Η ιστορία επεφύλαξε στην Λέρο, ένα σημαντικό ρόλο από τα πανάρχαια χρόνια. Ένα νησί με 8.500 κατοίκους, στο νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου στα Δωδεκάνησα, κοντά στην Πάτμο. Με 53τ.χλμ., έκταση και με μήκος ακτών που φτάνει τα 71χλμ., χάρη στον έντονο θαλάσσιο διαμελισμό της, σήμερα η Λέρος φαντάζει ένας από τους τελευταίους μικρούς παραδείσους για τον επισκέπτη που αναζητά την ηρεμία και τον παραδοσιακό τρόπο ζωής. Μια ηρεμία που ξεκουράζει πνεύμα και αισθήσεις ταυτόχρονα, σε ένα περιβάλλον τόσο φιλόξενο που γίνεται οικείο από την πρώτη στιγμή. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Λέριοι υποστηρίζουν με έμφαση ότι: «Όσοι τη γνωρίσουν δεν την ξεχνούν ποτέ».

 

---

Από Τότε έως Σήμερα…

 

Η στρατηγική της θέση στο νοτιοανατολικό Αιγαίο χάρισε στη Λέρο ένα πλούσιο ιστορικό παρελθόν. Τα πρώτα ίχνη κατοίκησης στο νησί εντοπίστηκαν στο Παρθένι και τη Γούρνα και ανήκουν στην Νεολιθική Εποχή (4η χιλιετία π.Χ). Σημαντικότερο μνημείο της προϊστορίας του νησιού είναι ο οικισμός της Κονταρίδας στο νότιο μυχό του όρμου του Παρθενίου, που ανακαλύφθηκε το 1980. Ίχνη ανθρώπινης παρουσίας της Νεολιθικής και της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού συναντώνται και σε άλλα, παραθαλάσσια κυρίως, σημεία του νησιού. Μέχρι σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί δείγματα της μινωικής περιόδου, ενώ ελάχιστα είναι τα λείψανα της μυκηναϊκής.

 

Τον 5ο αιώνα, ήδη η Λέρος βρίσκεται κάτω από την πολιτική επιρροή της ιωνικής μητρόπολης της Μιλήτου και γνωρίζει μεγάλη πνευματική άνθηση. Με την εξάρτηση της Λέρου από τη Μίλητο φαίνεται ότι συνδέονται τα δύο οχυρωματικά έργα του 4ου π.Χ αιώνα, το Παλαιόκαστρο στον Ξηρόκαμπο καθώς και το οχυρωματικό έργο στο Παρθένι.

 

Τη Μακεδονική παρουσία στο νησί υποδηλώνει η εύρεση νομισμάτων και το γεγονός ότι στους Μακεδόνες αποδίδεται η απελευθέρωση της νήσου από τους Πέρσες.

 

Από τη Λέρο προερχόταν ο ιστορικός Φερεκύδης, που έζησε κατ’ άλλους στους ελληνιστικούς χρόνους και ο σκωπτικός ποιητής Δημόδικος (γύρω στα 550 π.Χ).

 

Τα βυζαντινά χρόνια (τέλος 3ου αιώνα μ.Χ. και μετά) αφήνουν στο νησί αξιόλογα δείγματα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και οχυρωματικά έργα. Κατά την περίοδο αυτή χτίζεται το Κάστρο του Παντελίου, ενώ το Κάστρο των Λεπίδων, γνωστό σήμερα ως Παλαιόκαστρο, στην περιοχή του οποίου σώζονται όμως και λείψανα παλαιότερου τοίχου «κυκλώπειας» κατασκευής, χρονολογείται από τους ελληνιστικούς χρόνους, αλλά χρησιμοποιείται ως καταφύγιο των κατοίκων κατά τη μεσοβυζαντινή περίοδο. Το κάστρο του Παντελίου είναι το σημαντικότερο μεσαιωνικό μνημείο της Λέρου και δεσπόζει των οικισμών της Αγίας Μαρίνας και του Πλάτανου. Σώζονται σήμερα τρεις περίβολοι (οι δύο εσωτερικοί χρονολογούνται πριν από το 1087) και πέντε εκκλησίες. Ο σημερινός ναός της Παναγίας του Κάστρου χτίστηκε περί τα τέλη του 17ου αιώνα, ενώ στους μεσοβυζαντινούς χρόνους χρονολογείται η μονόχωρη τοιχογραφημένη εκκλησία της Αγ. Τριάδας. Στο Κάστρο ο λέριος μοναχός Δαμασκηνός λειτούργησε σχολή από το 1726, ανυψώνοντας την παιδεία του νησιού, η οποία έπαυσε να λειτουργεί στα μέσα του 19ου αιώνα.

 

Στο νησί υπάρχουν σπάνια βυζαντινά εκκλησιαστικά μνημεία, όπως: ο ναός του Ιωάννη του Θεολόγου στο Λακκί (με οικοδομικές φάσεις από το 10ο αι.), ο Αγ. Ζαχαρίας στη Μερικιά, οι Αγ. Απόστολοι στην Καμάρα, ο Αγ. Πέτρος στο Δρυμώνα, ο Αγ. Γεώργιος στο Παρθένι, η βασιλική της Αγίας Βαρβάρας στην οποίο ενσωματώθηκαν τμήματα από κιονόκρανα και άλλα μαρμάρινα μέλη, από τα ερείπια της Αρχαίας Λέρου, η Παναγιά η Γουρλωμάτα, καθώς και πληθώρα διάσπαρτων μονόχωρων καμαροσκέπαστων μικρών ναών της μεταβυζαντινής εποχής. Λείψανα βασιλικών συναντώνται επίσης στα Άλιντα (των Αγίων Τεσσαράκοντα και του Δημοτικού Ξενώνα) και στον Ξηρόκαμπο (η μία κάτω από τη νεότερη εκκλησία του Αγ. Νικολάου και η άλλη στα δυτικά της Παναγίας στο Παλιαόκαστρο).

