/ski-centers/xionodromiko-kentro-lailias/

Rafting – Αγγίτης

Το φαράγγι του Αγγίτη πέρα από τις φυσικές καλλονές προσφέρει δυνατότητες για δυναμικότερο αθλητισμό. Ο απαιτητικός επισκέπτης να δοκιμάσει διαφορετικές εμπειρίες, δοκιμάζοντας κανώ και καγιάκ, ποδήλατο βουνού, trekking, καθώς επίσης αναρρίχηση.

Με δεδομένο ότι στους στόχους είναι η κατασκευή συνδετικού διαδρόμου ανάμεσα στο σπήλαιο Αλιστράτης και το φαράγγι, η κατασκευή περιπατητικών μονοπατιών κατά μήκος, γεφυριών, κιοσκιών, αναψυκτηρίων, αλλά και με το δεδομένο ότι τα ορμητικά νερά του ποταμού προσφέρονται για ειδικούς αγώνες με κανώ, ανεπιφύλακτα μπορεί να λεχθεί ότι το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη είναι ένας επίγειος παράδεισος.

 


Πίστα Motocross

O Νέστορας Γκάντζος από την Πρώτη Σερρών με προσωπικό κόπο και έξοδα έφτιαξε μια πίστα αγώνων για μηχανές εκτός δρόμου σε μια υπέροχη τοποθεσία στην περιοχή της Βιτάστας Σερρών, δύο χιλιόμετρα βόρεια του χωριού.

H πίστα αναβαθμίζεται και πλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για Πανελλήνιους αγώνες, όπου θα μπορούν να συμμετέχουν μέχρι και 80 αθλητές.

 


Ορειβατικά μονοπάτια του Παγγαίου

Στο Παγγαίο υπάρχουν καταγεγραμμένα μονοπάτια κάθε είδους δυσκολίας για ορειβατικές διαδρομές. Τα μονοπάτια του Παγγαίου προσφέρουν σε κάθε πεζοπόρο τη δυνατότητα να ανεβεί στο βουνό από όλες του τις πλευρές και όλες τις εποχές του χρόνου.

Τα εθνικά αυτά μονοπάτια είναι βαμμένα με κόκκινο και άσπρο χρώμα και φέρουν το γράμμα “Ο” και τον αριθμό 4 (O4).

