Ηράκλειο

Ο Νομός Ηρακλείου βρίσκεται στο κεντρικό και ανατολικό κομμάτι της Κρήτης. Συνορεύει δυτικά με το Ρέθυμνο και ανατολικά με το Λασίθι. Βόρεια βρέχεται από το Κρητικό πέλαγος και νότια από το Λιβυκό. Έχει έκταση 2642 τετ.χιλ. και έχει πρωτεύουσα το Ηράκλειο. Εϊναι η πιο ανεπτυγμένη οικονομικά περιοχή της Κρήτης και μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες της Ελλάδος.

 

Στο Ηράκλειο τα αφιλόξενα και κακοτράχαλα βουνά παντρεύονται κάτω από τον γαλάζιο ηλιόλουστο ουρανό με τις γόνιμες πράσινες πεδιάδες, τις ξανθές παραλίες και τα κρυστάλλινα νερά. Το τοπίο είναι κυρίως πεδινό και ημιορεινό. Οι ορεινές περιοχές βρίσκονται στα όρια του νομού. Νότια βρίσκεται η εύφορη πεδιάδα της Μεσαράς, ανάμεσα στον ορεινο όγκο του Ψηλορείτη και στα Αστερούσια Όρη στα νότια. Τα σημαντικότερα ποτάμια της νότιας πλευράς είναι ο Γεροπόταμος και ο Αναποδάρης.

 

Ο Νομός Ηρακλείου έχει τα περισσότερα ξενοδοχεία από όλους τους υπόλοιπους νομούς της Κρήτης και δέχεται το μεγαλύτερο αριθμό επισκεπτών. Πλέον, υπάρχει η τάση να αναπτύσσονται μονάδες οικο- και αγροτουρισμού, καθώς και υπηρεσίες αναψυχής όπως ιστιοπλοΐας, ορειβασίας, πεζοπορίας κλπ. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης, του ήπιου κλίματος, του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος, των αρχαιολογικών μνημείων, των μουσείων και της έντονης νυχτερινής ζωής, ο νομός του Ηρακλείου είναι ένας προορισμός για διακοπές υψηλής ποιότητας όλο το χρόνο.

 

Οι αμμουδερές παραλίες ξεδιπλώνονται σε όλη τη βόρεια ακτογραμμή του νομού και βρίσκονται κοντά στην πόλη του Ηρακλείου. Οι επισκέπτες μπορούν να συνδυάσουν την διακοπές τους με αξιοθέατα, ιστορικά μνημεία, εκδρομές στην ενδοχώρα και στα βουνά. Η ποικιλομορφία του τοπίου προσφέρει απέραντες χρυσές παραλίες, απότομους γκρεμούς και κρυμμένους κόλπους. Η ανάπτυξη του βόρειου οδικού άξονα έχει απογειώσει την τουριστική ανάπτυξη κατά μήκος του.

 

Σε πολύ κοντινή απόσταση από τα αστικά και τα ημιαστικά κέντρα, μεγάλα συμπλέγματα από τουριστικά θέρετρα έχουν αναπτυχθεί, προσφέροντας υπηρεσίες υψηλής ποιότητας. Προσφέρουν απέραντες ακτές, ναυαγοσώστες, ομπρέλες και εύκολη πρόσβαση στις τριγύρω καφετέριες και εστιατόρια.

 

Διάσημες παραλίες κοντά στο Ηράκλειο είναι η Αμμουδάρα, ο Καρτερός, το Τομπρούκ, οι Γούβες, τα Μάλια και η Χερσόνησος. Όλες τους προσφέρουν παραλίες, water sports και καλή νυχτερινή ζωή. Χιλιάδες τουρίστες επισκέπτονται αυτές και άλλες περιοχές κάθε χρόνο.

 

Σε αντίθεση με την έντονη ανάπτυξη του Βορρά, ο νότος έχει να επιδείξει εντελώς διαφορετικό πρόσωπο. Αυτό το οφείλει στην δύσκολη πρόσβαση στις παραλίες του Νότου, κυρίως λόγω των ορεινών όγκων των Αστερουσίων, του Κόφινα και των Λασιθιώτικων βουνών. Αυτά έχουν κρατήσει ευτυχώς μακρυά την επιχειρηματική παρέμβαση, η οποία είναι ακόμη προνόμιο των ντόπιων ψαράδων και αγροτών. Πραγματικά, μερικές από τις πιο μαγευτικές παραλίες της Ευρώπης βρίσκονται στο Νότιο Ηράκλειο. Από τα Τέρτσα, την Άρβη, το Κερατόκαμπο, το Τσούτσουρα και το Αγιοφάραγγο ως τις πολύβουες παραλίες των Ματάλων και της Αγίας Γαλήνης, εδώ μπορείτε να βρείτε παραλίες για κάθε γούστο και απίστευτης φυσικής ομορφιάς.

Η ακριβής χρονολογία ίδρυσης του Ηρακλείου δε μπορεί να προσδιοριστεί. Μαρτυρίες δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για την ταύτιση του αρχαίου Ηρακλείου με τη σημερινή μεγάλη πόλη της Κρήτης. Από γραμματική άποψη το όνομα συνδέεται ασφαλώς με τη λατρεία του ήρωα Ηρακλή ο οποίος λατρευόταν στην Κρήτη με μεγάλες τιμές. Καμιά όμως πληροφορία δεν έχει διασωθεί την ύπαρξη ιερού του Ηρακλή στην πόλη αυτή. Η ιστορία του Ηρακλείου της Κρήτης κατά τη μακραίωνη περίοδο της ρωμαιοκρατίας στο νησί δε φωτίζεται, δυστυχώς, από τις πηγές. Σποραδικές μαρτυρίες βεβαιώνουν απλώς ότι η πόλη ήταν ζωντανή και στον 3ο μ.Χ. αιώνα.

 

Μια αρχαιολογική μαρτυρία που επιβεβαιώνει την ύπαρξη οχυρωμένης πόλης στη θέση του σημερινού Ηρακλείου, είναι η επιγραφή που βρέθηκε στο λιμάνι του Ηρακλείου και χρονολογείται στο 671μ.Χ..Η επιγραφή πιστεύεται ότι αναφέρεται σε κάποια επιδρομή των Αράβων. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο είναι γνωστό ότι οι Άραβες πειρατές ενεργούσαν συνεχείς επιδρομές στα κρητικά παράλια από τα μέσα του 7 ου αιώνα. Η ιστορία της μεσαιωνικής περιόδου του Ηρακλείου είναι γνωστό ότι αρχίζει με την κατάκτηση τη νήσου(πιθανότατα το 824μ.Χ.). Άραβες από την Ισπανία (Μοζάραβες ή Σαρακινοί) εκμεταλλευόμενοι τη βαριά εσωτερική κρίση που επικρατούσε στο Βυζάντιο στις αρχές του 9 ου αιώνα εξαιτίας της αποστασίας του Θωμά κατόρθωσαν να καταλάβουν την Κρήτη και να εδραιωθούν στο νησί. Κέντρο και ορμητήριο των πειρατών της Κρήτης είναι ο Χάνδακας, το αρχαίο Ηράκλειο, που τώρα οι Άραβες το περιχαράκωναν βαθιά τάφρο στην οποία οφείλεται πιθανώς η νέα ονομασία της πόλης   (Rabd el Khandak = φρούριο της πόλης). Για 136 χρόνια ο Χάνδακας ταλαιπωρούνταν από τις πειρατείες. Το Βυζάντιο επιχείρησε πολλές φορές να ελευθερώσει την Κρήτη και να εξαρθρώσει αυτή την τρομερή “φωκεά των πειρατών”. Αναφέρονται έξι μεγάλες εκστρατείες, που όλες απέτυχαν, με βαρύτατες απώλειες σε χρήμα και αίμα. Λυτρώθηκε όμως τελικά από τον Νικηφόρο Φωκά το Μάρτιο του 961μ.Χ.Το νέο διοικητικό κέντρο οχυρώθηκε με ισχυρό τείχος που σώζεται ακόμα και σήμερα.

 

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1204 από τους Σταυροφόρους το Ηράκλειο πουλιέται στους Βενετούς, οι οποίοι απέβλεπαν σε μόνιμη εκμετάλλευση της Κρήτης. Πρωτεύουσα της νέας αυτής και μεγάλης βενετικής κτήσης είναι ο Χάνδακας. Το 1363-1366 ο Χάνδακας γνώρισε βαθιά εσωτερική κρίση. Τον Αύγουστο του 1363 εκδηλώθηκε μια ατυχής τελικά αποστασία για την κατάλυση της Βενετικής κυριαρχίας, γνωστή ως «Αποστασία του Αγίου Τίτου». Η Βενετία όμως αντέδρασε βίαια και αποτελεσματικά. Το κίνημα κατεστάλη.

 

 

Τους τελευταίους χρόνους της βενετοκρατίας αναπτύσσεται πνευματική και καλλιτεχνική πρόοδος της οποίας ο ωραιότερος καρπός είναι η πλούσια κρητική λογοτεχνία. Η ελπιδοφόρα όμως αυτή καλλιτεχνική ανθοφορία διακόπτεται οριστικά με την τουρκική κατάκτηση. Οι Τούρκοι αφού κατέλαβαν τα Χανιά(1645) και το Ρέθυμνο(1646) στράφηκαν κατά του Χάνδακα. Η πολιορκία του φρουρίου από τους Τούρκους είχε διάρκεια 22 χρόνια περίπου(1648-1669) και είναι από τα μεγαλύτερα πολεμικά γεγονότα της μεσαιωνικής ιστορίας. Στις 4 Οκτωβρίου 1669 οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη. Η άλλοτε πλούσια και μεγάλη πρωτεύουσα του Βασιλείου της Κρήτης περνούσε πια στη νέα φρικτότερη περίοδο της, την τουρκοκρατία(1669-1898).

 

 

Με την έκρηξη της επανάστασης του 1821 ο Χάνδακας γνώρισε τη φοβερότερη σφαγή της ιστορίας του. Η πόλη εξακολουθεί να είναι πρωτεύουσα της Γενικής Διοίκησης της Κρήτης και κατά την περίοδο της Αιγυπτιοκρατίας(1830-1840). Μετά από μια τρομερή σφαγή που έγινε στην πόλη στις 25 Αυγούστου 1898, οι Άγγλοι ανάγκασαν τον Τουρκικό στρατό να εγκαταλείψει το Ηράκλειο (2 Νοεμβρίου 1898).

 

 

Αξιόλογη υπήρξε η αντίσταση της πόλης κατά τη γερμανική εισβολή και τη Μάχη της Κρήτης, αφού υπέστη πολύμηνο συνεχή εξοντωτικό βομβαρδισμό και δέχτηκε κύματα αλεξιπτωτιστών. Η πόλη τιμήθηκε για τη γενναιότητά της με τον Πολεμικό Σταυρό Α´ τάξης.