 

Το 1314 καταλαμβάνουν τη Λέρο οι Ιππότες του Αγίου Ιωάννη της Ρόδου και την κυβερνούν δεσποτικά έως το 1522, οπότε οι Τούρκοι κυριαρχούν σε όλο το Αιγαίο.

 

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Λέρος κατορθώνει να διατηρήσει ένα περιορισμένο βαθμό αυτονομίας και όταν αργότερα ξεσπά η Επανάσταση του 1821, οι Λέριοι συμμετέχουν ολόψυχα.

 

Την περίοδο 1912-1943 τα Δωδεκάνησα περιέρχονται στους Ιταλούς. Σε αυτό το διάστημα στο νησί υλοποιούνται στρατιωτικά έργα και ανεγείρονται στρατιωτικές εγκαταστάσεις με στόχο η Λέρος να γίνει σημαντική ιταλική ναυτική και αεροναυτική βάση, λόγω της θέσης αλλά και της μοναδικής μορφολογίας του προστατευμένου όρμου στο Λακκί. Εκεί δημιουργείται νέα πόλη με μοντέρνα πολεοδομία και αρχιτεκτονική, πρωτοποριακή για την εποχή της σε όλη την Ευρώπη.

 

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, οι Γερμανοί, που έχουν ήδη καταλάβει τη Ρόδο και την Κω, στρέφονται εναντίον της Λέρου, την οποία υπερασπίζονται Ιταλοί και Άγγλοι. Η «Μάχη της Λέρου» είχε ως πρώτο θύμα το ελληνικό αντιτορπιλικό «Βασ. Όλγα», που βυθίστηκε στις 26.09.1943, και τελείωσε με την επικράτηση των Γερμανών μετά από σφοδρούς και αδιάκοπους βομβαρδισμούς του νησιού, στις 16.11.1943. Το νησί απελευθερώνεται με την απελευθέρωση και παράδοση της Δωδεκανήσου στους Άγγλους και τους Ιερολοχίτες στις 09.05.1945. Ακολουθεί δίχρονη αγγλική κατοχή και τέλος το Μάρτιο του 1948, η Λέρος ενσωματώνεται μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα.

 

Στην πρόσφατη ιστορία της Λέρου εντάσσεται η χρησιμοποίηση του νησιού από τη στρατιωτική χούντα (1967-1974), ως τόπου κράτησης πολιτικών κρατουμένων, σε δύο στρατόπεδα, στο Λακκί και στο Παρθένι (Αλικαρνασσός, Παρθένι, Ωροπός, Κορυδαλλός: ποιόν έλληνα δεν πληγώνει ο γνωστός στίχος;). Κι ακόμη η επιλογή του νησιού για τη δημιουργία κρατικού ψυχιατρείου (1957) προκειμένου να αποσυμφορηθούν άλλα ελληνικά ψυχιατρεία, γεγονός που οδήγησε στην μακρόχρονη εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από τη λειτουργία του ιδρύματος, αλλά και στη συνειρμική σύνδεση του νησιού με το ψυχιατρείο και μόνον με αυτό.

 

Από το 1989 η Λέρος αξιοποιεί προγράμματα αποϊδρυματοποίησης και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης των ασθενών, και η τοπική κοινωνία συνεργάζεται στη διαδικασία επανένταξης των ασθενών και στην εφαρμογή πρωτοποριακών για τη Χώρα πρωτοβουλιών θεραπευτικού χαρακτήρα.

Αγία Μαρίνα

Το Λιμάνι της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται κάτω από το κάστρο της Παναγίας στα βόρεια του Πλατάνου ενώ στα νότια είναι το Παντέλι. Και οι τρείς περιοχές είναι ενωμένες σε ένα οικισμό που απλώνεται κάτω από το κάστρο της Παναγίας.

Η αγία Μαρίνα όπου βρίσκεται και η ομώνυμη εκκλησία είναι το κέντρο της νυχτερινής διασκέδασης της Λέρου με αρκετά μπαράκια και “ελληνάδικα”.

Η καλύτερη ώρα για να απολύσετε την Αγία Μαρίνα είναι νωρίς το πρωί κατά τις 10 όταν η ψαραγορά είναι γεμάτη με φρέσκα ψάρια δίπλα από το Παραδοσιακό. εκεί μπορείτε να απολαύσετε το πρωινό σας με καφέ και λιχουδιές από το Παραδοσιακό, τον Γλάρο η το Χάραμα, να αγοράστε ψάρια και να κάνετε μια βόλτα στην προμενάδα της Αγίας Μαρίνας και αν θέλετε να σερφάρετε στο διαδίκτυο στο εναλλακτικό.