  • Μονοπάτι Αμφίπολης-Ροδολίβους: Το πρώτο μονοπάτι, Αμφίπολης-Ροδολίβους, βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του βουνού. Ξεκινάει από την Αμφίπολη, συνεχίζει στην περιοχή του χωριού Ροδολίβους που ανηφορίζει το βουνό προς την κορυφή Μάτι, όπου βρίσκονται οι κεραίες των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών. Προσφέρει τη δυνατότητα της οπτικής επαφής με το όρος Άθως, το νησί της Θάσου, τις παραλίες της Εγνατίας έως το Στριμωνικό κόλπο, τον κάμπο που παρεμβάλλεται και αρκετά ακόμα. Η διαδρομή από το καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Ροδολίβους, έως την κορυφή Μάτι διαρκεί 3 ώρες και 30 λεπτά.
  • Μονοπάτι Αυλής: Η δυτική πλευρά προσφέρει τη δυνατότητα να δει κανείς το όρος Μενίκιο, τα όρη της Βροντού έως το Φαλακρό. Από την κορυφή Μάτι δίνεται η δυνατότητα να δει τα πάντα γύρω από το βουνό Παγγαίο. Με καλές καιρικές συνθήκες είναι ορατά τα βουνά στη γειτονική Βουλγαρία αλλά ο Όλυμπος. Η ορειβατική συντροφιά, αφού αφήσει τη φιλοξενία του σταθμού των ραδιοτηλεοπτικών δικτύων, κατηφορίζοντας ανατολικά προς την κοιλάδα του Ορφέα, σε μισή ώρα φτάνει στο καταφύγιο του Σ. Χατζηγεωργίου που τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, το βρίσκουμε κλειστό. Συνεχίζοντας, ακολουθούμε και πάλι τη σήμανση, που τώρα είναι πάνω στο δρόμο, μέσα από το όμορφο δάσος με τις οξιές, σε 20′ φτάνουμε στο πέτρινο, ετοιμόρροπο αλλά πανέμορφο και γεμάτο αναμνήσεις, καταφύγιο Πεταλούδα (1500 μ.). Δεν είναι λίγες οι φορές που χώνεται κανείς στο πλούσιο φύλλωμα μέχρι τα γόνατα και αυτό είναι, βέβαια, το καλύτερο μέρος για ξάπλες και για ξεκούραση ψυχής τε και σώματος κυρίως όταν το ανεβαίνουμε το μονοπάτι. Περίπου μια ώρα χρειάζεται για να φτάσουμε από το καταφύγιο Πεταλούδα στο Γουρουνόνερο, όπου οι ομάδες πάντοτε στέκονται για ξεκούραση όταν ανηφορίζουν το βουνό, αλλά και όταν κατηφορίζουν προς το χωριό Αυλή. Από το Γουρουνόνερο σε μια ώρα και 15 περίπου λεπτά φτάνουμε στο χωριό, αφού πρώτα περάσουμε από την παλιά Αυλή, με τα παλιά πέτρινα σπίτια, ένα γραφικό χωριό που εγκαταλείφθηκε και αποτελεί για μας μια ακόμα καθιερωμένη στάση για ξεκούραση και για φωτογραφήσεις των παλιών σπιτιών του. H ανάβαση από την Αυλή για το Μάτι απαιτεί περίπου 5.30 ώρες.
  • Μονοπάτι Εικοσιφοινίσσης: Το τρίτο και ομορφότερο μονοπάτι, το Μονοπάτι της Εικοσιφοινίσσης, ξεκινάει από το χωριό Νικήσιανη και συνεχίζει σε 5 περίπου χιλιόμετρα χωματόδρομο. Κατά τη διάρκεια της ανάβασης μας δίνεται η ευκαιρία να επισκεφτούμε τρία μοναστήρια. Το τελευταίο μοναστήρι που συναντάμε είναι η ιστορική μονή της Εικοσιφοινίσσης. Το μονοπάτι συνεχίζει μέσα από μια μικρή ρεματιά και σε 15 περίπου λεπτά εμφανίζεται μπροστά μας μια παλιά ξύλινη καλύβα κυνηγών. Μετά από λίγο μπαίνουμε στο δάσος. Προχωρούμε, μέσα από έλατα, οξιές και θεόρατες καστανιές και μετά από μισή ώρα ανήφορου αποζημιωνόμαστε βγαίνοντας σ’ ένα μπαλκόνι με καταπληκτική θέα προς τον κάμπο των Φιλίππων που απλώνεται μπροστά μας με τα χωριά του όλα και έχοντας την αίσθηση ότι βρισκόμαστε σε αεροπλάνο. Συνεχίζοντας πάντοτε μέσα στο δάσος όπου θαυμάζουμε τις τεράστιες μυρμηγκοφωλιές και τις ορχιδέες το μονοπάτι μας οδηγεί στην είσοδο της Ασκητότρυπας, μιας πολύ μεγάλης και ιστορικής σπηλιάς που φιλοξενούσε ή αποτελούσε κρησφύγετο για πολλούς μοναχούς. Το μονοπάτι συνεχίζει ομαλά, τραβερσάρει, κάτω από τα βράχια, πάντοτε μέσα από το δάσος οξιάς με παχύ φύλλωμα, μέσα από πανέμορφα μέρη που προσφέρουν τη δυνατότητα να σταματήσουμε για ξεκούραση και να απολαύσουμε το τοπίο και τη φύση. Για να φτάσουμε από το μοναστήρι της Εικοσιφοινίσσης στην μοναδική βρύση κάτω από τις ορθοπλαγιές του δίκορφου χρειάζονται περίπου 4 ώρες. Όλο το μονοπάτι είναι μέσα στο δάσος και έτσι έχουμε τη δυνατότητα να περπατάμε πάντα στη σκιά, σε συνθήκες ιδανικές για τους πεζοπόρους. Μετά τη βρύση ανηφορίζουμε σε μονοπάτι εκτεθειμένο που όμως μας επιτρέπει να απολαύσουμε την απεραντοσύνη της θέας και τη γύμνια του βουνού. Μετά από 3/4 της ώρας ανήφορο φτάνουμε στο δίκορφο. Από εδώ, ανάλογα βέβαια με τις καιρικές συνθήκες, βλέπουμε όλα όσα υπάρχουν γύρω από το Παγγαίο: Θάσο, Σαμοθράκη, Άγιο Όρος (Άθως), Φαλακρό έως και τον Όλυμπο. Μέχρι το καταφύγιο του Χατζηγεωργίου μας χωρίζει μια διαδρομή 3/4 της ώρας από κακοτράχαλο, κατηφορικό μονοπάτι.