Η πόλη του Ηρακλείου Η πόλη του Ηρακλείου βρίσκεται στη βορινή πλευρά του νησιού, σχεδόν στο κέντρο της Κρήτης και στα δυτικά του νομού. Είναι η πρωτεύουσα του νομού με σχεδόν 140.000 μόνιμους κατοίκους και πολλούς φοιτητές, περισσότερους από 15.000, καθώς είναι έδρα πολλών σχολών, κυρίως Θετικών σπουδών και Ιατρικής του Πανεπιστημίου της Κρήτης.

 


Αμμουδάρα Η Αμμουδάρα είναι ένας ανεπτυγμένος τουριστικός οικισμός στον ανοικτό κόλπο του Ηρακλείου. Βρίσκεται 6 χιλιόμετρα Δυτικά από τη πόλη του Ηρακλείου, έχει λίγους μόνιμους κατοίκους και βρίσκεται πολύ κοντά με τον επίσης τουριστικό οικισμό Λινοπεράματα.

 


Λινοπεράματα Τα Λινοπεράματα είναι ένα αρκετά ανεπτυγμένο τουριστικό θέρετρο στον ανοικτό κόλπο του Ηρακλείου. Βρίσκεται 8 χιλιόμετρα Δυτικά από τη πόλη του Ηρακλείου, πολύ κοντά με τον επίσης τουριστικό οικισμό Αμμουδάρα και έχει περίπου 160 μόνιμους κατοίκους.

 


Τύλισος Μεγάλο χωριό, μεσόγειο αλλά αρκετά κοντά στη θάλασσα, κτισμένο στις βορειοανατολικές πλαγιές του Ψηλορείτη σε απόσταση 13 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο. Η Τύλισος διατηρεί μέχρι σήμερα το πανάρχαιο όνομά της από την εποχή που ήταν ανεξάρτητη ακμάζουσα πόλη σύμμαχος της κραταιάς Κνωσού.

 


Αγία Πελαγία Η Αγία Πελαγία βρίσκεται 24 χιλιόμετρα Βορειοδυτικά από το Ηράκλειο, στη Βόρεια ακτή της Κρήτης. Είναι ένα σημαντικό τουριστικό θέρετρο με ωραίες αμμουδερές παραλίες, φυσικά προστατευόμενους κολπίσκους και συνήθως γαλήνια θάλασσα.

 


Φόδελε Το Φόδελε είναι ένα γραφικό μεσόγειο χωριό σε απόσταση 3 χιλιόμετρα από την θάλασσα (Κόλπος του Φόδελε) και 27 χιλιόμετρα δυτικά από το Ηράκλειο. Είναι κτισμένο σε ένα πολύ ωραίο περιβάλλον με πορτοκαλιές, πανύψηλα υπεραιωνόβια πλατάνια, πυκνές καλαμιές και πολλά τρεχούμενα νερά.

 


Καρτερός & Αμνισός Ο Καρτερός είναι ένας παραθαλάσσιος τουριστικός οικισμός, συνεχόμενος με τον οικισμό του Αμνισού και βρίσκεται 8 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο. Κατοικείται από 550 μόνιμους κατοίκους.

 


Αρχάνες ή Επάνω Αρχάνες Οι Αρχάνες είναι μια ωραία γραφική κωμόπολη χτισμένη στις πλαγιές ενός χαμηλού λόφου σε μια περιοχή κατάφυτη και με πολλά νερά. Βρίσκονται 16 χιλιόμετρα Νότια από το Ηράκλειο και έχουν 3860 μόνιμους κατοίκους.

 


Πεζά Τα Πεζά είναι ένα μικρό σχετικά μεσόγειο χωριό, άλλα σπουδαίο γεωργικό και οικονομικό κέντρο της περιοχής και ολόκληρης της Κρήτης, 18 χιλιόμετρα Νοτιοανατολικά από το Ηράκλειο. Έχει πολλούς και σημαντικούς αγροτικούς συνεταιρισμούς, πολλά οινοποιεία και πολύ μεγάλη παράδοση στην καλλιέργεια της ελιάς και της αμπέλου.

 


Χάνι Κοκκίνη Το Χάνι Κοκκίνη είναι ένα σημαντικό παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο της Βόρειας ακτής της Κρήτης. Βρίσκεται 13 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο πάνω στην Παλιά Εθνική οδό και σε μικρή απόσταση από την Νέα Εθνική οδό.

 


Γούβες Οι Γούβες είναι ένα μικρό και γραφικό χωριό 2 χιλιόμετρα από το παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο Κάτω Γούβες. Και οι δύο οικισμοί, οι Γούβες και οι Κάτω Γούβες, βρίσκονται περίπου 16 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο και έχουν περίπου 350 και 1200 μόνιμους κατοίκους αντίστοιχα.

 


Πισκοπιανό Το Πισκοπιανό είναι παραδοσιακό μεσόγειο χωριό σχεδόν συνεχόμενο με το Κουτουλούφαρι. Βρίσκεται 31 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο και έχει σχεδόν 450 μόνιμους κατοίκους. Έχει πολλά παλιά σπίτια με καμάρα που είναι ο πιο συχνά απαντώμενος τύπος κατοικίας στο χωριό.

 


Κουτουλούφαρι Το Κουτουλούφαρι είναι παραδοσιακό μεσόγειο χωριό σχεδόν συνεχόμενο με το Πισκοπιανό. Βρίσκεται 32 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο και έχει σχεδόν 600 μόνιμους κατοίκους. Στο χωριό υπάρχουν πολλά παλιά σπίτια με καμάρα που είναι ο πιο συχνά απαντώμενος τύπος κατοικίας στο χωριό.

 


Λιμένας Χερσονήσου Ο Λιμένας Χερσονήσου είναι το πιο κοσμοπολίτικο και πιο ανεπτυγμένο τουριστικό θέρετρο του νομού και ίσως και ολόκληρης της Κρήτης. Βρίσκεται 28 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο και κατοικείται σχεδόν από 3000 μόνιμους κατοίκους.

 


Σταλίδα Πρόκειται για παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο με πολλή κίνηση το καλοκαίρι 3 χιλιόμετρα Δυτικά από τα Μάλια. Βρίσκεται 33 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο και έχει κατά κάτι λιγότερους από 1000 μόνιμους κατοίκους.

 


Μάλια Τα Μάλια είναι ένα μεγάλο παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο, με πολύ μεγάλη κίνηση και βρίσκεται 36 χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο. Κατοικείται από περίπου 3750 μόνιμους κατοίκους.

 


Τυμπάκι Γεωργικό και οικονομικό κέντρο της περιοχής, με περισσότερους από 5.000 μόνιμους κατοίκους. Βρίσκεται 65 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο στη μέση μια μεγάλης πεδιάδας με έντονη γεωργική εκμετάλλευση.

 


Μάταλα Τουριστικό θέρετρο που βρίσκεται σε μια μοναδικής ομορφιάς περιοχή της νότιας ακτής της Κρήτης, σε απόσταση 68 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο, με 100 περίπου μόνιμους κατοίκους.

 


Σίβας Όμορφο μικρό παραδοσιακό μεσόγειο χωριό, που έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο από το υπουργείο Πολιτισμού με ωραία λιθόκτιστα σπίτια με πολλά σκαλισμένα οικόσημα και ωραίες καμαρωτές πόρτες, με παράδοση στις καλλιέργειες βιολογικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και μεγάλης φήμης, κυρίως ελιάς.

 


Μοίρες Οι Μοίρες είναι μια σύγχρονη κωμόπολη στον κάμπο της Μεσαράς και είναι διοικητικό και κυρίως οικονομικό κέντρο της περιοχής. Βρίσκονται 55 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο και έχουν σχεδόν 6.000 μόνιμους κατοίκους.

 


Βιάννος Γραφικό κεφαλοχώρι κτισμένο αμφιθεατρικά στις νότιες υπώρειες της Δίκτης (Λασιθιώτικα όρη), βρίσκεται 65 χιλιόμετρα Νοτιοανατολικά από το Ηράκλειο. Παραδοσιακό Κρητικό χωριό με παλιά σπίτια, ανηφορικά στενοσόκακα, ωραίες πετρόκτιστες βρύσες παντού και μικρά ανοίγματα με υπεραιωνόβια πλατάνια.

Κνωσός

 

Το μινωικό ανάκτορο είναι ο κύριος επισκέψιμος χώρος της Κνωσού, σημαντικής πόλης κατά την αρχαιότητα, με συνεχή ζωή από τα νεολιθικά χρόνια έως τον 5ο αι. μ.Χ. Είναι χτισμένο στο λόφο της Κεφάλας, με εύκολη πρόσβαση στη θάλασσα αλλά και στο εσωτερικό της Κρήτης. Κατά την παράδοση, υπήρξε η έδρα του σοφού βασιλιά Μίνωα. Συναρπαστικοί μύθοι, του Λαβύρινθου με το Μινώταυρο και του Δαίδαλου με τον Ίκαρο, συνδέονται με το ανάκτορο της Κνωσού.

Οι πρώτες ανασκαφές έγιναν το 1878 από τον Ηρακλειώτη Μίνωα Καλοκαιρινό. Ακολούθησαν οι ανασκαφές που διεξήγαγε ο Άγγλος Sir Arthur Evans (1900-1913 και 1922-1930) και που αποκάλυψαν ολόκληρο το ανάκτορο.

Τα παλαιότερα ίχνη κατοίκησης στο χώρο του ανακτόρου ανάγονται στη νεολιθική εποχή (7000-3000 π.Χ.). Η κατοίκηση συνεχίζεται στην προανακτορική περίοδο (3000-1900 π.Χ.), στο τέλος της οποίας ο χώρος ισοπεδώνεται για την ανέγερση ενός μεγάλου ανακτόρου. Το πρώτο αυτό ανάκτορο καταστρέφεται, πιθανότατα από σεισμό, το 1700 π.Χ. περίπου. Δεύτερο, μεγαλοπρεπέστερο ανάκτορο ανεγείρεται πάνω στα ερείπια του παλαιού. Μετά από μερική καταστροφή γύρω στο 1450 π.Χ., Μυκηναίοι εγκαθίστανται στην Κνωσό. Το ανάκτορο καταστρέφεται οριστικά περί το 1350 π.Χ. από μεγάλη πυρκαγιά. Ο χώρος που καλύπτει ξανακατοικείται από την ύστερη μυκηναϊκή περίοδο μέχρι τα ρωμαϊκά χρόνια.