Στον φούρνο θα βρείτε φρέσκο μυρωδάτο ψωμί και τυρόπιτες. Στο τέλος του λιμανιού της αγίας Μαρίνας πάνω από το καρνάγιο βρίσκεται το αρχαίο οχυρό Μπούρτζι. Προχωρώντας προς την πλευρά που πάει προς τα Άλιντα υπάρχει μια όμορφη μικρή παραλία για κολύμπι που βλέπει στον Νερόμυλο της Αγιά Μαρίνας, ένα από τα πιο φωτογραφημένα σημεία του νησιού.

Στην Αγία Μαρίνα θα βρείτε καταστήματα και σούπερ-μάρκετ καθώς και είδη ψαρικής. Στην Αγιά Μαρίνα είναι το αστυνομικό τμήμα της Λέρου και η αγροτική τράπεζα. Υπάρχουν 2 ΑΤΜ ένα στην ΑΤΕ και ένα στο λιμάνι δίπλα στο γραφείο τουρισμού. Στο παλιό τελωνείο βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Ράδιο Λέρος και στην αίθουσα από κάτω γίνονται συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις

 

---

Άλιντα

Τα Άλιντα βρίσκονται στο κέντρο του κόλπου της Αγίας Μαρίνας και είναι πιο ανεπτυγμένη τουριστικά περιοχή της Λέρου με τα περισσότερα σύγχρονα Ξενοδοχεία και τουριστικές μονάδες. Η περιοχή είναι κατάφυτη από ευκαλύπτους πεύκα και αρμυρίκια, με μια μεγάλη παραλία από ψιλό βότσαλο και κρυστάλλινα γαλανά νερά. Στα Άλιντα βρίσκεται ο Πύργος του Μπελένη, ο οποίος ήταν ένας ευκατάστατος Λεριός από την Αίγυπτο. Ο πύργος ένα κομψό παραδοσιακό πέτρινο αρχοντικό με δυο πύργους αναπαλαιωμένο με ιδιαίτερη φροντίδα που φιλοξενεί τώρα το Ιστορικό και Λαογραφικό μουσείο της Λέρου.

Στην αυλή του Πύργου Μπελένη οργανώνονται κάθε καλοκαίρι πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Στη γύρω περιοχή βρίσκονται οι εκκλησίες των Αγίων Σαράντα και του αγίου Σωφρονίου, κοντά υπάρχει το ιερό ενός παλαιοχριστιανικού ναού, με εξαιρετικά ψηφιδωτά. Στα Άλιντα θα βρείτε πολλά καταστήματα και φαγάδικα καθώς και θαλάσσια σπορ όπως ιστιοσανίδα και θαλάσσιο σκι. Κάθε χρόνο στα πλαίσια της ναυτικής εβδομάδας οργανώνονται θαλάσσιοι αγώνες.

Πολύ κοντά στα Άλιντα υπάρχουν οι Παραλίες Παναγιές και τα δυο Λισγάρια, μικρές ειδυλλιακές αμμουδιές κρυμμένες ανάμεσα στα βράχια. Στην παραλία του Κρυφού που μπορείτε να πάτε μονό με σκάφος, αναβλύζει μια πηγή με παγωμένο νερό από το βυθό της θάλασσας. Πάνω από την παραλία του Κρυφού υψώνεται το ψηλότερο βουνό της Λέρου το Κλειδί στα 320μ.

 

---

Βρωμόλιθος

Ο Βρωμόλιθος είναι μία από τις πιο όμορφες παραλίες της Λέρου. Βρίσκεται πολύ κοντά στο Παντέλι και μπορείτε να πάρετε πανοραμικές φωτογραφίες κάνοντας ένα μικρό περίπατο στο μικρό κόκκινο δρόμο που ξεκινά από το Καστέλο στο Παντέλι και φτάνει στην πλευρά του κόλπου του Βρωμολίθου.

Τα τελευταία 10 χρόνια ο Βρωμόλιθος εξελίχθηκε από ένα μικρό οικισμό με δυο τρία σπιτάκια σε ένα τουριστικό θέρετρο με εξοχικές βίλλες κυρίως αλλοδαπών, ξενοδοχεία, μονάδες διαμονής , διαμερίσματα, εστιατόρια και μπαρ. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η περιοχή να χάσει την φυσική ομορφιά της και το χειρότερο είναι ότι υπάρχουν μόνο δύο προσβάσεις για την παραλία , μία από την είσοδο του εστιατορίου Παράδεισος και άλλη μία από το δρομάκι δίπλα από το εστιατόριο το Πηγάδι.

Η Παραλία ευτυχώς παρέμεινε όπως και παλιά και είναι οργανωμένη με ομπρέλες και ξαπλώστρες. Στο βόρειο και νότιο άκρο της υπάρχει ψιλή άμμος και στο μεγαλύτερο μέρος έχει ψιλό βότσαλο. Υπάρχουν μερικά αρμυρίκια για σκιά. Μπορείτε να πάτε από τα Σπήλια και από το Παντέλι.

Στο Βρωμόλιθο θα βρείτε τα δυο εστιατόρια που προαναφέραμε καθώς και εστιατόριο του Φλάγκου λίγα μέτρα από το Πηγάδι πάνω στην παραλία και ένα μπαράκι στο βόρειο άκρο.

 

---

Γούρνα

Η Γούρνα είναι οικισμός στη δυτική πλευρά της Λέρου. Τα τελευταία χρόνια έχουν κτιστεί πολλά σπίτια και βίλες δεδομένου ότι η περιοχή έχει απέραντη θέα στο δυτικό Αιγαίο και υπέροχα ηλιοβασιλέματα.