Ιανουάριος

  • 16 και 17 πανηγυρίζουν οι Ι.Ν. Αγίου Αντωνίου Σερρών, Στρυμονικού, Βαμβακιάς και Ζερβοχωρίου.
  • 17 και 18 πανηγυρίζουν οι Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου Σερρών, Καστανοχωρίου, Νιγρίτας, Χρυσού, Πεντάπολης, Δαφνουδίου
  • 29 και 30 των 3 Ιεραρχών “ΙΕΡΑΡΧΕΙΑ” στην Τερπνή.

 

Μάρτιος

  • 24 και 25 πανηγυρίζει ο Ι.Ν. Ευαγγελίστριας Σερρών
  • Εκδηλώσεις για την Εθνική εορτή της 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ.

 

Απρίλιος

  • 22 και 23 Απριλίου του Αγ. Γεωργίου . Πανηγυρίζουν και διοργανώνουν διήμερες ή τριήμερες εκδηλώσεις ανάλογα με την ημερομηνία της γιορτής (κινητή γιορτή): Σέρρες, Νιγρίτα, Σιτοχώρι, Άνθη, Νέα Ζίχνη, Ποντισμένο.

 

Μάιος

  • 1η Μαΐου εορτές Πρωτομαγιάς σε όλο το Νομό Σερρών
  • Πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαΐου, κάθε δύο χρόνια στην ΠΡΩΤΗ διεξάγεται η Πανελλήνια Μαθητική Ολυμπιάδα – “Μαθητιάδα”.
  • 21 με 24  Μαΐου ημέρα εορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στα χωριά Αγία Ελένη και  Κερκίνη τελούνται τα Αναστενάρια.
  • Ανθοκομική Έκθεση. Διαρκεί τέσσερις με πέντε μέρες και περιλαμβάνει έκθεση, ενημερωτικές διαλέξεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, παιδικό διαγωνισμό ζωγραφικής και βράβευση των παραγωγών.

 

Ιούνιος

  • Εορτή του Αγίου Πνεύματος. Στις 20 Ιουνίου κάθε έτους γιορτάζει η Ιερά Μονή Αγίου Πνεύματος και στα πλαίσια αυτά πραγματοποιούνται τριήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
  • Σκούταρι: Κάθε χρόνο το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος πραγματοποιούνται διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις όπως: Λειτουργία, εμποροπανήγυρη, πολιτιστικές εκδηλώσεις και παλαιστικοί αγώνες.
  • Σχολικές Πολιτιστικές Εκδηλώσεις “Σίντεια”: Πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στο τέλος της σχολικής περιόδου Περιλαμβάνουν θεατρικές παραστάσεις και επιδείξεις γυμναστικής, μουσικής και χορού, με τη συμμετοχή των Δημοτικών Σχολείων της πόλης και της ευρύτερης περιοχής.
  • 25, 26 και 27 Ιουνίου στο Ν. Πετρίτσι πραγματοποιούνται τριήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις προς τιμή της “Μάχης της Βέτρινας”, που είχε σαν αποτέλεσμα την απελευθέρωση της περιοχής από τον Τουρκικό και Βουλγαρικό ζυγό. Στο πλαίσιο των ”Ελευθερίων” πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκδηλώσεις ιστορικής μνήμης.
  • Στις 28, 29, 30 Ιουνίου και 1 Ιουλίου στην Βυρώνεια πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις με αφορμή το εορτασμό των πολιούχων Πέτρου και Παύλου. Οι εκδηλώσεις γίνονται στο ανοιχτό θέατρο.

 