Στο ανάκτορο της Κνωσού έχουν γίνει ευρείας έκτασης αναστηλώσεις από τον ανασκαφέα Sir Arthur Evans. Ήταν πολυόροφο και κάλυπτε έκταση 20.000 τ.μ. Εντύπωση προκαλούν η ποικιλία των δομικών υλικών, τα χρωματιστά κονιάματα, οι ορθομαρμαρώσεις και οι τοιχογραφίες που κοσμούν δωμάτια και διαδρόμους. Τις υψηλές τεχνικές γνώσεις των Μινωιτών επιβεβαιώνουν πρωτότυπες αρχιτεκτονικές και κατασκευαστικές επινοήσεις, όπως οι φωταγωγοί και τα πολύθυρα, η χρήση δοκαριών για ενίσχυση της τοιχοποιίας, καθώς και το σύνθετο αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο.

Το ανάκτορο αναπτύσσεται γύρω από τη μεγάλη Κεντρική Αυλή, χώρο δημόσιων συγκεντρώσεων. Δεύτερη αυλή, η Δυτική, αποτελούσε την επίσημη πρόσβαση στο ανάκτορο αλλά και χώρο τελετουργιών.

Στη δυτική πτέρυγα εντάσσονται οι επίσημοι χώροι διοικητικών και θρησκευτικών δραστηριοτήτων: το Τριμερές Ιερό, τα Ιερά Θησαυροφυλάκια και οι Υπόστυλες Κρύπτες. Ξεχωρίζει η Αίθουσα του Θρόνου, με τη δεξαμενή καθαρμών και τον αλαβάστρινο θρόνο που πλαισιώνεται από θρανία. Στη νότια πτέρυγα σημαντικότεροι χώροι είναι το Νότιο Πρόπυλο, ο Διάδρομος της Πομπής και η Νότια Είσοδος με την τοιχογραφία του πρίγκιπα με τα Κρίνα. Στην ανατολική πτέρυγα εντάσσονται χώροι κατοίκησης και μεγάλες αίθουσες υποδοχής, με κυριότερες την Αίθουσα των Διπλών Πελέκεων και το Μέγαρο της Βασίλισσας. Σε αυτές οδηγεί το επιβλητικό μεγάλο Κλιμακοστάσιο.

Από τη Βόρεια Είσοδο γινόταν η επικοινωνία με το λιμάνι της Κνωσού. Η Βόρεια Είσοδος πλαισιώνεται από υπερυψωμένες στοές, από τις οποίες η δυτική κοσμείται με την τοιχογραφία του Κυνηγιού Ταύρου.

Μεγάλος λιθόστρωτος πομπικός δρόμος, ο Βασιλικός Δρόμος, οδηγούσε από το Μικρό Ανάκτορο και την πόλη στη βορειοδυτική γωνία του ανακτόρου, όπου διαμορφώνεται υπαίθριος θεατρικός χώρος.

Γύρω από το ανάκτορο εκτεινόταν ο μινωικός οικισμός και, στους λόφους, τα νεκροταφεία. Σημαντικά οικοδομήματα της ίδιας περιόδου είναι: η Νότια Οικία, η Οικία του ιερού Βήματος, το Μικρό Ανάκτορο, ο Ξενώνας, η Βασιλική Έπαυλη και ο Τάφος-Ιερό. Από τη ρωμαϊκή Κνωσό σημαντικό οικοδόμημα είναι η Βίλλα του Διονύσου με ψηφιδωτά δάπεδα (2ος αι. μ.Χ.).

Τα πολυάριθμα, εξαιρετικής τέχνης, ευρήματα από το ανάκτορο, αγγεία, σκεύη, ειδώλια, το αρχείο πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής, καθώς και τα πρωτότυπα των τοιχογραφιών, φυλάσσονται στο Μουσείο Ηρακλείου.

 


Φαιστός

 

Η Φαιστός, ή πιο σωστά το Μινωικό Ανάκτορο της Φαιστού, βρίσκεται στην νότιο-κεντρική Κρήτη, στην πεδιάδα της Μεσαράς, 55 χιλιόμετρα νότια από το Ηράκλειο και σε μικρή απόσταση από τον αρχαιολογικό χώρο στην Αγία Τριάδα, τον αρχαιολογικό χώρο στη Γόρτυνα και τα Μάταλα.

Η Φαιστός είναι από τους πιο σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους στην Κρήτη, και δέχεται πολλές χιλιάδες επισκεπτών κάθε χρόνο.

Το μινωικό ανάκτορο της Φαιστού αντιστοιχεί σε ακμαία πόλη που, όχι τυχαία, αναπτύχθηκε στην έυφορη πεδιάδα της Μεσαράς κατά τους προϊστορικούς χρόνους, δηλαδή από το 6.000 π.Χ. περίπου μέχρι και τον 1ο π.Χ. αιώνα, όπως επιβεβαιώνουν τα αρχαιολογικά ευρήματα..

Η ιστορία του μινωικού ανακτόρου της Φαιστού, όπως και των υπολοίπων μινωικών ανακτόρων στην Κρήτη, υπήρξε πολυτάραχη:

  • Το πρώτο ανάκτορο στη Φαιστό χτίστηκε το 2.000 π.Χ. περίπου. Μυθικός ιδρυτής της φαίνεται να είναι ο ίδιος ο Μίνωας και πρώτος βασιλιάς ο Ραδάμανθυς, αδερφός του Μίνωα.
  • Το 1700 π.Χ ισχυρός σεισμός ισοπέδωσε το ανάκτορο, που ξαναχτίστηκε σχεδόν αμέσως. Η Φαιστός όμως σταματάει να αποτελεί το διοικητικό κέντρο της περιοχής. Το νέο διοικητικό κέντρο εγκαθίσταται στην γειτονική Αγία Τριάδα. Η Φαιστός εξακολουθεί να αποτελεί το θρησκευτικό και λατρευτικό κέντρο στη νότια Κρήτη.
  • Το 1450 π.Χ σημειώνεται νέα καταστροφή, όχι μόνο στην Φαιστό, αλλά σε ολόκληρη την Κρήτη. Η πόλη της Φαιστού συνέρχεται από την καταστροφή, κόβει δικό της νόμισμα και συνεχίζει να ακμάζει τους επόμενους αιώνες μέχρι τον 1ο π.Χ. αιώνα, οπότε καταστρέφετε από τη γειτονική Γόρτυνα.

 

Ακολουθώντας το πλακόστρωτο δρομάκι αμέσως δίπλα στο parking φτάνει κανείς στο πλάτεμα που βρίσκεται αρχικά το γκισέ των εισιτηρίων. Μπορείτε να κόψετε εισιτήριο είτε μόνο για την Φαιστό, είτε ένα ενιαίο εισιτήριο που συμπεριλαμβάνει επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της Αγ. Τριάδας, ελάχιστα χιλιόμετρα προς τα δυτικά.

Αν επιθυμείτε μπορείτε να προσπεράσετε το γκισέ των εισιτηρίων χωρίς να πληρώσετε εισιτήριο και να ανεβείτε δίπλα στο τουριστικό περίπτερο Ξενία Φαιστός, έτσι ώστε να επισκεφθείτε το αναψυκτήριο και το πωλητήριο αρχαιολογικών βιβλίων, ταξιδιωτικών οδηγών και αναμνηστικών.

Η περιήγηση στο ανάκτορο της Φαιστού ξεκινά από την πλακόστρωτη βόρειο-δυτική αυλή, κατεβαίνουμε τη σκάλα αμέσως μπροστά και φτάνουμε στη Δυτική Αυλή με το θέατρο και το τριμερές ιερό. Ανεβαίνουμε το μεγάλο κλιμακοστάσιο, δηλαδή περνάμε τα Προπύλαια και φτάνουμε στην Κεντρική Αυλή. Στο δεξί μας χέρι είναι οι Δυτικές Αποθήκες της Φαιστού. Αριστερά στο βόρειο τμήμα της κεντρικής αυλής υπάρχει ο τριβαθμιδωτός βωμός και η είσοδος του διαδρόμου που οδηγεί στη βόρεια πτέρυγα, δηλαδή στα Βασιλικά διαμερίσματα.

Νότια της κεντρικής αυλής βρίσκεται ο Νεολιθικός Κλίβανος και ο Ναός της Ρέας. Στην ανατολική πτέρυγα, επιστρέφοντας στην κεντρική αυλή στο δεξί μας χέρι, υπάρχει ένα μέγαρο που αναφέρεται ως Μέγαρο του Πρίγκιπα και λίγο βορειοανατολικότερα είναι η Ανατολική Αυλή με τον μεταλλευτικό κλίβανο στο κέντρο. Στα βόρεια είναι τα ερείπια του επονομαζόμενου Αρχείου, εκεί που βρέθηκε ο περίφημος δίσκος της Φαιστού. Από την βόρεια-ανατολική αυλή στο αριστερό μας χέρι βλέπουμε ότι έχει μείνει από τα εργαστήρια. Συνεχίζοντας βόρεια συναντάμε το διαμέρισμα της Βασίλισσας. Δίπλα του βρίσκεται το διαμέρισμα του Βασιλιά της Φαιστού και μία δεξαμενή καθαρμών. Ανεβαίνουμε τη σκάλα που συναντάμε και, έχοντας διαγράψει έναν κύκλο, φτάνουμε ξανά στο σημείο από όπου ξεκινήσαμε.

Γαλλικό ναυάγιο “La Therese” (1669) Το ναυάγιο του πλοίου ” La Therese ” εντοπίστηκε το 1976 κατά τη διάρκεια υποβρύχιων ερευνών που πραγματοποιούσε στο Αιγαίο ο Ζακ Υβ Κουστώ, σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού. Σύμφωνα με τον τύπο της εποχής, το ναυάγιο υπέδειξε στο συνεργείο του Κουστώ ένας Ηρακλειώτης αυτοδύτης και, όταν εντοπίστηκε στο χώρο μεταξύ του Ηρακλείου και της νήσου Δία, ονομάστηκε «το ναυάγιο των κρανίων» λόγω των πολλών σκελετών που βρέθηκαν μέσα στο πλοίο.

 


Σπήλαιο Eιλείθυιας Το σπήλαιο της Ειλείθυιας βρίσκεται σε απόσταση 10 περίπου χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο (Παλιά Εθνική Οδός), στρίβοντας δεξιά το χωριό Σταυρωμένο σε ένα περίπου χιλιόμετρο.

 


Μονή Βροντησίου Η Μονή Βροντησίου βρίσκεται 48 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο και 3 χιλιόμετρα βόρεια από το χωριό Ζαρός. Παμπάλαιο μοναστήρι με έγγραφες πηγές να το πηγαίνουν πίσω στον 14ο αιώνα. Υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα θρησκευτικά, πνευματικά και εθνικά κέντρα της μεγαλονήσου.

