Βαθύ
Είναι πρωτεύουσα της νήσου από το 1500μ.Χ. Ταυτίζεται με το ομηρικό λιμάνι του Φόρκυνος. Είναι κτισμένο αμφιθεατρικά, με στενή είσοδο (300μ.) και μήκος (930μ.). Οι κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ανέρχονται σε 1826. Το Βαθύ έχει πολλά αξιοθέατα.
Στην είσοδο του λιμανιού -στην Λούτσα- δεσπόζει μικρό οχύρωμα, που χτίστηκε το 1807 κατά την διάρκεια της δεύτερης Γαλλικής κατοχής των Ιονίων Νήσων και έχει δύο κανόνια. Βορειότερα από το Βαθύ βρίσκεται το Σπήλαιο των Νυμφών, όπου ενεργεί ανασκαφές ο διευθυντής της εν Αθήναις αρχαιολογικής εφορείας του Υπουργείου Πολιτισμού Σαράντης Συμεώνογλου και τα πρώτα ευρήματα έχουν ήδη εκτεθεί στο μουσείο του Βαθέως. Στο σπήλαιο των Νυμφών πιστεύεται ότι ο Οδυσσέας έκρυψε τα δώρα όταν γύρισε από το νησί των Φαιάκων. Σε απόσταση περίπου 4χλμ στην περιοχή του Αετού, σώζονται ερείπια αρχαίου οικισμού του 8ου αιώνα π.Χ. και τείχη του 7ου αιώνα π.Χ. τα οποία βρίσκονται στην κορυφή του όρους Αετού. Το αρχαιολογικό μουσείο του Βαθέως έχει πλούσια συλλογή αρχαιολογικών εκθεμάτων (μυκηναϊκά και κορινθιακά ευρήματα, γεωμετρικά και πρωτογεωμετρικά αγγεία, νομίσματα κ.α.). Το Λαογραφικό μουσείο -στο κέντρο της πόλης- διαθέτει μεγάλη και αξιόλογη συλλογή. Το μορφωτικό κέντρο Ιθάκης έχει αξιόλογη βιβλιοθήκη με 10.000 τόμους διαφόρων βιβλίων,195 εξ αυτών παλαιά και σπάνια. Η μητρόπολη διαθέτει πολύ παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο (1793) και παλιό κωδωνοστάσιο (1820). Αξιοθέατο επίσης αποτελεί και ολόκληρος ο οικισμός της πόλης, γιατί διατηρεί τον παλιό επτανησιακό ρυθμό και έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός από το 1978 με νόμο.
Στο Βαθύ υπάρχουν πολλά ξενοδοχεία, πανσιόν και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και δωμάτια. Υπάρχουν επίσης πολλά εστιατόρια, ψησταριές, καφενεία, ζαχαροπλαστεία, μπαρ και ντισκοτέκ. Υπάρχουν επίσης γραφεία ενοικιάσεως αυτοκινήτων, μοτοποδηλάτων και λέμβων. Υπάρχει λεωφορείο που εκτελεί καθημερινά δρομολόγια για τα χωριά της Βόρειας Ιθάκης. Παραλίες που προσφέρονται για κολύμπι σε καθαρά νερά είναι η Λούτσα, τα Δεξά, που έχουν και Γαλάζια Σημαία, το Σαρακήνικο, το Φιλιατρό, το Γιδάκι (με καΐκι σε 30 λεπτά), τα Μνήματα, ο Σχοίνος, ο Αετός και ο Πίσω Αετός. Οι πολιτιστικές εκδηλώσεις υπό την αιγίδα του Δήμου διαρκούν πολλούς μήνες και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων διάφορους εορτασμούς, θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες ελληνικής μουσικής, παρουσίαση τοπικών συγκροτημάτων κ.α. Τέλος καλοκαιριού πραγματοποιούνται τα “Οδυσσειακά” και “Ομηρικά” συμπόσια. Το λιμάνι της Ιθάκης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες έχει μεγάλη κίνηση λόγω της επίσκεψης πολλών κρουαζιερόπλοιων, θαλαμηγών σκαφών και ιστιοφόρων, καθώς και της τακτικής συγκοινωνίας του πλοίου γραμμής “Κεφαλονιά” για Σάμη και Πάτρα.