Ιούλιος

  • Στην Αλιστράτη το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου διοργανώνεται σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων, τα “Αλέστρια”. Οι εκδηλώσεις είναι κυρίως μουσικές, χορευτικές και θεατρικές.
  • Από τις 4 έως τις 10 Ιουλίου στη Νέα Ζίχνη πραγματοποιούνται εκδηλώσεις στη μνήμη του πολιούχου Οσίου Θεοφίλου εκ Ζίχνας (8 Ιουλίου). Το πρόγραμμα περιλαμβάνει διοργάνωση φεστιβάλ φιλαρμονικών, χορωδιών και χορευτικών συγκροτημάτων.
  • Κάθε χρονιά το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου διοργανώνονται τριήμερες γιορτές με την επωνυμία “Δημητρίτσια”. Γίνονται στην κεντρική πλατεία του Δημητριτσίου και περιλαμβάνουν μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, μουσικές βραδιές, ομιλίες και διάφορες εκθέσεις.
  • Μανδράκι: Κάθε Ιούλιο διοργανώνονται τριήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις  με την επωνυμία “Μανδρακιώτικα”.
  • Κορυφαίος πολιτιστικός θεσμός στην περιοχή αποτελεί το “Φεστιβάλ της Αμφίπολης” το οποίο πραγματοποιείται στο Αρχαιολογικό Πάρκο της Αμφίπολης από τα μέσα  Ιουλίου ως τα μέσα Αυγούστου.
  • Στις 19 και 20 Ιουλίου πραγματοποιούνται πολιτιστικές και λατρευτικές εκδηλώσεις με την ευκαιρία του εορτασμού του πολιούχου Προφήτη Ηλία. Στις Σέρρες, στο Αχλαδοχώρι, στο Καρυδοχώρι, στην Βέργη.
  • 25 και 26 Ιουλίου, με αφορμή την πανήγυρη της εορτής της Αγίας Παρασκευής, πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις στην Καρπερή, στην Αγία Παρασκευή Βισαλτίας και στην Ιερά Μονή Αγίας Παρασκευής Δομήρου.
  • 26 και 27 Ιουλίου στον Γάζωρο: Ο πολιτιστικός σύλλογος Γαζώρου “Άρτεμις η Γαζωρίτις” με αφορμή την εορτή του πολιούχου, Αγίου Παντελεήμονος, διοργανώνει σε συνεργασία με το δήμο Ν. Ζίχνης διήμερες εκδηλώσεις.
  • 26 και 27 Ιουλίου στα Θερμά: Ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού με αφορμή την εορτή του πολιούχου, Αγίου Παντελεήμονος, διοργανώνει σε συνεργασία με το δήμο Βισαλτίας  διήμερες εκδηλώσεις
  • 26 και 27 Ιουλίου Σέρρες: πανηγυρίζει ο Ι.Ν. Αγίου Παντελεήμονος
  • “Ορφικοί Αντίλαλοι”: Διοργανώνονται κάθε χρόνο τέλη Ιουλίου και στις πρώτες ημέρες του Αυγούστου στην έδρα του δήμου, στο Ροδολίβος. Στα πλαίσια των εκδηλώσεων παρουσιάζονται θεατρικές παραστάσεις, γίνονται συναυλίες έντεχνων και παραδοσιακών μουσικών σχημάτων, εμφανίζονται χορευτικά συγκροτήματα κ.ά.

 

Αύγουστος

  • Κορυφαίος πολιτιστικός θεσμός στην περιοχή αποτελεί το “Φεστιβάλ της Αμφίπολης” το οποίο πραγματοποιείται στο Αρχαιολογικό Πάρκο της Αμφίπολης τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο.
  • Άνω Πορόια: πραγματοποιούνται την πρώτη ή δεύτερη εβδομάδα του Αυγούστου, στον προαύλιο χώρο του δημοτικού σχολείου Άνω Ποροΐων ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις με το γενικό τίτλο “Νύχτες Αυγούστου”. Οι εκδηλώσεις διαρκούν πέντε ημέρες και ολοκληρώνονται πριν το πανηγύρι του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου.
  • Θολός: 14 και 15 Αυγούστου διοργανώνονται από τον δήμο Ν. Ζίχνης και τον Πολιτιστικό Σύλλογο Θολού εκδηλώσεις με συναυλίες, χορευτικά, θεατρικά, εκθέσεις και λαϊκό γλέντι.
  • Η ετήσια εμποροπανήγυρη στην Ηράκλεια διαρκεί για έξι ημέρες (το δεύτερο δεκαήμερο του Αυγούστου), και αποτελεί το Αυγουστιάτικο γεγονός της περιοχής. Αποτελεί εμπορικό γεγονός μεγάλης σημασίας.
  • Μαυροθάλασσα: Τον Δεκαπενταύγουστο διοργανώνεται ένα τετραήμερο εκδηλώσεων με χορευτικά συγκροτήματα, συναυλία και λαϊκό γλέντι.
  • 29 Αυγούστου, Πανήγυρη Αγίας Ζώνης: Κορυφαίο πολιτιστικό γεγονός για την πόλη του Σιδηροκάστρου αποτελεί η τριήμερη θρησκευτική εμποροπανήγυρη, που αρχίζει στις 30 Αυγούστου κάθε χρόνο. Οι εκδηλώσεις ξεκινούν με τον εσπερινό και την περιφορά της ιστορικής και θαυματουργής εικόνας της Αγίας Ζώνης της Παναγίας.
  • Στις 28 και 29 Αυγούστου εκδηλώσεις, με αφορμή τη θρησκευτική πανήγυρη του ιερού ναού “Αποτομής Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου” (Τιμίου Προδρόμου). Κατά τη διάρκεια της πανήγυρης γίνονται πολιτιστικές και αθλητικές εκδηλώσεις σε Αμμουδιά, Λευκότοπο, Αγγίστα.
  • Κάθε χρόνο τον Αύγουστο ο δήμος Ηράκλειας και  ο Πολιτιστικός Σύλλογος Γεφυρουδίου, “Η Ελπίδα”, διοργανώνουν τις Γιορτές Ειρήνης και Πολιτισμού, τα λεγόμενα “Γεφυρουδιανά”.