 


Μονή Βαλσαμονέρου Η Μονή Βαλσαμονέρου βρίσκεται 54 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από τη διασταύρωση του δρόμου πριν τις Καμάρες, στα Βορίζια. Είναι κατασκευή των πρώτων χρόνων της Ενετοκρατίας. Σώζονται επιγραφές χρονολογούμενες στα 1332.

 


Ενετικό Φρούριο Κουλές Το φρούριο Κουλές δεσπόζει στο παλιό ενετικό λιμάνι. Κτίστηκε από τους Βενετσιάνους αμέσως μόλις απέκτησαν την κυριότητα της πόλης του Μεγάλου Κάστρου, όπως ονομαζόταν επί Βυζαντινών το Ηράκλειο, μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους και την ουσιαστική κατάλυση της κυριαρχίας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

 


Διδακτήριο Άνω Αρχανών Το Διδακτήριο των Άνω Αρχανών αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα της αρχιτεκτονικής της εποχής της Κρητικής Πολιτείας. Πρόκειται για κτίριο ειδικής χρήσης που σχεδιάστηκε στα 1901 από τον Έλληνα αρχιτέκτονα Σαλίβερο που ανήκε στο επιτελείο του Πρίγκηπα Γεωργίου που είχε διοριστεί Αρμοστής στην Κρήτη.

 


Μέγαρο Φυτάκη, Ηράκλειο Το Μέγαρο Φυτάκη έχει χαρακτηριστεί ως «έργο τέχνης» και «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» από το υπουργείο Πολιτισμού. Κτίστηκε στο διάστημα 1926-1930 και είναι το πρώτο πολυώροφο κτίριο στην πόλη του Ηρακλείου, χαρακτηριστικό δείγμα της πρώτης φάσης της εφαρμογής του μπετόν αρμέ (οπλισμένο σκυρόδεμα) στην πόλη, με διαμερίσματα κατοικιών (πολυκατοικία).

 


Έπαυλις των Kρίνων Η Έπαυλις των Kρίνων είναι μια διώροφη πολυτελής κατοικία του τύπου των μινωικών επαύλεων κτισμένη από πωρολιθικούς ορθοστάτες στην θέση “Παλιόχωρα” στην Αμνισό.

 


Aρχαιολογικός Xώρος Aγίας Tριάδας Ο αρχαιολογικός χώρος της Aγίας T ριάδας βρίσκεται 66 χιλιόμετρα Νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο, 3 χιλιόμετρα δυτικά από τη Φαιστό (χωματόδρομος) και 3-4 χιλιόμετρα ανατολικά από το Τυμπάκι (2 χιλιόμετρα χωματόδρομος).

 


Αρχαιολογικός χώρος Μαλίων Ο αρχαιολογικός χώρος Μαλίων βρίσκεται 38 περίπου χιλιόμετρα Ανατολικά από το Ηράκλειο, 2 χιλιόμετρα περίπου έξω από τα Μάλια, στο χώρο μεταξύ της Νέας Εθνικής Οδού και της θάλασσας.

 


Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου Το Αρχαιολογικό Μουσείο του Ηρακλείου ιδρύθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και αρχικά στεγάζονταν σε ένα κτίριο που κτίστηκε μεταξύ 1904 και 1912. Το 1937 μεταστεγάστηκε σε ένα πιο σύγχρονο αντισεισμικό κτίριο, στην οδό Ξανθουδίδου, που κατά την διάρκεια του πολέμου έπαθε ζημιές, άλλα τα πολύτιμα εκθέματα σώθηκαν εξαιτίας των προφυλάξεων που είχε λάβει ο καθηγητής Ν. Πλάτων.

 


Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας Το Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας βρίσκεται 2 χιλιόμετρα από το μινωικό παλάτι της Φαιστού και έχει έδρα στον παραδοσιακό οικισμό Βώροι (6 χιλιόμετρα Ανατολικά από τις Μοίρες). Εγκαινιάστηκε το 1988 και βραβεύθηκε το 1992 από το Συμβούλιο της Ευρώπης.

 


Ιστορικό Μουσείο Κρήτης Το Ιστορικό Μουσείο της Κρήτης ιδρύθηκε το 1953 και στεγάζεται στο νεοκλασικό κτίριο Καλοκαιρινού. Κτίστηκε στη θέση παλαιότερου αρχοντικού το 1870 με σχέδια του γνωστού Έλληνα αρχιτέκτονα Λύσανδρου Καυταντζόγλου.

Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Η συλλογή με τις Μινωικές αρχαιότητες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου είναι η σημαντικότερη στον κόσμο και το μουσείο θεωρείται το κατ’ εξοχήν μουσείο του Μινωικού πολιτισμού. Είναι από τα μεγαλύτερα και πιο αξιόλογα μουσεία στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη.

Τα εκθέματά του περιλαμβάνουν αντιπροσωπευτικά δείγματα από όλες τις περιόδους της Κρητικής προϊστορίας και ιστορίας, καλύπτουν περίπου 5.500 χρόνια, από τη νεολιθική εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Κυρίαρχη θέση στις συλλογές του κατέχουν τα μοναδικά αριστουργήματα της Μινωικής τέχνης.

 


Αρχαιολογική Συλλογή Μαλεβιζίου

Στην Αρχαιολογική Συλλογή Μαλεβιζίου εκτίθενται 500 περίπου αρχαία αντικείμενα, που χρονολογούνται σε όλες τις εποχές της Κρητικής αρχαιότητας και εκτίθενται σε 40 περίπου προθήκες.

Το μεγαλύτερο μέρος των εκθεμάτων προέρχεται από τη συλλογή Μεταξά, την οποία διατηρούσε ο επιχειρηματίας Νικόλαος Μεταξάς από το 1959 έως το 1997. 30 ακόμα αρχαία αντικείμενα προέρχονται από πρόσφατες κυρίως ανασκαφές στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου.

Το σύνολο των ευρημάτων δημιουργεί πράγματι μια καθαρή εικόνα για τον αρχαίο Κρητικό πολιτισμό, με παραδείγματα από όλες σχεδόν τις μορφές της τέχνης, τα οποία χρονολογούνται σε όλες τις περιόδους της ιστορίας της Κρήτης, από το 4000 π.Χ. έως τον 2ο αιώνα μ.Χ..

 


Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχανών

Το Αρχαιολογικό Μουσείο των Αρχανών λειτουργεί από το 1993 σε ένα όμορφο νεοκλασικό κτίριο που στέγασε το 1ο δημοτικό σχολείο των Αρχανών, στη συνοικία Τζαμί. Εδώ φυλάσσονται μινωικά πήλινα και λίθινα αγγεία που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών στο Φουρνί, στα Ανεμόσπηλια και στις Αρχάνες.

Επίσης, εκτίθενται κάποια πιστά αντίγραφα κάποιων πολύ σημαντικών ευρημάτων που εκτίθενται στο μουσείο Ηρακλείου.

 


Ιστορικό Μουσείο Κρήτης

Το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης ιδρύθηκε το 1953 από της Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Στεγάζεται σε ένα υπέροχο νεοκλασικό κτίριο που ήταν η οικία του Μίνωα Καλοκαιρινού και παραχωρήθηκε από το Ίδρυμα Καλοκαιρινού.

Στο μουσείο στεγάζονται μόνιμες συλλογές Βυζαντινών κεραμικών και γλυπτών, νομισμάτων, πίνακες του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco), θρησκευτικά κειμήλια της Οθωμανικής Περιόδου, αντικείμενα από τις διάφορες Κρητικές Επαναστάσεις, προσωπογραφίες Κρητών Αγωνιστών, αντικείμενα του Μεσοπολέμου, ντοκουμέντα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, προσωπικά αντικείμενα του Νίκου Καζαντζάκη, Εθνογραφική συλλογή. Κατά περιόδους φιλοξενούνται και προσωρινές εκθέσεις.

 


Στοά Μακάσι

Η στοά Μακάσι (σημαίνει «κλειδούχος» στα Τουρκικά) στα Ενετικά Τείχη Ηρακλείου ήταν μια πύλη στρατιωτικού χαρακτήρα, που οδηγούσε μέσω διαδρόμου μήκους 110μ στον ανοικτό χώρο της ανατολικής χαμηλής πλατείας του προμαχώνα Μαρτινέγκο, όπου τοποθετούνταν τα κανόνια που προστάτευαν τον απέναντι προμαχώνα. Η πρόσοψη σήμερα έχει καταστραφεί.

Στις 15 Ιουλίου του 1943 η στοά αυτή χρησιμοποιήθηκε από τους Γερμανούς ως χώρος κράτησης αιχμαλώτων στο μεγάλο μπλόκο της Κρήτης. Μέρος των αιχμαλώτων μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Mauthausen (4 Νοεμβρίου 1943). Περίπου 600 άλλοι αποβιβάστηκαν στις 8 Ιουνίου 1944 στο πλοίο Ταναΐς και πήραν το δρόμο για τον Πειραιά, αλλά στα ανοιχτά της θάλασσας οι Γερμανοί ξεφορτώθηκαν τις 600 ψυχές βυθίζοντας το πλοίο και στη συνέχεια ανακοίνωσαν ψευδώς ότι το βύθισαν οι Βρετανοί. Οι Γερμανοί ποτέ δεν πλήρωσαν για τις φρικαλεότητες αυτές.

Σήμερα ο χώρος της στοάς λειτουργεί ως μουσείο για την ιστορία της πόλης του Ηρακλείου, αφού εδώ είχαν φυλακισθεί αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης.

Αγία Πελαγία Περίπου 10χλμ ανατολικά του Ηρακλείου. Ένα από τα μεγαλύτερα θέρετρα της βόρειας ακτής της Κρήτης, η Αγία Πελαγία είναι αρκετά δημοφιλής και διαθέτει δύο μικρότερες υπέροχες αμμουδιές. Εδώ θα βρείτε όλα τα είδη ξενοδοχείων και παρέχονται όλες οι εγκαταστάσεις και υπηρεσίες για μια ευχάριστη διαμονή.

 


Αμμουδάρα Μια μακριά, αμμώδης παραλία, 5 χιλιόμετρα δυτικά από το Ηράκλειο. Τα νερά είναι πραγματικά καυτά και υπάρχουν πολλές ανέσεις διαθέσιμες στην παραλία. Υπάρχει και σχολή wind surfing. Μπορείτε να πάτε είτε με ταξί είτε με λεωφορείο από το Ηράκλειο.