Η παραλία της είναι η μοναδική παραλία της Λέρου με άμμο και τα νερά είναι ρηχά σε αρκετή απόσταση από την παραλία. Έχει πολλά δέντρα και στις πλαγιές υπάρχουν ελιές και χωράφια.

Μπορείτε να πάτε εκεί από τα Άλιντα ακολουθώντας το δρόμο προς το Παρθένη στρίβοντας αριστερά στην πρώτη στροφή. Από το Λακκί μπορείτε να πάτε μέσω του δρόμου που περνάει από το ΠΙΚΠΑ προς την περιοχή της Πλάκας και Γούρνα.

Στην Γούρνα θα βρείτε μερικά μίνι μάρκετ και ένα εστιατόριο στην παραλία. Μπορείτε να βρείτε σκιά κάτω από τα πεύκα τις παραλίας η στις ομπρέλες που βρίσκονται εκεί.

 

---

Δρυμώνας

Ο Δρυμώνας είναι ένα μικρό ψαροχώρι στη νότια πλευρά του κόλπου της Γούρνας. Το μικρό ψαροχώρι έχει ένα ωραίο ταβερνάκι και μια μικρή παραλία με πεύκα. Στην άκρη του κόλπου υπάρχει το μικρό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Ο Δρυμώνας είναι ένα ωραίο μέρος χωρίς μεγάλη κίνηση και μπορείτε να απολαύσετε την θάλασσα και το ψάρεμα με συνδυασμό καλού φαγητού στο παραλιακό ταβερνάκι ουζερί του Σώτου με ολόφρεσκα ψάρια που τα ψαρεύει μόνος του. Στο λιμανάκι του Δρυμώνα μπορείτε επίσης να αγκυροβολήσετε το σκάφος σας.

 

---

Λακκί

Ο κόλπος του Λακκιού είναι ο μεγαλύτερος στο νησί της Λέρου και είναι το Λακκί ένα από τα πιο φυσικά λιμάνια της Μεσογείου, λόγω της γεωγραφικής του θέσης και της φύσης είχε χρησιμοποιηθεί κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως ο κύριος ναυτικός σταθμός από τους Ιταλούς. το Λακκί είναι η κύριο λιμάνι του νησιού και εδώ φθάνουν τα επιβατικά πλοία από την Αθήνα και τα άλλα νησιά στην Λέρο. Η απόσταση από τον Πλάτανο και την Αγίας Μαρίνα είναι 3 χιλιόμετρα. Υπάρχουν συνδέσεις με ταξί και με λεωφορείο. Το Λακκί έχει μια μοναδική αρχιτεκτονική που έγινε από τους Ιταλούς κατά τα 30 χρόνια κατοχής. Όλοι οι δρόμοι είναι μεγάλοι και καλύπτονται από ευκάλυπτο και πεύκα. Από το Λακκί μπορείτε να πάτε πεζοπορία προς τα δυτικά προς τις παραλίες Κουλούκι, Μερικά και παραπέρα στο ακρωτήριο Κατσούνι στην είσοδο του κόλπου. Όλος ο δρόμος έχει δένδρα. Θα ανακαλύψετε πολλές παραλίες ιδανικές για κολύμπι και κατάδυση καθώς και για ημερήσιες εκδρομές που μπορείτε να απολαύσετε το μπάνιο σας και να ψαρέψετε. Στο Λακκί θα διασκεδάσετε στον Κινέζο, στις Μπίλιες, στον Φοίνικα και θα Φάτε στο Πέτρινο, στο Μάμα-Μία, στο Γούντι και αλλού.

 

---

Μπλεφούτι

Το Μπλεφούτι βρίσκεται μερικές εκατοντάδες μέτρα ανατολικά από το Παρθένη. Είναι μια μεγάλη παραλία που κλείνετε από το νησάκια της Στρογγυλής και της Τρυπητής που λέγεται έτσι γιατί σε κάποιο σημείο η διάβρωση της θάλασσας έχει δημιουργήσει ένα διαμπερές σπήλαιο που αν περνάτε ανοικτά με σκάφος μπορείτε να δείτε τον ήλιο να δύει μέσα από την τρύπα του νησιού.

Το Μπλεφούτι είναι ιδανικό για εκδρομή. Μπορείτε να κολυμπήσετε στην παραλία του και να φάτε στο μοναδικό εστιατόριο της παραλίας.

Την άνοιξη η περιοχή είναι πνιγμένη στο πράσινο και τα λουλούδια. Είναι πράγματι υπέροχο να απολύσετε την ειρηνική ησυχία το σούρουπο από ένα ύψωμα και να ακούτε μόνο τα κουδούνια από πρόβατα που βόσκουν στα λιβάδια στις νότιες πλαγιές του Κλειδιού.

 

---

Ξηρόκαμπος

Ο Ξηρόκαμπος βρίσκεται στο νοτιότερο μέρος της Λέρου απέναντι από την Κάλυμνο. Είναι ένα μικρό ψαροχώρι με δημοτικό σχολείο και ένα ωραίο γήπεδο. Έχει μια ωραία παραλία με αρμυρίκια για σκιά και μερικά ταβερνάκια και εστιατόρια όπως το Αλώνι που βρίσκεται κοντά στην παραλία.