Εξωγή
Είναι το τρίτο ορεινό χωριό της Ιθάκης σε απόσταση 21χλμ από το Βαθύ, κτισμένο σε υψόμετρο 350μ. στο βουνό Νήϊον, από τους παλαιότερους οικισμούς του νησιού. Η Εξωγή από το Μεσαίωνα και τους πρώτους Ενετικούς Χρόνους ήταν από τους κυριότερους οικισμούς της Ιθάκης επειδή είχε καλή παρατήρηση στο βόρειο τμήμα του νησιού και παρείχε ασφάλεια από τις πειρατικές επιδρομές.
Το χωριό είναι γραφικό με όμορφα παλαιά και νέα κτίσματα με εντυπωσιακή θέα προς την Ανατολή, από όπου φαίνονται ο Πλατρειθιάς, οι Φρίκες και στο βάθος οι ακτές της Στερεάς Ελλάδας και τα νησιά Λευκάδα, Μεγανήσι, Κάλαμος, Αρκούδι, Άτοκος κ.λπ. Κοντά στον οικισμό βλέπουμε τις τεχνικές Πυραμίδες.
Σε απόσταση δύο χιλιομέτρων περίπου από τον οικισμό, ΝΔ και ψηλότερα στο βουνό, είναι κτισμένο το παλιό μοναστήρι της Παναγίας στα Περναράκια το οποίο λειτουργούσε μέχρι τον 1o Παγκόσμιο Πόλεμο. Εορτάζει την τρίτη ημέρα του Πάσχα, στο περίβολό του υπάρχει ο τάφος του εθνομάρτυρα Ιακώβου Μαυροκεφάλου γνωστού ως Παπά-Γιάννη, που εκτελέστηκε από τους Γερμανούς κατακτητές στις 13 Ιουλίου 1944 στη Βόνιτσα της Αιτωλοακαρνανίας. Ήταν ο τελευταίος ανακαινιστής της Μονής και ηγούμενος της Ιεράς Μονής Ρόμβου Αιτωλοακαρνανίας στην οποία μόνασε από το 1919 μέχρι το τέλος του.
Η θέα από εκεί με καλές καιρικές συνθήκες είναι επιβλητική και συναρπαστική σε όποια πλευρά και αν κοιτάξει κανείς. Είναι ένα από τα σημεία στο νησί που πρέπει να δει ο επισκέπτης.
Ν.Α. της Εξωγής βρίσκεται η Μελάνυθρος πηγή, περιοχή και τοποθεσία όπως αναφέρεται στις Ομηρικές γραφές και πήρε το όνομά της από το μελανό χρώμα του νερού της. Εντός των ορίων του Δ.Δ. Εξωγής και λίγα μέτρα προς Β από την Μελάνυθρο πηγή βρίσκεται η αρχαιολογική περιοχή του Αγίου Αθανασίου ή της Σχολής Ομήρου. Την περιοχή αυτή πολλοί μελετητές της Οδύσσειας ταυτίζουν με το ανάκτορο του Βασιλιά της Ιθάκης Οδυσσέα. Σήμερα εκεί πραγματοποιεί ανασκαφές το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Στις 17 Ιουλίου εορτάζει η εκκλησία της Εξωγής Αγία Μαρίνα και το βράδυ γίνεται ωραίο πανηγύρι στην πλατεία του χωριού.
Σταυρός
Το κεφαλοχώρι της βόρειας Ιθάκης σε απόσταση 17χιλ από το Βαθύ αποτελεί το εμπορικό κέντρο της περιοχής παρουσιάζοντας δραστηριότητα δυσανάλογη με το μέγεθός του.
Οικισμός που δημιουργήθηκε τον 16ο αιώνα κατά την μετακίνηση των κατοίκων των ορεινών χωριών Ανωγής και Εξωγής όπου εξ’ αιτίας της γεωγραφικής θέσης του καθ’ ότι είναι σταυροδρόμι των κατοίκων της περιοχής και κόμβος κατά την κίνηση από και προς το Βαθύ, με άμεση πρόσβαση στα λιμάνια Φρικών και Πόλης, εξελίχθηκε αμέσως σε μεγάλο εμπορικό κέντρο της περιοχής.