 


Βαθύ Η παραλία Βαθύ βρίσκεται περίπου 79χλμ νοτιοδυτικά του Ηρακλείου. Πρόκειται για μια βοτσαλωτή παραλία με πεντακάθαρα, κρυστάλλινα νερά. Το χαρακτηριστικό της παραλίας είναι ο πολύ κλειστός κόλπος που δίνει την εντύπωση ότι η παραλία «κλείνει» και μοιάζει με λιμνοθάλασσα. Αυτή της η ιδιότητα την προστατεύει καλά από τους ανέμους που πνέουν συχνά στην περιοχή. Το Βαθύ δεν είναι μια οργανωμένη παραλία και αν θέλετε διαμονή ή φαγητό, θα βρείτε μόνο στο χωριό Σίβας που βρίσκεται περίπου 17χλμ μακριά. Η πρόσβαση στην παραλία γίνεται μέσω του χωριού Σίβας. Η άσφαλτος συνεχίζεται μέχρι και το Μοναστήρι της Οδηγήτριας και μετά συνεχίζει ένας δύσκολος χωματόδρομος.

 


Βοϊδομάτης Η παραλία του Βοϊδομάτη βρίσκεται περίπου 80χλμ από το Ηράκλειο στη νότια Κρήτη και στα δυτικά της βρίσκεται το ψαροχώρι Τρεις Εκκλησιές. Πρόκειται για έναν μικρό κόλπο στο τέλος ενός πανέμορφου και επιβλητικού φαραγγιού. Το κολπάκι κυκλώνεται από δύο τεράστιους βράχους και η θέα από ψηλά θα σας μαγέψει. Η παραλία έχει βότσαλο και άμμο, και τα νερά γαλαζοπράσινα και πεντακάθαρα. Για να φτάσετε σ’ αυτόν τον μικρό παράδεισο, θα πρέπει να ακολουθήσετε τον δρόμο που ξεκινάει από τις Τρεις Εκκλησιές.

 


Δυτικό (Δισκός) Η παραλία Δυτικό ή Δισκός βρίσκεται δυτικά του χωριού Λέντας στη νότια Κρήτη, περίπου 73χλμ από το Ηράκλειο. Πρόκειται για μια μεγάλη, αμμώδη, πεντακάθαρη παραλία με κρυστάλλινα νερά που βαθαίνει απότομα στα πρώτα κιόλας βήματα. Το Δυτικό είναι μια από τις παραλίες που προτιμούν οι γυμνιστές και ιδανική για camping μιας κι εκεί υπάρχουν πολλά αρμυρίκια που προσφέρουν τη σκιά τους. Στην περιοχή θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβερνάκια και καφενεία. Δίπλα στο Δισκό υπάρχουν κι άλλες αξιόλογες παραλίες όπως του Λέντα η Τρυπητή και ο Τράφουλας. Αν είστε λάτρεις της πρωτόγονης ομορφιάς και της ηρεμίας, τότε το Δυτικό ή Δισκός είναι ιδανικός προορισμός για εσάς.

 


Καλαμάκι Περίπου 2χλμ από τα Μάταλα. Δεν είναι τόσο πολυπληθές όσο τα γειτονικά Μάταλα , το Καλαμάκι είναι ένα μικρό ψαροχώρι χτισμένο πάνω σε μια μεγάλη αμμουδιά που συνήθως επικρατεί ησυχία και δε συναντάται πολυκοσμία όπως στα Μάταλα. Εδώ υπάρχουν μερικές μικρές ταβέρνες, καφέ και άλλες απαραίτητες για τον επισκέπτη υπηρεσίες. Θα βρείτε επίσης μερικά ενοικιαζόμενα δωμάτια.

 


Καλοί Λιμένες Οι Καλοί Λιμένες βρίσκονται νότια της Κρήτης, στο νομό Ηρακλείου περίπου 80χλμ από την πόλη, και 25χλμ από τις Μοίρες Ηρακλείου. Αυτό το μικρό, παραδοσιακό χωριουδάκι διαθέτει μια από τις πιο όμορφες παραλίες της Κρήτης. Λόγω του ότι στην περιοχή πνέουν συχνά δυνατοί άνεμοι, η παραλία στους Καλούς Λιμένες είναι η μόνη που δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να κολυμπήσουν ήρεμα και να απολαύσουν το μπάνιο τους, μιας και είναι καλά φυλαγμένη από τους ανέμους. Η ακτή είναι με ψιλό βότσαλο και τα νερά καταγάλανα και καθαρά. Στους Καλούς Λιμένες μπορείτε να βρείτε λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια και παραδοσιακά ταβερνάκια. Πολύ κοντά στην παραλία Καλοί Λιμένες, υπάρχουν κι άλλες πανέμορφες παραλίες όπως το Μάρτσαλο, η παραλία στο Αγιοφάραγγο, το Βαθύ η Ψιλή άμμος κι άλλες.

 


Καρτερός Βρίσκεται σε απόσταση 7 χιλιομέτρων ανατολικά από την πόλη του Ηρακλείου. Η Ακτή είναι πολύ μεγάλη σε μήκος και άρτια οργανωμένη. Ξαπλώστρες, beach bars, cafes και ταβέρνες είναι ευρέως διαθέσιμα στην περιοχή. Για να πάτε στην Ακτή μπορείτε να πάρετε λεωφορείο ή ταξί από το Ηράκλειο.

 


Κερατόκαμπος Αν θέλετε να κολυμπήσετε στο Λιβυκό Πέλαγος, χωρίς πολύ κόσμο και φασαρία, Ο Κερατόκαμπος είναι η καταλληλότερη επιλογή. Ηρεμία, καθαρά νερά, άμμος και βότσαλα είναι τα στοιχεία που συνθέτουν το τοπίο.

 


Κομός Μεταξύ των Ματάλων και του Καλαμακίου. Μια έρημη ακτή με γκρι άμμο, λίγο βόρεια από τα Μάταλα, η παραλία αυτή είναι ένα υπέροχο τοπίο καλά καμουφλαρισμένο πίσω από τα πολύβουα Μάταλα. Εάν περάσετε από εδώ, αξίζει μια έστω και μικρή παράκαμψη αν ζητάτε φυσική ομορφιά και γαλήνη. Προσέξτε στη διαδρομή την στροφή για τον χωματόδρομο που οδηγεί στην παραλία, πάνω στον δρόμο βόρεια από τα Μάταλα.

 


Κουδουμάς Μια ακόμα ήσυχη αμμουδιά, χωρίς δραστηριότητες και πολυκοσμία. Είναι πεντακάθαρη και ιδιαίτερα δημοφιλής στους ντόπιους. σε κοντινή απόσταση υπάρχει και το ομώνυμο Μοναστήρι, ακριβώς πίσω από την παραλία.

 


Λέντας Η περιοχή του Λέντα βρίσκεται περίπου 73χλμ νοτιοανατολικά του Νομού Ηρακλείου. Ένα γραφικό ψαράδικο χωριό χτισμένο στη θέση της αρχαίας πόλης Λέβην. Είναι συχνός προορισμός των τουριστών με φυσική ομορφιά, παραδοσιακές ταβέρνες και ενοικιαζόμενα δωμάτια, γνωστός και ως τόπος θεραπείας με ιαματικά νερά. Η παραλία του Λέντα είναι στο μεγαλύτερο μέρος της οργανωμένη, έχει πεντακάθαρα νερά με ψιλό βοτσαλάκι και άφθονη σκιά. Για να φτάσετε εκεί πρέπει να περάσετε από τις Μοίρες κατευθυνόμενοι προς το χωριό Μιαμού. Οι ταμπέλες θα σας καθοδηγήσουν προς τον Λέντα και η διαδρομή θα σας ευχαριστήσει πολύ. Ο Λέντας ενδείκνυται για βόλτες με τα πόδια, το ποδήλατο ή το αυτοκίνητο, καθώς θα ανακαλύψετε και άλλες ομορφιές της περιοχής, εξίσου προσβάσιμες όπως η παραλία Δισκός και η παραλία Τράφουλας που καταλήγει σε μια καταπληκτική παραλία. Αν βρεθείτε στην περιοχή, καλό θα ήταν να επισκεφτείτε και την παραλία Τρυπητή που βρίσκεται ανατολικά από το λιμανάκι του Λέντα, ακολουθώντας έναν δύσκολο χωματόδρομο.

 


Μάλια Η παραλία των Μαλίων βρίσκεται 37χλμ ανατολικά από το Ηράκλειο και δυτικά του αρχαιολογικού χώρου των Μαλίων. Πρόκειται για μια από τις πιο γνωστές και δημοφιλής παραλίες του Ηρακλείου. Αμμώδης, καθαρή και καλά οργανωμένη. Κάθε καλοκαίρι μαζεύει αρκετούς ντόπιους αλλά και τουρίστες από διάφορα μέρη του κόσμου. Στα Μάλια θα έχετε την ευκαιρία να κάνετε θαλάσσια σπορ και να απολαύσετε όλες τις ανέσεις που παρέχει η περιοχή, όπως ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, καφετέριες, μπαρ. Κοντά στην παραλία των Μαλίων, υπάρχουν κι άλλες εξίσου όμορφες, όπως ανατολικά η παραλία Ποταμός και η Σταλίδα στα δυτικά.

 


Μαριδάκι Το Μαριδάκι είναι ένα ήρεμο και πολύ όμορφο ψαροχώρι. Απέχει περίπου 85χλμ από το Ηράκλειο, στη νότια Κρήτη. Ανατολικά από το Μαριδάκι βρίσκεται το τουριστικό θέρετρο Τσούτσουρoς, όμως ο δρόμος που οδηγεί εκεί δεν είναι πολύ ομαλός. Το ίδιο ισχύει και για τον δρόμο από τον Αχεντριά που είναι και ο πιο συνηθισμένος δρόμος για να πάει κανείς στο Μαριδάκι με 17χλμ κακό χωματόδρομο. Η παραλία του χωριού είναι πάρα πολύ όμορφη, βοτσαλωτή και καλά προστατευμένη από τους ανέμους. Εκεί θα βρείτε ένα δύο ταβερνάκια. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και είναι ιδανική γι’ αυτούς που προτιμούν την γαλήνη και την ηρεμία στις εξορμήσεις τους. Λίγο δυτικότερα από το Μαριδάκι θα βρείτε την υπέροχη παραλία του Αγίου Νικήτα.

 


Μάρτσαλο Νοτιοανατολικά των Ματάλων, νότια του νομού Ηρακλείου, βρίσκεται η παραλία Μάρτσαλο. Πρόκειται για μια βοτσαλωτή παραλία απαράμιλλης ομορφιάς. Εκεί μπορείτε να φτάσετε μόνο μέσω του Μαρταλιώτικου φαραγγιού πεζοπορώντας περίπου 30-40 λεπτά, ή με καϊκάκι από την Αγία Γαλήνη, τον Κόκκινο Πύργο και τα Μάταλα. Το τοπίο που θα αντικρίσετε μόλις φτάσετε είναι μαγικό! Κρυστάλλινα, γαλαζοπράσινα νερά και φοίνικες! Λένε ότι στο Μάρτσαλο αποβιβάστηκε ο απόστολος Παύλος κατά την μεταφορά του στη ρώμη για να φυλακιστεί. Μέσα στο φαράγγι υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας που χτίστηκε στα πρώτα χριστιανικά χρόνια! Σας προτείνουμε να διαλέξετε να φτάσετε στην παραλία Μάρτσαλο μέσα από το φαράγγι, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσετε να δείτε την ομορφιά του τοπίου.