Στον Ξηρόκαμπο γίνεται κάθε καλοκαίρι η γιορτή του κρασιού με γλέντι και χορό.

Μπορείτε να πάτε στον Ξηρόκαμπο στρίβοντας αριστερά στην διασταύρωση μπροστά από το σουπερμάρκετ Σπανός η από το τέλος της παραλίας στο Λακκί μετά την πιάτσα των ταξί ακολουθήστε τον δρόμο προς Τημένια και στην διασταύρωση δεξιά προς Λέπιδα Ξηρόκαμπο, η διαδρομή είναι περίπου 2 χιλιόμετρα από το Λακκί.

Στον Ξηρόκαμπο μπορείτε να επισκεφθείτε το Παλαιόκαστρο, ένα προϊστορικό οχυρωματικό φρούριο και την βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας που βρίσκεται εκεί.

Άλλη μια γνωστή εκκλησία στον Ξηρόκαμπο είναι η Παναγία η Καβουράδενα. Από τον Ξηρόκαμπο υπάρχει καθημερινά σκάφος για την Κάλυμνο στης Μυρτιές, ώρα αναχώρησης 7.30 πμ και επιστροφή στις 2 περίπου. Είναι μια καλή ευκαιρία για ένα μικρό ταξίδι στην Κάλυμνο.

Στον Ξηρόκαμπο θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια και το μοναδικό κάμπινγκ της Λέρου. Επίσης υπάρχει και σχολή καταδύσεων.

 

---

Παντέλι

Το Παντέλι είναι το παραδοσιακό ψαροχώρι της Λέρου. Η μοναδική του και γνήσια ατμόσφαιρα έκανε το πιο δημοφιλές μέρος για τους ντόπιους και τους τουρίστες. Μικρές ταβέρνες και καφετέριες δίπλα στη θάλασσα, τα ψαροκάικα δίπλα από τα πολυτελή γιοτ, οι ψαράδες να πλέκουν τα δίχτυα η να δολώνουν τα παραγάδια τους.

Μόλις φτάσετε στο Παντέλι αισθάνεστε σαν στο σπίτι σας, οι ντόπιοι διατηρούν ζουν σε αρμονία με τα θερινά τουριστικά πλήθη και πάντα θα σας πουν μια καλημέρα όπου κι αν τους συναντήσετε, πολύ συχνά ίσως να σας προσκαλέσουν για ένα ποτήρι ούζο ή ρετσίνα στο καφενείο ή απλά για μια καλή παρέα. Αυτή η φιλόξενη νοοτροπία παρουσιάζεται σε όλη την Ελλάδα και τα ελληνικά νησιά και είναι σε κάποιο βαθμό ένας από τους κύριους παράγοντες που προσελκύει τον τουρισμό στην Ελλάδα, εκτός από την ηλιοφάνεια και το ιδανικό μεσογειακό κλίμα.

Στο Παντέλι θα πάτε για κολύμπι και φαγητό. Από νωρίς τα μαγαζιά βγάζουν τα τραπέζια στην παραλία και περιμένουν την πελατεία τους. αν σας αρέσει το ψάρεμα με πεταχτάρι η καλαμίδι από την παραλία, θα ψαρέψετε μπόλικους κεφάλους, σάρπες και αν είστε καλοί, και λαυράκι και τσιπούρα.

 

---

Παρθένι

Το Παρθένι βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Λέρου μετά την Καμάρα λίγα χιλιόμετρα από τα Άλιντα. Είναι ένα μικρό ψαροχώρι σε ένα μεγάλο κόλπο σαν λίμνη γιατί μπροστά βρίσκεται το νησί Αρχάγγελος.  Στο Παρθένι βρίσκεται το αεροδρόμιο της Λέρου, ο ναός της Άρτεμης, μία μεγάλη Μαρίνα για κότερα και ένα καρνάγιο για Καΐκια.

Στα κτίρια που στεγάζεται σήμερα μια μονάδα του Ελληνικού στρατού κατά την διάρκεια της δικτατορίας ήταν φυλακισμένοι πολιτικοί κρατούμενοι. Ανάμεσα τους ο Γιάννης Ρίτσος,  ο Μανώλης Γλέζος που με τον Αντώνη Καραγιάννη  και τον Κυριάκο Τσακίρη συνέλαβαν την ιδέα να αγιογραφήσουν της εκκλησία της Αγίας Κιουράς.

Στο Παρθένι υπάρχουν πολλά μελισσοκομεία και χωράφια καθώς και ένα μεγάλο φράγμα που σκοπό είχε την συλλογή νερού από τις πλαγιές του όρους Κλειδιού. Δυστυχώς το φράγμα αποτέλεσε μια παταγώδη αποτυχία και το μόνο που έκανε ήταν μια μεγάλη τρύπα όχι στο νερό αλλά στη γη που χάλασε την ομορφιά του τοπίου.

 

---

Πλάτανος

Ο Πλάτανος είναι η πρωτεύουσα της Λέρου και βρίσκεται μεταξύ Αγίας Μαρίνας και του Παντελιού. Στο κέντρο του Πλατάνου είναι η Πλατεία Ρούσσου που στο κέντρο της έχει ένα πλατάνι. Το δέντρο παλιά ήταν μεγάλο και υπήρχε και μια βρύση αλλά ξεράθηκε και στη θέση του υπάρχει ένα σχετικά νέο δέντρο. Ακριβώς στην Πλατεία βρίσκεται το δημαρχείο της Λέρου χτισμένο σε νεοκλασικό στυλ από τις αρχές του 20 ου Αιώνα.