 

Σεπτέμβριος

  • “Γερακίνια”: Πολιτιστικές εκδηλώσεις, που γίνονται στο δήμο της Βισαλτίας. Γίνεται κάθε χρόνο στις αρχές Σεπτεμβρίου.
  • Ροδόπολη: διήμερο εκδηλώσεων κατά την πρώτη ή τη δεύτερη εβδομάδα Σεπτεμβρίου, με τίτλο “Πολιτιστικός Σεπτέμβρης”. Οι εκδηλώσεις γίνονται με αφορμή τον εορτασμό του Ιερού Ναού Τιμίου Σταυρού Ροδόπολης.
  • Σκοτούσσα: Κάθε χρόνο στη θέση Πλατάνια, στη Σκοτούσσα τελείται η ετήσια θρησκευτική και εμπορική πανήγυρης, Η εμποροπανήγυρη διαρκεί τέσσερις ημέρες –με αφορμή τον εορτασμό των Γενεθλίων της Θεοτόκου, στις 8 Σεπτεμβρίου.

 

Οκτώβριος

  • Στις 26 και 27 Οκτωβρίου διοργανώνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις με την επωνυμία “Δημήτρια” με αφορμή την εορτή του πολιούχου Αγ. Δημητρίου στον Άγιο Δημήτριο , στο Σιτοχώρι, στην Τερπνή, στη Νικόκλεια και στο Δημητρίτσι του Δήμου Βισαλτίας. Ακόμη στο Νέο Πετρίτσι.

 

Νοέμβριος

  • 7 και 8 Νοεμβρίου πανηγυρίζει ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και η πόλη των Σερρών. Πανηγυρίζουν ακόμη, στο Καστρί Ευκαρπίας.

 

Δεκέμβριος

  • Σκοτούσσα: Το πρώτο δεκαήμερο του Δεκεμβρίου διοργανώνεται τριήμερο σεμινάριο διδασκαλίας  παραδοσιακών χορών και τραγουδιών  απ’ όλη την Ελλάδα. Το σεμινάριο γίνεται συνήθως σε ξενοδοχείο ή σε κάποια κατάλληλη αίθουσα.

Σε ολόκληρο τον Νομό Σερρών η γαστρονομία κατέχει εξέχουσα θέση και οι επιλογές για τον επισκέπτη πολλές.

Σαφώς φημίζεται για την παραγωγή του βουβαλίσιου κρέατος. Άλλωστε, στην ευρύτερη περιοχή του Στρυμόνα ανήκει το 90% της συνολικής ελληνικής παραγωγής του εν λόγω κρέατος.

Οι νεροβούβαλοι έφτασαν στην Ελλάδα πριν από μερικούς αιώνες, όταν ο Ξέρξης μετέφερε τις προμήθειες του στρατού του μέσα από τον ποταμό, και ήταν τα ζώα εκείνα που έσωσαν σε δύσκολους καιρούς φτώχειας τους τοπικούς πληθυσμούς, ενώ αργότερα, με τις εισαγωγές κρεάτων, πέρασαν στην αφάνεια.

Σήμερα γεμίζουν ξανά την πεδιάδα του Νέστου και την περιοχή της Κερκίνης, γι’ αυτό θα βρείτε σε πολλές ταβέρνες και εστιατόρια του νομού βουβαλίσιο κρέας, μαγειρεμένο με πολλούς τρόπους.

Η κατανάλωση, δεν σταματά στο κρέας αυτό καθεαυτό, καθώς υπάρχουν πολλά ακόμα προϊόντα από βουβάλι (καβουρμάς, σαλάμι, καπνιστό) αλλά και από βουβαλίσιο γάλα (από τραχανά μέχρι παγωτό και από γαλακτοκομικά μέχρι βούτυρο και μπισκότα).