 


Μάταλα 65χλμ. νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, σε καλή κατάσταση. Η παραλία των Ματάλων ανοίγεται σαν μια αγκάλη στο Λιβυκό πέλαγος. Η χρυσή άμμος, τα καθαρά νερά, και οι μυστηριακοί βράχοι φέρνουν πολλούς επισκέπτες εδώ. Το χωριό είναι επιρρεπές σε κάθε εμπορευματοποίηση και σε κάθε βήμα υπάρχουν καταστήματα με σουβενίρ, καφετέριες, κ.λπ. Σήμερα τα Μάταλα προσπαθούν να επαναφέρουν την εικόνα της ανεμελιάς της δεκαετίας του ’60 για την οποία φημίζονταν και αξίζει τον κόπο να τα επισκεφθείτε. Η παραλία είναι όμορφη και έχει διατηρηθεί σχετικά καλά και αξίζει μια παράκαμψη εδώ για ένα καφέ και ίσως μια βουτιά και μετά να επισκεφτείτε τις επίσης ιδιαίτερες παραλίες του Κόμου ή του Καλαμακίου. Λειτουργούν επίσης κάμπιγκ, εστιατόρια, ταβέρνες.

 


Παλαιόκαστρο Ιδανική παραλία για καλούς κολυμβητές. Αντί για άμμο έχει μικρά βοτσαλάκια και τα νερά είναι ιδιαίτερα βαθιά.

 


Τρεις Εκκλησιές Η υπέροχη παραλία στις Τρεις Εκκλησιές είναι μια από τις πιο καθαρές παραλίες στα νότια του Νομού Ηρακλείου. Απέχει 64χλμ από το Ηράκλειο και για να φτάσετε έως εκεί, πρέπει απαραίτητα να περάσετε από μια χωμάτινη διαδρομή με το αυτοκίνητό σας, γι’ αυτό και προτιμήστε αυτοκίνητο 4×4. Η θέα που συναντάτε μέχρι να φτάσετε στην παραλία είναι πανέμορφη. Στις Τρεις Εκκλησιές, εκτός από τα υπέροχα κρυστάλλινα νερά, θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια και παραδοσιακά ταβερνάκια και καφενεία. Ο προορισμός αυτός είναι ιδανικός για όσους επιλέγουν παραλίες μακριά από την φασαρία. Ανατολικά από τις Τρείς εκκλησιές και σε πολύ κοντινή απόσταση θα βρείτε την παραλία βουιδομάτης.

 


Τρυπητή Η παραλία Τρυπητή βρίσκεται στα νότια του νομού Ηρακλείου περίπου 73χλμ από την πόλη και πολύ κοντά στο Λέντα. Για να φτάσετε εκεί πρέπει είτε να διασχίσετε με το αυτοκίνητό σας ένα μέρος από τα Αστερούσια Όρη και να περάσετε το φαράγγι της Τρυπητής ξεκινώντας από το χωριό Βασιλική (εκεί φτάνετε μέσω του χωριού Άγιοι Δέκα), μια διαδρομή με απαράμιλλη ομορφιά και επιβλητικό τοπίο, είτε να έρθετε από τον Λέντα ξεκινώντας από το λιμανάκι του χωριού προς τα ανατολικά. Το φαράγγι της Τρυπητής είναι εξαίσιο με πανύψηλους βράχους που σε ένα σημείο στενεύουν τόσο πολύ ώστε να χωράει ίσα-ίσα ένα μόνο αυτοκίνητο. Δεν θα χρειαστεί να αφήσετε το αυτοκίνητό σας για να περπατήσετε. Ο δρόμος θα σας οδηγήσει κατευθείαν στην παραλία όπου μπορείτε να παρκάρετε. Μερικά μέτρα από την ακτή υπάρχουν αλμυρίκια για να σας χαρίσουν σκιά και να στήσετε τη σκηνή σας αν είστε λάτρεις του ελεύθερου camping. Δεν υπάρχει καμία οργάνωση, εκτός από μια ταβερνούλα με σπιτικό φαγητό και δροσερά αναψυκτικά. Το τοπίο της διαδρομής θα σας μαγέψει και τα κρυστάλλινα νερά της παραλίας θα σας δροσίσουν και θα σας καλέσουν να τα επισκεφθείτε και πάλι.

 


Τσούτσουρος Η παραλία του Τσούτσουρα απέχει περίπου 60χλμ από το Ηράκλειο και βρίσκεται στα νότια του Νομού. Ο οικισμός του Τσούτσουρα είναι χτισμένος πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Ινάτου και ολόκληρη η περιοχή χαρακτηρίζεται από έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Μεγάλη σε έκταση η παραλία, αμμώδης και καθαρή. Υπάρχουν δέντρα για να ξεκουραστείτε κάτω από τη σκιά τους, καθώς και λίγες παραδοσιακές ταβέρνες και καφενεία. Επίσης υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια σε περίπτωση που αποφασίσετε να διαμείνετε. Κοντά στην παραλία του Τσούτσουρα, υπάρχουν κι άλλες αξιόλογες παραλίες με εξίσου καθαρά νερά και όμορφη θέα στο Λιβυκό πέλαγος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Μαριδάκι που αν και βρίσκετε κοντά στο Τσούτσουρα ο μόνος τρόπος για να φτάσετε εκεί είναι μέσο ενός δύσκολου χωματόδρομου διάρκειας περίπου μισής ώρας.

 


Φόδελε Το Φόδελε είναι ένα όμορφο παραδοσιακό χωριό που βρίσκεται 30 χλμ δυτικά του Ηρακλείου. Έχει αρκετό πράσινο και είναι άξιο να σημειώσουμε ότι είναι η γενέτειρα του γνωστού ζωγράφου Δομίνικου Θεοτοκόπουλου, ή όπως είναι γνωστός σε όλο τον κόσμο El Greco. Η παραλία του Φόδελε είναι αρκετά όμορφη και γεμάτη αντιθέσεις. Η καταπράσινη φύση συνδυάζεται με το γαλάζιο της θάλασσας γι’ αυτό και είναι σχεδόν απίθανο να μην ενθουσιαστείτε στη θέα. Στο Φόδελε θα βρείτε παροχές όπως ενοικιαζόμενα δωμάτια, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, παραδοσιακά ταβερνάκια και καφενεία. Αν βρεθείτε εκεί, μην αμελήσετε να επισκεφτείτε τα πολλά μικρά βυζαντινά εκκλησάκια, το όμορφο ποτάμι στο κέντρο του χωριού και να γευθείτε τις παραδοσιακές κρητικές γεύσεις.

 


Χερσόνησος Η Χερσόνησος βρίσκεται 27χλμ ανατολικά από το Ηράκλειο. Πρόκειται για ένα από τα πιο δημοφιλή στη νεολαία τουριστικά θέρετρα, με σύγχρονες τουριστικές υποδομές, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες και πλούσια νυχτερινή ζωή. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το φυσικό λιμανάκι της περιοχής ήταν και το λιμάνι της αρχαίας πόλης Λύττος. Στην Χερσόνησο μπορείτε να βρείτε παραλίες για ένα ήρεμο μπάνιο αλλά και πολύβουες πλαζ με πολύ κόσμο, μουσική και θαλάσσια παιχνίδια. Παραλία “Τα Λιμανάκια” Τα Λιμανάκια αποτελούνται από μικρές, πανέμορφες αμμώδεις παραλίες και βρίσκονται στα δυτικά του Λιμένα Χερσονήσου. Απέχουν περίπου 28χλμ ανατολικά από το Ηράκλειο και η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη. Αυτές οι πολύ μικρές παραλίες είναι εκτεθειμένες στους βοριάδες και συνήθως υπάρχουν εκεί λίγοι λουόμενοι. Η παραλία στα δυτικά του Λιμένα Η παραλία αυτή είναι βοτσαλωτή και βραχώδη βυθό, ιδανική για ψαροντούφεκο. Βρίσκεται σε ένα μεγάλο πλάτωμα 28χλμ από το Ηράκλειο, δεν είναι οργανωμένη και η πρόσβασή της είναι πολύ εύκολη. Κοντά σ’ αυτή την παραλία υπάρχει και παραλία γυμνιστών. Η παραλία Γυμνιστών Η παραλία αυτή δεν διαφέρει από την δυτική παραλία της Χερσονήσου. Είναι ιδανική για ψαροντούφεκο, δεν είναι οργανωμένη και είναι εκτεθειμένη στους βόρειους ανέμους. Απέχει 28χλμ από το Ηράκλειο και είναι το μόνο σημείο στην περιοχή που επιτρέπεται ο γυμνισμός, αν και βρίσκεται πολύ κοντά στο δρόμο οπότε δεν είναι αρκετά απομονωμένη.

Φυσικές Ομορφιές

Η περιοχή είναι ορεινή, βρίσκεται στη νότια κεντρική Κρήτη και καλύπτει μέρος του ορεινού όγκου της νότιας Δίκτης στο Ν. Ηρακλείου. Ορίζεται από το οροπέδιο του Ομαλού και το ρέμα Έργανας στο βορρά και σταματά (κατεβαίνοντας) σε υψόμετρο 700 έως 800μ. στο νότο. Περιλαμβάνει τις νοτιοανατολικές κορυφές και πλαγιές (Τουρλού, Κυνηγού, Γρασπιάσματα κ.λπ.) των βουνών της Δίκτης, την έκταση της Άνω Βιάννου στα νότια και τη Σύμη στα νοτιοανατολικά. Η περιοχή περιλαμβάνεται στον επιστημονικό κατάλογο προστατευόμενων περιοχών Δίκτυο Φύση (Natura) 2000.

Οι πηγές και τα μικρά ρέματα διαλείπουσας ροής είναι διασπαρμένα σε όλη την περιοχή με παρόχθιους σχηματισμούς κατά μήκος των διαδρομών του νερού από πλατάνια και πικροδάφνες. Η βλάστηση στο μεγαλύτερο μέρος είναι τυπική των κρητικών ασβεστολιθικών κρημνών και βράχων με σχηματισμούς φρυγάνων και πουρναριών. Επίσης απαντώνται γυμνοί βράχοι και σπηλιές στις οποίες δεν γίνεται τουριστική εκμετάλλευση.