Δίπλα από το δημαρχείο ήταν η Λέσχη της Λέρου που παραμένει κλειστή, θα ήταν μια καλή ιδέα ο Δήμος Λέρου να αναλάβει την επαναλειτουργία του όμορφου αυτού κτιρίου.

Γύρω από την πλατεία θα βρείτε πολλά μαγαζιά όπως τα ειδή φωτογραφικών Φυλακούρη, τα είδη καλλυντικών Μαγιόρκα, το κέντρο τύπου της Λέρου με εφημερίδες, περιοδικά και γραφείο ΟΠΑΠ, δυο σουβλατζίδικα, μανάβικα και κρεοπωλεία, το υποκατάστημα Εθνικής τράπεζας, το σούπερ μάρκετ Ταχλιαμπούρης, την καφετέρια Πλάτανος και περίπτερο για τσιγάρα. Δίπλα στο σούπερ μάρκετ βρίσκεται η πιάτσα ταξί και απέναντι η στάση του Λεωφορείου.

Προχωρώντας προς το Παντέλι θα συναντήσετε το Φούρνο και καταστήματα ηλεκτρικών ειδών και καταστήματα κιγκαλερίας καθώς και μια κάβα ποτών και ένα μίνι μάρκετ.

Στον Πλάτανο προχωρώντας προς το κάστρο θα βρείτε τα σκαλιά που ανεβαίνουν στην Παναγία του Κάστρου, την εκκλησία του Χριστού και την Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής και του Ευαγγελισμού.

Από το Πλάτανο δυο δρόμοι οδηγούν στην Αγία Μαρίνα ο πρώτος και κεντρικός είναι δυο διαδρομών και περνά από το γυμνάσιο Λέρου, τον ΟΤΕ και το Ταχυδρομείο, το δημοτικό σχολείο και το Αρχαιολογικό μουσείο της Λέρου ακριβώς δίπλα από το Δημοτικό σχολείο.

Ο άλλος δρόμος βρίσκεται στην βόρεια πλευρά της πλατείας και είναι μόνο κάθοδος.

Αγία Κιουρά Μικρή πανέμορφη απομακρυσμένη παραλία με αμμουδιά μέσα στη θάλασσα και βότσαλα στην ακτή. Η πρόσβαση της είναι σχετικά εύκολη, με χωματόδρομο που ξεκινάει από την ιστορική εκκλησία της Αγίας Κιουράς στο Παρθένι. Η παραλία είναι παρθένα και δεν διαθέτει αναψυκτήριο και ομπρέλες.

 

---

Άλιντα Μεγάλη οργανωμένη παραλία, με αμμουδιά και μικρό χαλίκι. Διατίθενται ομπρέλες και ξαπλώστρες, και υπάρχουν πολλά δέντρα αρμυρίκια πάνω στην ακροθαλασσιά. Ο λουόμενος επισκέπτης θα βρει ότι κατάστημα χρειάζεται από ψιλικά και μίνι μάρκετ μέχρι καφέ-μπαρ και εστιατόρια.

 

---

Βρωμόλιθος Η παραλία του ομώνυμου οικισμού. Διαθέτει οργανωμένη παραλία με αμμουδιά, βότσαλα και αρμυρίκια για σκίαση. Υπάρχουν καφέ-αναψυκτήρια και εστιατόρια.

 

---

Γούρνα Μεγάλη οργανωμένη παραλία με πρασινόμαυρη αμμουδιά και αρμυρίκια για σκίαση. Η θάλασσα είναι ρηχή σε μεγάλη απόσταση από την ακτή. Υπάρχουν καφέ-αναψυκτήρια, ψιλικά και εστιατόρια.

 

---

Δύο Λισκάρια Ο ορμίσκος βρίσκεται αμέσως μετά τις Παναγιές. Μικρή οργανωμένη παραλία με αμμουδιά προφυλασσόμενη από τους ανέμους και αρμυρίκια. Υπάρχουν καφέ-αναψυκτήρια και εστιατόριο.

 

---

Κουλούκι Αποτελείται από τρεις συνεχόμενους ορμίσκους με αμμουδιά και πευκόφυτη παραλία. Στον 2ο ορμίσκο υπάρχει καφέ-αναψυκτήριο-εστιατόριο για τις απαιτήσεις του επισκέπτη.

 

---

Κριθώνι Πεντακάθαρη παραλία με αμμουδιά και ψιλό χαλίκι. Διαθέτει ομπρέλες και ξαπλώστρες και δέντρα αρμυρίκια για σκίαση. Σε απόσταση λίγων μέτρων υπάρχουν εστιατόρια και οργανωμένες πισίνες με καφέ-αναψυκτήριο.

 

---

Κρυφός Πεντακάθαρη παρθένα παραλία με αμμουδιά κοντά στη περιοχή Δυο Λισκάρια. Η πρόσβαση γίνεται μόνο δια θαλάσσης.

 

---

Μερικιά Είναι λίγα μόλις λεπτά μετά το Κουλούκι. Πεντακάθαρη παραλία με βότσαλα και αρμυρίκια για σκίαση.

 

---

Μπλεφούτης Αρκετά μεγάλη παραλία με αμμουδιά και ψιλό χαλίκι. Διαθέτει πολλά αρμυρίκια για σκίαση και υπάρχουν ταβέρνες για τον επισκέπτη.