Στην πλατεία του χωριού το όμορφο πάρκο με την προτομή του Οδυσσέα, η μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας διατηρητέα κατοικία Τζουγανάτου, κατασκευασμένη κατά την Ενετική περίοδο και ο πανέμορφος βυζαντινός ναός του Σωτήρα, χωμένα μέσα στο πράσινο των πεύκων και ευκαλύπτων, παρουσιάζουν μία εικόνα μοναδική και σπάνια για χωριό της Ελληνικής υπαίθρου. Στο χώρο αυτό στις 5 και 6 Αυγούστου διοργανώνεται το μεγάλο πανηγύρι του Σωτήρος στο οποίο καταφθάνουν επισκέπτες από πολλά μέρη. Στις άλλες δύο εκκλησίες του χωριού, της Αγ. Βαρβάρας και της Ζωοδόχου Πηγής, ο επισκέπτης θαυμάζει τα ωραία και παλαιά ξυλόγλυπτα τέμπλα.
Στο βορινό τμήμα του χωριού στο λόφο Πηλικάτα όπου σύμφωνα με μία εκδοχή τοποθετείται το άστυ του Οδυσσέα – σημείο με θέα σε τρεις θάλασσες – οι κατά καιρούς ανασκαφές ανέδειξαν ίχνη οικισμού της Νεολιθικής και Κορινθιακής περιόδου και εκεί βρίσκεται Μουσείο με αξιόλογα αρχαιολογικά ευρήματα.
Επίνειο του Σταυρού ο όρμος της Πόλης σε απόσταση ενάμισι χιλιομέτρου από την Πλατεία με το γραφικό αγκυροβόλιο των ψαροκάικων και τον αρχαίο οικισμό καταποντισμένο και χαμένο στα νερά του. Στη βορινή πλευρά του υπάρχουν υπολείμματα της κατεστραμμένης σπηλιάς του Λοΐζου όπου βρέθηκαν παλαιότερα σημαντικά αρχαία αντικείμενα Μυκηναϊκής και Κορινθιακής περιόδου που σήμερα εκθέτονται στο μουσείο του Σταυρού. Ανάμεσα σ αυτά βρίσκεται και ένα πήλινο όστρακο από γυναικεία μάσκα, με χαραγμένη την περίφημη επιγραφή “Ευχείν Οδυσσεί” του 300-200π.Χ. που βρέθηκε στη σπηλιά του Λοΐζου. Στο Σταυρό ενοικιάζονται αρκετά δωμάτια σε συγκροτήματα και σπίτια, λειτουργούν ταβέρνες και εστιατόρια με εξαιρετικό φαγητό, ζαχαροπλαστεία και μπαρ.
Μάρμακας
Στην κοινότητα Πλατρειθιά ήταν ο οικισμός “Μάρμακας” (Λάκος και Ρομποτή), με 22 άτομα κατά την απογραφή του 1951. Οι κάτοικοί του ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Σήμερα είναι ελάχιστοι μόνιμοι κάτοικοι. Λόγω της ομορφιάς της περιοχής αποτελεί πόλο έλξης για τουρίστες από την Ελλάδα και το Εξωτερικό, αγοράζονται εκτάσεις και κτίζονται ωραία σπίτια.