Η περιοχή έχει μεγάλη οικολογική και αισθητική αξία χάρη στην ύπαρξη ενός φάσματος τύπων οικοτόπων, με βλάστηση σε καλή κατάσταση κατά το πλείστον. Η χλωρίδα και η πανίδα αυτών των βιοτόπων περιέχουν τυπικά ενδημικά και επιπλέον τοπικά ενδημικά είδη της Κρήτης, όπως π.χ., το δίκταμο.

 


Οροπέδιο Νίδα

Το οροπέδιο βρίσκεται σε υψόμετρο 1.400μ. στον Ψηλορείτη και απέχει 24χλμ. από τα Ανώγεια, 78χλμ. από το Ρέθυμνο και 60χλμ. από το Ηράκλειο. Είναι μία εύφορη πεδιάδα όπου φύονται πολλά από τα ενδημικά είδη φυτών της Κρήτης. Χρησιμοποιείται ως θερινός βοσκότοπος. Στο δρόμο για τη Νίδα και στο ίδιο το οροπέδιο βρίσκονται τα μιτάτα, παραδοσιακοί χώροι παρασκευής του τυριού. Είναι κτισμένα από πέτρα και η οροφή τους είναι ένας θόλος κατασκευασμένος σύμφωνα με τη μινωική μέθοδο, κατά την οποία οι πέτρες τοποθετούνται σε στρώματα γύρω από το κέντρο του κύκλου μέχρι να κλείσει. Στο οροπέδιο βρίσκεται το Σπήλαιο Ιδαίο Άντρο, που, σύμφωνα με τους μύθους, θεωρείται τόπος γέννησης του Δία. Από το Ιδαίο Άντρο ξεκινά ένα μονοπάτι, το οποίο έπειτα από τέσσερις ώρες ανάβασης οδηγεί στην κορυφή του Ψηλορείτη.

 


Όρος Γιούχτα (Δήμος Αρχανών)

Ο Γιούχτας είναι ένα εξ ολοκλήρου ασβεστολιθικό βουνό. Τα πετρώματά του είναι παλαιότερης ηλικίας από αυτά της ευρύτερης περιοχής. Δημιουργήθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια, κατά την Κρητιδική περίοδο (145-68 εκατ. χρόνια πριν), ενώ γύρω του υπάρχουν ιζήματα πιο πρόσφατα, της πλειοκαινικής περιόδου (5,3-1,6 εκατ. χρόνια πριν). Βρίσκεται σε απόσταση 3χλμ. δυτικά των Αρχανών και 18χλμ. νότια από την πόλη του Ηρακλείου. Έχει συνολική έκταση 4.000 στρεμμάτων και το σχήμα του είναι επίμηκες με κατεύθυνση από Βορρά προς Νότο. Η υψηλότερη κορυφή του είναι 811 μέτρα. Οι δυτικές πλαγιές είναι απόκρημνες με κλίση μέχρι και 100%, ενώ οι ανατολικές ομαλότερες με κλίση έως 50%.

Μέχρι σήμερα είναι γνωστά έντεκα σπήλαια στον Γιούχτα, από τα οποία έχουν εξερευνηθεί και χαρτογραφηθεί μερικώς μόνο τρία: τα Ανεμόσπηλια, το Χωστό Νερό και ο Σπήλιος του Στραβομύτη. Στις δύο ψηλότερες κορυφές του απαντούν ένας τηλεπικοινωνιακός αναμεταδότης και μία εκκλησία. Στο βόρειο-βορειοανατολικό τμήμα της περιοχής εντοπίζεται ένας χείμαρρος με σχετικά πλούσια παρόχθια βλάστηση και ένα μικρό φαράγγι. Η περιοχή περιλαμβάνεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φύση (Natura) 2000 για τη Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας και θεωρείται Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΣΠΠ) της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Προστατεύεται επίσης ως Αρχαιολογικός Τόπος και Τοπίο Ιδιαιτέρου Φυσικού Κάλλους.

Περιβάλλεται από εκτεταμένες καλλιέργειες αμπελιών και ελαιόδενδρων. Η επίδραση του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής (υλοτομία, εκχέρσωση, καλλιέργειες, φωτιά) είχε ως αποτέλεσμα τη δραστική αλλαγή της φυσιογνωμίας της περιοχής, αν και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πώς ήταν η περιοχή πριν αρχίσει τις επεμβάσεις του ο άνθρωπος. Οι μοναχικές βαλανιδιές, που υπάρχουν πολύ αραιά σκορπισμένες στο λεκανοπέδιο των Αρχανών, ίσως να αποτελούν τα υπολείμματα του είδους της βλάστησης που επικρατούσε. Γενικά οι ανθρώπινες επεμβάσεις ήταν και είναι λιγότερο έντονες στον Γιούχτα, και η βλάστηση, αν και έχει χλωριδικά διαφορετική ποσοτική και ποιοτική σύσταση από ό,τι είχε παλαιότερα, διατηρεί αρκετά από τα αρχέγονα χαρακτηριστικά της. Εχουν καταγραφεί περίπου 360 διαφορετικά είδη φυτών εκ των οποίων τα 18 είναι ενδημικά της Κρήτης ή/και της Ελλάδας. Επικρατούν οι ξυλώδεις θάμνοι με μικρά χνουδωτά φύλλα και συχνά αγκαθωτούς βλαστούς (φρύγανα), φυτά χαρακτηριστικά της τυπικής μεσογειακής βλάστησης, όπως ο θύμιος, η αγκαραθιά, η αστοιβίδα, το χηνοπόδι. Τοπικά, υπάρχουν αείφυλλα-πλατύφυλλα είδη, όπως το πρινάρι και η χαρουπιά, που σε μερικά σημεία έχουν ημιδενδρώδη μορφή. Πολλά ποώδη φυτά που εμφανίζονται με τις πρώτες βροχές κάνουν καταπράσινο το Γιούχτα μέχρι και την άνοιξη. Αρκετά είναι τα είδη που αναπτύσσονται στις απόκρημνες πλαγιές, όπως τα χασμόφιλα, και είναι τα μοναδικά που δεν έχουν επηρεαστεί από τον άνθρωπο. Ανάμεσά τους είναι και το δίκταμο, ο έβενος κ.α.

Η πανίδα του Γιούχτα δεν έχει μελετηθεί ιδιαίτερα, αν και παρουσιάζει ενδιαφέρον από πολλές απόψεις, καθώς υπάρχουν είδη που ολοκληρώνουν το βιολογικό τους κύκλο εκεί, είδη που τον επισκέπτονται περιστασιακά και είδη που τον χρησιμοποιούν ως τόπο φωλιάσματος.

Ο αριθμός των ασπονδύλων ανέρχεται σε αρκετές εκατοντάδες, ενώ αρκετά είναι και τα ενδημικά. Χοχλιοί, σαρανταποδαρούσες, αράχνες, έντομα φυτοφάγα, σαρκοφάγα ή σαπροφάγα υπάρχουν παντού, ακόμα και στα βάθη των σπηλιών. Από αμφίβια έχουν παρατηρηθεί, στους πρόποδες κυρίως, η κιτρινομπομπίνα και ο δενδροβάτραχος. Τα ερπετά αντιπροσωπεύονται από ένα είδος σαύρας (Lacerta trilineata) και δύο είδη ακίνδυνων φιδιών, το σπιτόφιδο που στην Κρήτη το ονομάζουν και όχεντρα (ενώ δεν έχει καμία σχέση με την οχιά) και το γατόφιδο. Από θηλαστικά έχει πιστοποιηθεί η ύπαρξη συνολικά οκτώ ειδών, εκ των οποίων τρία είναι εντομοφάγα (η μικρορινολόφος νυχτερίδα, η μυγαλή, ο σκαντζόχοιρος) και τρία τρωκτικά (σπιτοποντικός, βραχοποντικός και αρουραίος), ένα λαγόμορφο (λαγός) τρία σαρκοφάγα (κρητικός ασβός ή άρκαλος, κρητικό κουνάβι ή ζουρίδα και κρητική νυφίτσα ή καλογιαννού).

Η ορνιθοπανίδα θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική, καθώς έχουν παρατηρηθεί περίπου σαράντα είδη πουλιών και είναι σημαντική για την αναπαραγωγή του όρνιου. Επίσης απαντώνται και άλλα σπάνια ή/και απειλούμενα είδη όπως ο πετρίτης και ο μαυροπετρίτης.

 


Οικολογικό – Αρχαιολογικό Πάρκο Γιούχτα

Το Οικολογικό-Αρχαιολογικό Πάρκο Γιούχτα συνθέτουν το όρος Γιούχτα και τα φαράγγια Κνωσανό (Αγίας Ειρήνης), Αστρακιανό και Κουναβιανό. Η μορφολογία της δυτικής πλευράς του όρους Γιούχτα σχηματίζει ένα τεράστιο ξαπλωμένο κεφάλι που ενισχύει το μύθο σύμφωνα με τον οποίο ο τάφος του Ολύμπιου θεού Δία βρίσκεται πάνω στο βουνό. Είναι το ιερό βουνό των Αρχανών από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα όπως φαίνεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα. Στο βουνό βρίσκονται τέσσερα ιερά, τα δύο στις θέσεις Ψηλή Κορφή και Ανεμοσπηλιά και τα άλλα δύο στις σπηλιές Χωστό Νερό και Σπήλιος του Στραβομύτη, καθώς και το μινωικό νεκροταφείο στο Φούρνι. Ακόμα και σήμερα το σημαντικότερο κέντρο λατρείας των Αρχανών είναι η εκκλησία του Αφέντη Χριστού στην κορυφή του βουνού. Το φυσικό περιβάλλον του Γιούχτα έχει ιδιαίτερη σημασία με την παρουσία πολλών και σημαντικών ειδών χλωρίδας και πανίδας.

Το Κνωσανό Φαράγγι αποτελεί φυσική συνέχεια του όρους Γιούχτα. Εκτείνεται νότια των Αρχανών (Αγιος Μάμας), διατρέχει τον οικισμό των Αρχανών στη θέση Κάτω Μύλος, την περιοχή Μυριστή, την υδατογέφυρα της Αγίας Ειρήνης (Σπηλιά), με συνολικό μήκος διαδρομής 6χλμ. περίπου, και συνεχίζει βόρεια περνώντας από την Κνωσό.

Το Κουναβιανό Φαράγγι ξεκινά από τον οικισμό Μυρτιά (Δήμου Ν. Καζαντζάκη) και από τον οικισμό των Κουνάβων (Δήμου Ν.Καζαντζάκη) δημιουργώντας δύο σκέλη. Και τα δύο σκέλη μαζί συμβάλλουν στο Αστρακιανό Φαράγγι. Είναι δύσβατο λόγω βλάστησης και μορφολογίας του εδάφους και της κοίτης του, και έχει συνολικό μήκος διαδρομής 5χλμ.