 

---

Ξηρόκαμπος Μεγάλη οργανωμένη παραλία με αμμουδιά και αρμυρίκια για σκίαση. Υπάρχουν μίνι μάρκετ, καφέ-αναψυκτήρια και εστιατόρια. Λειτουργεί σχολή εκπαίδευσης αυτοδυτών και γίνονται ελεύθερες καταδύσεις. Σε μικρή απόσταση υπάρχει ο ορμίσκος της Παναγιάς Καβουράδενας με ήσυχη πεντακάθαρη βραχώδη παραλία.

 

---

Παναγιές Απέχει λίγα μόλις λεπτά από τα Άλιντα. Μικρή παραλία με αμμουδιά προφυλασσόμενη από τους ανέμους. Υπάρχουν αρμυρίκια για σκίαση και αναψυκτήριο σε κοντινή απόσταση.

 

---

Παντέλι Η παραλία του ομώνυμου οικισμού. Διαθέτει οργανωμένη παραλία με αμμουδιά. Ο λουόμενος επισκέπτης θα βρει ότι κατάστημα χρειάζεται από ψιλικά και μίνι μάρκετ μέχρι καφέ-μπαρ και εστιατόρια.

Πύργος Μπελλένη

Ο πύργος χτίσθηκε το χρονικό διάστημα 1925 – 1927. Είναι λιθόκτιστο, διώροφο και στους πυργίσκους του τριώροφο κτήριο και δεσπόζει στην παραλιακή οδό στα Άλιντα της Λέρου.

Υπήρξε αρχοντική εξοχική κατοικία του εθνικού ευεργέτη Παρίση Μπελλένη (πάμπλουτου Αιγυπτιώτη εργολάβου δημοσίων έργων) ενώ αργότερα κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (1943) λειτούργησε ως νοσοκομείο των Γερμανών με διαταγή του Στρατηγού Μίλερ. Οι αίθουσες των δύο πρώτων ορόφων διαμορφώθηκαν θεματικά.

Στον πρώτο όροφο φιλοξενείται η λαογραφική συλλογή με φορεσιές, γυαλικά, υποδήματα, χρηστικά σκεύη, εκκλησιαστικά κειμήλια, ενδυμασίες, κεντήματα, μουσικά όργανα, καθρέφτες της παλιάς εποχής.

Σήμερα ο Πύργος Μπελλένη είναι ένα εξαιρετικά επιμελημένο μουσείο λαογραφίας και ιστορίας και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες των φορέων (Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Λέρου) αλλά και σε ανθρώπους όπως ο αείμνηστος Μανώλης Ήσυχος.

 

---

Κάστρο Παντελίου

Στα βορειοανατολικά της Λέρου, στην κορυφή του λόφου Πιτύκι και σε ύψος 200 περίπου μέτρων από τη θάλασσα, δεσπόζει το κάστρο του νησιού (Κάστρο Παντελίου). Στη δυτική πλευρά του φρουρίου οικοδομήθηκε ο ναός της Παναγιάς, θρησκευτικό και πνευματικό σύμβολο των κατοίκων της Λέρου.

Σύμφωνα με την παράδοση, μια εικόνα της Παναγίας εμφανίστηκε από τη θάλασσα στο νησί και εγκαταστάθηκε από θαύμα στο μπαρουτχανέ (πυριτιδαποθήκη) του κάστρου ανάμεσα σε δύο αναμμένες λαμπάδες, παρά τις προσπάθειες του Τούρκου αγά για την απομάκρυνσή της.

Προς τιμήν της οικοδομήθηκε ναός στον ίδιο τόπο, ο οποίος πολύ σύντομα έγινε το κύριο προσκύνημα του νησιού και των ναυτικών του. Ο ναός στη σημερινή του θέση, οικοδομήθηκε μετά το 1669. Η αρχική μικρή εκκλησία πρέπει να ανακαινίστηκε και να διευρύνθηκε ως το 1719, έτος κατά το οποίο εγκαινιάστηκε από τον μητροπολίτη Καρπάθου Νεόφυτο Γαιρμάνη.

Ο μονόχωρος ναός δέχθηκε πολλές επεμβάσεις και προσθήκες κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.

Πολύτιμο κειμήλιο της λατρείας των Λερίων αποτελεί η μικρών διαστάσεων εικόνα της Θεοτόκου Βρεφοκρατούσας, που είναι τοποθετημένη σε ξυλόγλυπτο πλαίσιο και φέρει χρυσάργυρη επένδυση, που φιλοτεχνήθηκε περί το 1732. Ο ναός διαθέτει δεσποτικές ξεχωριστής ποιότητας εικόνες, πολλές από τις οποίες, καθώς και διάφορα κειμήλια, εκτίθενται στο Εκκλησιαστικό Σκευοφυλάκιο Βυζαντινής Τέχνης, που οικοδομήθηκε πρόσφατα δίπλα στο ναό και λειτουργεί ως μουσείο.

Για όσους αγαπούν τους ρομαντικούς περιπάτους θα ανηφορίσουν από τις γειτονιές του Πλατάνου προς την Αγία Παρασκευή και από εκεί θα ακολουθήσουν το μονοπάτι με τα 500 περίπου σκαλιά. Στο τέλος αυτού του περιπάτου θα αντικρίσουν το Κάστρο, η θέα του οποίου οδηγεί πίσω στο χρόνο. Για τους πιο βιαστικούς και ανυπόμονους υπάρχει ο άνετος αυτοκινητόδρομος.