Στον κόλπο της Ρομποτής υπάρχει ένα μικρό νησάκι με το εκκλησάκι του Αι-Νικόλα που γιορτάζει στις 10 Μαΐου. Εκείνα τα χρόνια γινόταν πανηγύρι με λειτουργία και συμμετοχή κόσμου από τα γύρω χωριά, που με καΐκια από τις Φρίκες και το Κιόνι έρχονταν στο νησί. Μετά τη λειτουργία ακολουθούσε διασκέδαση στη Ρομποτή. Το εκκλησάκι αυτό καταστράφηκε από τους σεισμούς του 1953 και ξανακτίστηκε από το Σύλλογο Φρικών “Ο Τηλέμαχος” το 1992, ο οποίος και αναβίωσε το έθιμο αυτό. Έτσι στις 10 Αυγούστου κάθε χρόνο γίνεται ο εκκλησιασμός στον Αϊ-Νικόλα στο νησάκι με συμμετοχή κόσμου από τα γύρω χωριά προς τιμή των ναυτικών και των ξενιτεμένων. Επίσης με τη φροντίδα του Συλλόγου έχουν γίνει έργα στο νησάκι, όπως πέτρινα σκαλοπάτια για να διευκολύνονται οι προσκυνητές, έχει γίνει διαμόρφωση του προαυλίου κι έχουν φυτευτεί πεύκα και ευκάλυπτοι.
Το αποτέλεσμα είναι ένα πανέμορφο μέρος που προσελκύει πολλούς να κάνουν το γάμο τους εκεί.
Φρίκες
Σε απόσταση 18χλμ από το Βαθύ συναντάμε τον οικισμό των Φρικών, με πρόσβαση από τον Πλατρειθιά και το Σταυρό.
Σύμφωνα με τους ερευνητές εκεί τοποθετείται το ομηρικό λιμάνι του Ρείθρου. Το χωριό υπάρχει από τον 16ο αιώνα που δημιουργήθηκε από τους κατοίκους των γύρω ορεινών περιοχών, που είχαν ανάγκη πρόσβασης στη θάλασσα για την εξυπηρέτηση του εμπορίου και της αλιείας.
Οι Φρίκες συνδέονται και με τη νεώτερη ιστορία του νησιού στο τέλος του Β. Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 13 Σεπτεμβρίου 1944, ντόπιοι αντάρτες, μετά από άνιση μάχη, κατέλαβαν το Γερμανικό πολεμικό πλοίο “Αντουανέτα”, που ήταν αραγμένο στο μικρό λιμανάκι και αιχμαλώτισαν το πλήρωμά του.
Αξιοθέατο στις Φρίκες αποτελούν οι δύο καλοδιατηρημένοι ανεμόμυλοι στις δύο πλευρές του λιμανιού που φωτίζονται το καλοκαίρι.
Γραφικός οικισμός με ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα που φιλοξενούν αρκετούς επισκέπτες.
Συνδέεται ακτοπλοϊκά με την Κεφαλονιά και τη Λευκάδα και μπορεί να γίνει αφετηρία για τον περίπλου σε όμορφες ακτές του νησιού, με υπέροχες παραλίες σε απομονωμένα σημεία και με εντυπωσιακές και άγριες ακτές.
Κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου φιλοξενεί θαλαμηγούς και πολλά ιστιοφόρα και μικρότερα σκάφη.
Υπάρχει γραφείο ενοικιάσεως λέμβων που μπορεί κανείς να επισκεφτεί όμορφες μικρές παραλίες, όπως τα Κουρβούλια, τα Πίσω Κουρβούλια, τις Πλακούτσες, τις Τσιτσιμίδες, τα Λιμένια, τα Πίσω Λιμένια, το Βαθυαμμούδι, τα Τριαμμούδια, το Μάρμακα, τις Αλυκές, το Βουκέντι, ακόμη και τον Πλατύ Άμμο και το Κάθισμα.
Των Αγίων Αποστόλων, στις 30 Ιουνίου, πραγματοποιείται το τοπικό πανηγύρι, που συγκεντρώνει πολλούς κατοίκους από όλη την Ιθάκη και επισκέπτες.
Στα εστιατόρια της παραλίας στις Φρίκες τα μοναδικά καλοκαιρινά βράδια μένουν αξέχαστα.
Πίσω Αετός
Ονομάζεται η ευρύτερη περιοχή που εκτείνεται ΝΔ από τον Αετό και ο κόλπος με την παραλία και το λιμάνι του Πίσω Αετού που εξυπηρετεί τη συγκοινωνία με την κοντινή Κεφαλονιά, την Λευκάδα, τον Αστακό αλλά και το απογευματινό δρομολόγιο με το πλοίο της γραμμής.