Το Αστρακιανό Φαράγγι είναι το εκτενέστερο της περιοχής, μήκους 12,5χλμ. περίπου. Ξεκινά βορειοδυτικά από τη θέση Κολομόδι και διατρέχει την περιοχή Αστρακών (Δήμου Ν.Καζαντζάκη), τις πηγές Μηλιαρά και τα όρια της κτηματικής περιφέρειας Καρτερού, σε μια διαδρομή πλούσια σε φυσικά, μορφολογικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά.

Και στα τρία φαράγγια οι αρχαιολογικές και ιστορικές θέσεις είναι πολλές και σημαντικές (ενετική υδατογέφυρα στο Καρυδάκι και στην Αγία Ειρήνη στο Κνωσανό Φαράγγι, αρχαία πόλη Ελτυνα στους Κουνάβους, μινωικό νεκροταφείο στους Αστράκους, μινωικός οικισμός στη Μυρτιά κ.ά.)

Στα φαράγγια επικρατεί μια πλούσια υδρόφιλη βλάστηση (πλατάνια, ιτιές, λυγαριές, βάτα κ.α.). Η ποικιλότητα της χλωρίδας είναι μικρή λόγω της ύπαρξης σκίασης, ενώ υπάρχουν 11 ενδημικά είδη, από τα οποία τα δύο είναι σπάνια και τα εννέα κοινά για όλη την Κρήτη. Σε ό,τι αφορά την πανίδα, υπάρχουν πολλά είδη σπονδυλωτών, 44 είδη πουλιών και επτά είδη θηλαστικών.

 


Οροσειρά  Ίδη ή Ψηλορείτης

Η οροσειρά βρίσκεται στο κέντρο του νησιού με την ψηλότερη κορυφή της Κρήτης, την Ιδη, στα 2.456μ. Η πρόσβαση στην κορυφή γίνεται από δύο σημεία, από το χωριό Καμάρες, και από το Σπήλαιο Ιδαίον Άντρο, τον τόπο γέννησης του Δία, σύμφωνα με τη μυθολογία, καθώς και του μυθικού ήρωα της Τροίας Αινεία. Είναι γενικά ένα γυμνό από δένδρα βουνό με αραιές συστάδες κέδρων στα μεγαλύτερα υψόμετρα και θάμνους στα χαμηλότερα. Αποτελεί σημαντική περιοχή για τα αρπακτικά πουλιά, καθώς εκεί αναπαράγονται ο γυπαετός, το όρνιο, ο χρυσαετός, ο σπιζαετός και ο πετρίτης, αλλά και η νησιωτική πέρδικα και η κοκκινοκαλιακούδα, ενώ το καλοκαίρι εμφανίζεται και ο μαυροπετρίτης.

 


Όρος Κόφινας

Τραχύ και γυμνό βουνό (1.231μ.) στο νότιο τμήμα της Κρήτης με δάση πεύκων και χαρουπιάς στις νότιες πλαγιές του. Ο βλαστητικός τύπος που επικρατεί είναι τα φρύγανα, αλλά παρατηρούνται φαινόμενα υπερβόσκησης. Η σημασία της περιοχής συνίσταται στις θέσεις φωλιάσματος, που παρέχει το βουνό στα μεγάλα αρπακτικά πουλιά, στα ενδημικά και προστατευόμενα φυτικά είδη, στην αρχαιολογική της αξία, (η ευρύτερη περιοχή περιλαμβάνει σπηλιές με προϊστορικά υπολείμματα, αρχαιολογικά ευρήματα, βυζαντινά μοναστήρια κ.λπ.) και στην αισθητική της αξία που οφείλεται στη μορφολογία της. Ολόκληρη η ευρύτερη περιοχή περιλαμβάνεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φύση (Natura) 2000.

 


Πεδιάδα της Μεσαράς

Είναι η μεγαλύτερη πεδιάδα στην Κρήτη με 50χλμ. μήκος και 7χλμ. πλάτος, η οποία εκτείνεται ανατολικά από το Τυμπάκι μέχρι την Άνω Βιάννο. Η γεωγραφική της θέση ανάμεσα σε χαμηλές οροσειρές σε συνδυασμό με το εύφορο έδαφος καθιστά δυνατή την καλλιέργεια ειδών τα οποία δεν ευδοκιμούν σε άλλα μέρη καθ όλη τη διάρκεια του έτους.

 


Πρινιάς (Δήμος Αγ. Βαρβάρας)

Ολόκληρος ο οικισμός του Πρινιά έχει κηρυχθεί περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Εδώ υπάρχει δάσος 3.000 στρεμμάτων, ενώ τμήματα του Πρινιά και της Αγ. Βαρβάρας προστατεύονται σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Φύση (Natura) 2000. Τα γεωλογικά πετρώματα της περιοχής είναι πολύ ενδιαφέροντα. Υπάρχουν φυλλώδεις μάργες όπου αφθονούν τα θαλάσσια απολιθώματα, όπως στην περιοχή Πύργος του οικισμού του Δουλίου, καθώς και χαρακτηριστικά υπολείμματα διάβρωσης πλειοκαινικού ασβεστόλιθου, τα οποία δημιουργούν σχηματισμούς, που οι κάτοικοι αποκαλούν τυριά.

Στην περιοχή του Αγ. Θωμά υπάρχει το μοναδικό δαφνοδάσος της Κρήτης, έκτασης 30 περίπου στρεμμάτων.

Την προσοχή σας σίγουρα θα τραβήξει το Αιολικό Πάρκο Μεγάλης Βρύσης που αποτελείται από εννέα ανεμογεννήτριες και είναι το μοναδικό στους Νομούς Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου.

Τόσο στην πόλη του Ηρακλείου, όσο και σε μικρότερες πόλεις και χωριά σε ολόκληρο τον νομό πραγματοποιούνται πολλές εκδηλώσεις και γιορτές. Κάθε χρόνο ο δήμος Ηρακλείου διοργανώνει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού μουσικές συναυλίες αλλά και παραστάσεις χορού και θεάτρου από τοπικές ομάδες και συγκροτήματα αλλά και με μετακλήσεις καλλιτεχνών από την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό. Οι περισσότερες γίνονται στον πολύ όμορφο χώρο του κηποθεάτρου “Καζαντζάκης” στην Όαση.

 

Γενικά στα πιο πολλά χωριά γιορτάζονται οι μεγαλύτερες θρησκευτικές εορτές και οι άγιοι των οποίων το όνομα έχουν ορισμένα χωριά με γλέντι κρητικό, με παραδοσιακή μουσική, χορό και φαγητό. Το Πάσχα σε πολλά χωριά ανάβουν μεγάλες φωτιές όπου καίνε ομοιώματα του Ιούδα που πρόδωσε τον Χριστό.

 

Τα μεγαλύτερα γλέντια γίνονται την καλοκαιρινή περίοδο και ειδικότερα το Δεκαπενταύγουστο, οπότε στην πλατεία σχεδόν κάθε χωριού στήνονται πανηγύρια με παραδοσιακές μουσικές, χορό και φαγητό.

 

Ενδιαφέρουσες όμως είναι και διάφορες άλλες εκδηλώσεις με ιδιαίτερο χαρακτήρα. Στο χωριό Αγία Βαρβάρα τον Οκτώβριο γίνεται η γιορτή του λάχανου, ένα μεγάλο κρητικό γλέντι. Στον Άγιο Μύρωνα της επαρχίας Μαλεβιζίου γιορτάζεται στις 24 Ιουνίου ο Αϊ-Γιάννης ο Κλύδωνας και προσφέρονται ρακή, ξηροί καρποί και φρούτα.

 

Στο Αρκαλοχώρι στις αρχές του Σεπτεμβρίου πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ πολύ κοντά, στο χωριό Χουμέρι 2-3 Αυγούστου γίνεται μεγάλη γιορτή κρασιού.

 

Στις Αρχάνες ολόκληρο το καλοκαίρι διοργανώνονται κρητικές βραδιές, συναυλίες και θεατρικά δρώμενα. Στις 10-15 Αυγούστου είναι η γιορτή του αρχανιώτικου σταφυλιού που κορυφώνεται την τελευταία μέρα (Κοίμηση της Παναγίας) με ένα μεγάλο γλέντι.

 

Στο Σάρχο, κοντά στους Ασίτες ΝΔ του Ηρακλείου υπάρχει στα τέλη Μαΐου η γιορτή του σταφυλιού.

 

Στο ιστορικό χωριό της Βιάννου εκτός των πολιτιστικών εκδηλώσεων στις αρχές Αυγούστου, τελείται στις 14 Σεπτεμβρίου το μνημόσυνο των 820 εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς.

 

Στο Καστέλι, δήμος Μινώα Πεδιάδας (πρώιν επαρχία Πεδιάδος) στις 4-6 Αυγούστου υπάρχει η γιορτή «του ξενιτεμένου» με κρητικό γλέντι, μουσική και θεατρική παράσταση.

Αστυνομική Διεύθυνση Ηρακλείου 2810-247.772
Τουριστική Αστυνομία 2810-283.190
Τροχαία Ηρακλείου – γραφείο αξιωματικών υπηρεσίας 2810-274.019
Αστυνομικό Τμήμα Αερολιμένα 2810-302.277
Αστυνομικό Τμήμα Χερσονήσου 28970-22.222
Λιμεναρχείο Ηρακλείου 2810-244.912
Αεροδρόμιο 2810-337.311

 

Ολυμπιακές Αερογραμμές 2810-244.846
Aegean Airlines 2810-344.324

 

ΚΤΕΛ Αστικών Γραμμών 2810-220.795
ΚΤΕΛ Υπεραστικών Γραμμών Νομού Ηρακλείου 2810-255.965
ΚΤΕΛ Υπεραστικών Γραμμών Ηρακλείου – Λασιθίου 2810-245.019
ΚΤΕΛ Ηρακλείου-Χανίων 2810-221.765

 

Αρχαιολογικό Μουσείο 2810-280.370
Ιστορικό Μουσείο 2810-283.219
Μουσείο Ν. Καζαντζάκη 2810-741.689
Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας 28920-91.110
Αρχαιολογικός Χώρος Κνωσού 2810-231.940
Αρχαιολογικός Χώρος Γόρτυνας 28920-31.144
Αρχαιολογικός Χώρος Μαλλίων 28970-31.597

Ακτοπλοϊκώς  Από το λιμάνι του Πειραιά για Ηράκλειο γίνονται καθημερινά δρομολόγια.

 

Αεροπορικώς  Από το Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» γίνονται καθημερινά πολλά δρομολόγια από τις Aegean Airlines προς το αεροδρόμιο του Ηρακλείου.