Η γευστική παλέτα, της περιοχής περιλαμβάνει πολλά ακόμα, όπως το κυνήγι, τα λιμνίσια ψάρια, τις πίτες και τα τοπικά κρέατα.

Θα δοκιμάσετε πιάτα όπως ρεβίθια με μελιτζάνες, αγριογούρουνο με κυδώνι, γριβάδι πλακί, πέστροφα στα κάρβουνα, ελάφι με μανιτάρια αλλά και περέκι (ποντιακή πίτα με προψημένο φύλλο), τανόμενον σουρβά (ποντιακή σούπα με πλιγούρι, γιαούρτι και δυόσμο), μιας και οι Πόντιοι πρόσφυγες στις αρχές του περασμένου αιώνα αποτελούσαν μεγάλο μέρος του τοπικού πληθυσμού.

Επίσης, φημισμένα είναι και τα ψητοπωλεία, κυρίως μέσα στην πόλη, με μεγάλη ποικιλία σε μεζέδες. Από την άλλη, μη φύγετε αν δεν απολαύσετε την περίφημη σερραϊκή μπουγάτσα που άφησαν κληρονομιά στον τόπο οι Μικρασιάτες (και συναγωνίζεται αυτήν της Θεσσαλονίκης) αλλά και τα διάφορα τοπικά γλυκά.

Πολύ γνωστά είναι ο ακανές (μικρό λουκούμι με ψημένο αμύγδαλο μέσα), το τουλουμπάκι (τηγανητό μικρό γλυκό) αλλά και τα γλυκά του κουταλιού και οι μαρμελάδες από τον Συνεταιρισμό Γυναικών Πορόιας.

Εξέχουσα θέση και ξεχωριστή γεύση και ποιότητα έχουν και διάφορων ειδών τοπικά προϊόντα, τα οποία θα βρείτε σε παντοπωλεία του νομού, κυρίως παραγωγής μικρών τοπικών επιχειρήσεων, όπως ζυμαρικά, φασόλια, ρύζι, πατάτες, λουκάνικα και καβουρμάς από μοσχαρίσιο κρέας.

Τέλος, μην παραλείψετε, φεύγοντας, να πάρετε μαζί σας ένα μπουκάλι σερραϊκό ούζο.

ΕΚΑΒ 166
Νοσοκομείο Σερρών 23210 94 500
Άμεση Δράση 100
Πυροσβεστική 199
Τμήμα Τροχαίας 23210 90 809, -10
Τμήμα Ασφαλείας 23210 90 804, -05
Γραφείο Αστυνόμευσης Τουρισμού 23210 90 840
ΤΡΑΙΝΟΣΕ 23210 59 700
ΚΤΕΛ, Εκδοτήρια 23210 22 822
Αστική Συγκοινωνία 23210 23 572
ΡΑΔΙΟΤΑΞΙ 23210 59 100
ΕΡΜΗΣ ΤΑΞΙ 23210 50 000

Οδικώς

Αθήνα – Σέρρες: 582,00 χλμ.
Θεσσαλονίκη – Σέρρες: 83,00 χλμ.

 


ΚΤΕΛ

Στις Σέρρες μπορείτε να φτάσετε με τα υπεραστικά λεωφορεία των ΚΤΕΛ Σερρών.

Εκτός της Αθήνας πραγματοποιούνται πολλά δρομολόγια από και προς τις Σέρρες σε πολλά μέρη εντός και εκτός νομού (www.ktelserron.gr).

 


ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Με τρένο από Αθήνα για Σέρρες, μέσω Θεσσαλονίκης.

 


Αεροπορικώς

Το αεροδρόμιο που εξυπηρετεί τις Σέρρες ουσιαστικά είναι το “Μακεδονία” της Θεσσαλονίκης, το οποίο είναι διεθνές και απέχει περίπου 100 χλμ. και από την πόλη των Σερρών.

Για το αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης, υπάρχουν καθημερινά πτήσεις από και προς Αθήνα, όπως και από άλλα μέρη της Ελλάδας,  καθώς και από/ προς το εξωτερικό.

Πρόσφατα εγκαινιάστηκε και το αεροδρόμιο Σερρών “Εμμανουήλ Παππάς” έπειτα από την αδειοδότηση και την έναρξη λειτουργίας του, αλλά προς το παρόν μπορεί να εξυπηρετεί μόνο μικρά αεροσκάφη.