Κιόνι
Είναι από τους πιο όμορφους παραδοσιακούς οικισμούς στο Ιόνιο, σε απόσταση 23χλμ από το Βαθύ. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέος οικισμός. Χτίστηκε τον 16 αιώνα από τους κατοίκους των γύρω ορεινών περιοχών, που είχαν την ανάγκη πρόσβασης στην θάλασσα. Χωμένος στο πράσινο διατηρεί τη γνησιότητα της αρχιτεκτονικής περασμένων αιώνων και προβάλει μια γραφικότητα μεγαλοπρεπή.
Στο τέλος του οδοιπορικού που ξεκινάει από το Βαθύ προς τη Βόρεια Ιθάκη εκτυλίσσεται η αξέχαστη φυσική ομορφιά του Κιονιού. Εκπληκτικοί, αξιοζήλευτοι συνδυασμοί του πράσινου με το βαθύ μπλε της θάλασσας και την αμφιθεατρική διάταξη των σπιτιών. Από την τοποθεσία Ράχη υπάρχει δρόμος που οδηγεί στην γραφική παραλία του Μαυρωνά και μικρά μονοπάτια που οδηγούν στην παραλία Πλακούτσες. Στην περιοχή Μαυρωνά λειτουργούσε μέχρι τα τέλη του προπερασμένου αιώνα το μοναστήρι του Αϊ-Νικόλα το οποίο καταστράφηκε από τους σεισμούς. Διασώθηκε μόνο η εκκλησία της μονής, στο ιερό της οποίας σώζεται αρχαίο κιονόκρανο. Στην ίδια περιοχή, στα μέσα του 17ου αιώνα έγινε σκληρή μάχη μεταξύ των κατοίκων και πειρατών, που κατέληξε σε νίκη των ντόπιων. Κοντά στον Μαυρωνά είχαν λειτουργήσει επί Αγγλοκρατίας φυλακές.
Στην κορυφή της Ράχης βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας της Ευαγγελίστριας με εξαιρετικού ενδιαφέροντος τέμπλο.
Στην περιοχή Λότζα εικάζεται ότι υπάρχουν ερείπια του σπιτιού του Καραϊσκάκη πριν την επανάσταση του 1821.
Στην τοποθεσία Ψηγάδι, στην είσοδο του κόλπου δεσπόζουν τρεις μισό-ερειπωμένοι μύλοι οι οποίοι λειτουργούσαν μέχρι τον 1o Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τουριστικό θέρετρο της περιοχής εξυπηρετεί πολλούς επισκέπτες με σύγχρονα δωμάτια και ξενοδοχεία προσφέροντας εξαιρετική περιποίηση.
Στα εστιατόρια και καφέ της παραλίας τα βράδια είναι ρομαντικά και όμορφα και το φαγητό υπέροχο. Ιδανική περιοχή για περιπάτους προς τον Αργαλειό και τη Ράχη αλλά και η παραλιακή διαδρομή μέχρι τις Φρίκες πάνω από τις πανέμορφες ακρογιαλιές. Μικρές βάρκες που νοικιάζονται δίνουν την δυνατότητα για απόδραση σε ερημικές ακτές με πεντακάθαρη θάλασσα για κολύμπι.
Στις 24 Ιουνίου, στην γιορτή του Αϊ-Γιάννη γίνεται πανηγύρι με μεγάλη συμμετοχή.
Στις 20 Ιουλίου γιορτάζει το μικρό εκκλησάκι του Αϊ-Λιά που βρίσκεται στον ομώνυμο κάβο σε 1 μίλι απόσταση. Το βράδυ το γλέντι στην παραλία του Κιονιού είναι ολονύχτιο και το κέφι και ο χορός κορυφώνονται. Το Κιόνι απέχει 23χλμ περίπου από το Βαθύ και συνδέεται καθημερινά με λεωφορείο.
Ανωγή
Σε υψόμετρο 550μ. στο βουνό Νήριτο και σε απόσταση 15χλμ από το Βαθύ, βρίσκεται το ψηλότερο χωριό του νησιού. Με ελάχιστους σήμερα κατοίκους θύμα και αυτό της αναγκαστικής μετανάστευσης, παρατάσσει τα όμορφα κτίσματά του για να πιστοποιήσει ότι κάποτε υπήρξε ζωντανό.
Με έντονα στοιχεία της Ενετοκρατικής περιόδου στη γενικότερη συμπεριφορά του χώρου, παρουσιάζει την Βυζαντινού ρυθμού εκκλησία της Παναγίας κτισμένη τον 12ο αιώνα η οποία σήμερα είναι διατηρητέο μνημείο. Οι θαυμάσιες αγιογραφίες της, συντηρημένες από τον Κουτσουρή από την ευγενική προσφορά του συμπατριώτη μας Γράτσου, μεταφέρουν την αξία της τέχνης δια μέσου των αιώνων. Πανέμορφο έργο και το καμπαναριό της που στέκει στον προαύλιο χώρο από το 1682. Στις 14 Αυγούστου παραμονή της Παναγίας γίνεται εκεί παραδοσιακό λαϊκό πανηγύρι με επιτυχία.
Ψηλότερα από τον σημερινό οικισμό υπάρχουν ακόμα υπολείμματα του παλαιού οικισμού με πυκνή δόμηση και αμυντική αρχιτεκτονική διάταξη. Από εδώ η θέα είναι θαυμάσια και ο επισκέπτης μπορεί να δει και τα σωζόμενα ερείπια του οικισμού, με τις παλιές φυλακές. Έως το 1912 η Ανωγή ήταν πρωτεύουσα του Δήμου Νηριτίων στον οποίο ανήκε και το Κιόνι.
Λίγο έξω από το χωριό βρίσκονται σκορπισμένοι τεράστιοι ογκόλιθοι “μενίρ”, που αποτελούν αξιοθέατο και παρουσιάζουν τις ιδιοτροπίες της φύσης και φαίνονται σαν κάποιο αόρατο χέρι να τους τοποθέτησε στη θέση τους.
Η ανάβαση στην Ανωγή από το νότο ή από το Βορρά είναι μοναδική με θέα προς την Β-ΒΑ πλευρά του νησιού και τα νησάκια προς τις ακτές της Ηπειρωτικής Ελλάδος. Αίσθηση προκαλεί κατά τους χειμερινούς μήνες, δίνοντας την εντύπωση χωριού, χαμένου μέσα στα σύννεφα και την ομίχλη.
Σε απόσταση 3χλμ προς τα Ν-ΝΔ βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας των Καθαρών, κτισμένο τον 17ο αιώνα το οποίο είναι σημείο πνευματικής και ευλαβικής αναφοράς για τους Απανταχού της γης Ιθακήσιους. Η Παναγία η Καθαριώτισσα είναι η Προστάτιδα του νησιού και γιορτάζει στις 8 του Σεπτέμβρη. Δύο εκδοχές δίνουν την ερμηνεία για την προέλευση της ονομασίας του Μοναστηρίου. Σύμφωνα με την πρώτη το όνομα Παναγία των Καθαρών προέρχεται από την λέξη “κάθαρα” η οποία στην τοπική διάλεκτο σημαίνει τα ξερόκλαδα και τους μικρούς θάμνους που κόβονται και καίγονται για να καθαρίσει κάποιος τόπος.
Επειδή λοιπόν η ιερή θαυματουργή εικόνα της Θεοτόκου βρέθηκε μέσα στα καιγόμενα κάθαρα την ονόμασαν “Καθαριώτισσα”. Σύμφωνα δε με την άλλη επικρατούσα εκδοχή το Μοναστήρι κατασκευάστηκε από Χριστιανούς οπαδούς της αίρεσης των Καθαρών. Καθαροί ήταν μία αιρετική παραφυάδα των πρώτων χριστιανικών χρόνων. Είναι το μοναδικό σε λειτουργία μοναστήρι του νησιού και διαθέτει φιλόξενους χώρους. Πρώτες γραπτές μαρτυρίες έχουμε το 1696, όπου το μοναστήρι ανακαινίζεται από τον ηγούμενο Θεοφάνη Αλευρά (1696-1713). Σήμερα στο Μοναστήρι μένει ένας ντόπιος μοναχός που αγωνίζεται να το συντηρήσει γιατί το μοναστήρι ήταν κλειστό για πολλά χρόνια και έπαθε μεγάλες ζημιές με τους σεισμούς του 1953. Παλιά εικόνα του Χριστού βρίσκεται σήμερα στον Ιερό Ναό των Ταξιαρχών, στο Βαθύ. Η θέα από το επιβλητικό καμπαναριό του προς το Νότιο τμήμα του νησιού και το Βαθύ είναι συγκλονιστική.
Περαχώρι
Τριακόσια μέτρα ψηλότερα και 3χλμ από το Βαθύ, στην πλαγιά του Πεταλαίικου βουνού, ο οικισμός του Περαχωρίου αναρριχάται περήφανος για την ομορφιά των κτισμάτων του και το υψηλό επίπεδο της καθαριότητάς του.
Προβάλλοντας την εργατικότητά τους οι Περαχωρίτες διεκδικούν το προνόμιο της καλύτερης εκμετάλλευσης της γης και της απόδοσης απ’ αυτήν των καλύτερων αγαθών. Έτσι το Περαχωρίτικο κρασί ξεχωρίζει για την ποιότητά του και είναι το πρώτο που θα απολαύσει ο επισκέπτης στο όμορφο χωριό.
Ψηλότερα από τον σημερινό οικισμό στα ερείπια της Παλαιοχώρας τα μεσαιωνικά ερείπια και εκκλησίες 10 περίπου στον αριθμό, σε μερικές από τις οποίες διασώζονται θαυμάσιες βυζαντινές τοιχογραφίες, αναδεικνύουν την ζωή εκείνης της εποχής, επιτρέπουν αναδρομές στο παρελθόν και ταυτόχρονα αναζητούν φροντίδα. Ήδη προχωρούν οι εργασίες επισκευής και διαμόρφωσης του περιβάλλοντα χώρου των Ι.Ν. Κοιμήσεως της Θεοτόκου, Αγ. Ιωάννη και Αγ. Νικολάου. Οι ναοί της Κοιμήσεως Θεοτόκου και των Εισοδίων της Θεοτόκου έχουν χαρακτηριστεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία. Στο οροπέδιο του Μαραθιά, βρίσκεται η Αρέθουσα Κρήνη, που αναφέρει ο Όμηρος, καθώς και τα αρχαία ερείπια, που πιστεύεται ότι ανήκουν στα χοιροστάσια του Εύμαιου, βοσκού του Οδυσσέα.
Σε απόσταση 3χλμ νοτιοδυτικά από τον οικισμό του Περαχωρίου και σε υψόμετρο 500 μ. υπάρχει το ερειπωμένο σήμερα μοναστήρι των Ταξιαρχών στη θέση Βουνί που ιδρύθηκε το 1645.
Η διαδρομή σε αυτό το δύσκολο και τραχύ τόπο είναι μια ξεχωριστή εμπειρία που πρέπει να δοκιμασθεί και το θέαμα που προσφέρεται θα είναι η άξια ανταμοιβή του κόπου.
Στο Περαχώρι λειτουργεί Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός με έντονη δραστηριότητα.
Ο Αφεντικός Λόγγος, μοναδικό δάσος στα Δυτικά του χωριού, με περιβαλλοντική σπουδαιότητα που συνίσταται από το είδος Quercus Ilex – Αριά, οφείλει το όνομά του στο ότι είναι πυκνό και ωραίο, συνοδεύει αυτόν που θα αναζητήσει διέξοδο στην φύση περιβάλλοντάς τον με την ομορφιά και τη γαλήνη του.
Στις δύο ταβέρνες του χωριού αντιλαμβάνεται κανείς το φιλόξενο πνεύμα των κατοίκων απολαμβάνοντας ταυτόχρονα τις γνήσιες χωριάτικες γεύσεις όπως η παραδοσιακή τσερέπα, ενώ στα πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων το καλοκαίρι στην περίφημη γιορτή του κρασιού, το Περαχωρίτικο κρασί ρέει άφθονο συνοδεύοντας όλη τη νύχτα στο χορό και τη διασκέδαση τον κόσμο.