Στη δυτική πλευρά του βυζαντινού κάστρου δεσπόζει ο ναός της Παναγιάς, ο οποίος διαθέτει χρυσοποίκιλτο τέμπλο και αξιόλογες αγιογραφίες. Επόμενη στάση είναι το Εκκλησιαστικό Μουσείο το οποίο στεγάζεται ακριβώς δίπλα στο ναό σε νέο κτίριο. Θαυμάστε τα σπάνια χειρόγραφα, τα ιερά βιβλία, τις πολύτιμες εικόνες, τα ιερά άμφια και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα. Τέλος επισκεφθείτε τις μεγάλες υπόγειες αποθήκες και δεξαμενές νερού του κάστρου.

 

---

Ναός της Αρτέμιδος

Ο επισκέπτης που ενδιαφέρεται για τα ιστορικά στοιχεία της πατρίδας του, αξίζει να επισκεφθεί τον ανοικτό αρχαιολογικό χώρο στο Παρθένι (δίπλα στο αεροδρόμιο).

Σε ανασκαφική έρευνα το 1980 ανακαλύφθηκε παλαιοχριστιανικό εκκλησιαστικό συγκρότημα κτισμένο πάνω σε ρωμαϊκά κτίσματα. Μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί η ακριβής θέση του αρχαίου ναού της Παρθένου Ιοκαλλίδος. Ο ιστοριοδίφης Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής έγραψε το 1855: «υπάρχει μεγάλη κατερειπωμένη εκκλησία περιέχουσα πολλάς πλάκας και κειμένη επί των θεμελίων αρχαίου ναού ος ήν αναμφιβόλως ο της Αρτέμιδος…».

Παρόλο που οι χριστιανοί των πρώτων αιώνων, συνήθιζαν να χτίζουν τους χριστιανικούς ναούς, πάνω από τους αρχαιοελληνικούς και με τα υλικά αυτών, δεν έγινε δυνατή η εξακρίβωση της θέσεως του αρχαίου ναού, στον χώρο της παλαιοχριστιανικής εκκλησίας.

 

---

Άγιος Ισίδωρος

Στην περιοχή της Κόκκαλης βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι του Άγιου Ισίδωρου κτισμένο σε ένα νησάκι μέσα στη θάλασσα το οποίο ενώνεται με ένα μικρό διάδρομο, δίπλα στο παλιό βουλιαγμένο λιμανάκι.

Στο συγκεκριμένο εκκλησάκι γίνονται όλο το καλοκαίρι πολλοί παραδοσιακοί γάμοι τους οποίους αξίζει να δει κανείς.

 

---

Παναγιά η Καβουράδενα

Στον Ξηρόκαμπο βρίσκεται το γραφικό εκκλησάκι της Παναγίας της Καβουράδενας, που θεωρείται από τα ομορφότερα του νησιού. Είναι χτισμένο πάνω στα βράχια της ακτής, σε θέση όπου κατά την παράδοση, ένας ψαράς που έψαχνε για καβούρια, βρήκε μέσα σε σχισμή την εικόνα της Παναγίας.

 

---

Παλιόκαστρο

Το Κάστρο των Λεπίδων (γνωστό ως Παλιόκαστρο) στον Ξηρόκαμπο, όπου στο εξωτερικό περιτείχισμα (πανάρχαια Κυκλώπεια τείχη) σώζονται τα θεμέλια των «οσπητίων ή κελλίων» των 180 μικρών σπιτιών που ανέρχονταν, στα οποία κατοικούσαν αρχικά οι φρουροί και στη συνέχεια οι κάτοικοι των γύρω περιοχών για να προφυλαχθούν από διάφορες επιδρομές.

 

---

Μουσεία

 

Πύργος Μπελένη

Το Ιστορικό και λαογραφικό μουσείο δεσπόζει στον παραλιακό δρόμο των Αλίντων περιβαλλόμενος από ωραίο κήπο. Ο πύργος Μπελένη, είναι ένα άψογο δείγμα ιταλικού εκλεκτικισμού με ρωμανικά και νεογοτθικά στοιχεία. Κτίστηκε το 1927 από τον Παρίση Μπελένη, εύπορο Έλληνα εξ Αιγύπτου και ευεργέτη της Λέρου.

Στον πρώτο όροφο εκτίθενται φορεσιές, σερβίτσια, κεντήματα, εκκλησιαστικά σκεύη, μουσικά όργανα και έπιπλα εποχής.

Η δεύτερη αίθουσα είναι αφιερωμένη στον σπουδαίο ζωγράφο Κυριάκο Τσακίρη και στα έργα που άφησε στη Λέρο κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης εξορίας του.

Η τρίτη αίθουσα με το χειρουργικό κρεβάτι και τα ιατρικά εργαλεία καταγράφει την περίοδο που ο πύργος λειτούργησε ως γερμανικό στρατιωτικό νοσοκομείο.

Ο δεύτερος όροφος παρουσιάζει ενθυμήματα του αντιτορπιλικού Βασίλισσα Όλγα, εκθέματα από τη μάχη της Λέρου κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, καθώς και από τη ναυμαχία του Γέροντα που δόθηκε τον Αύγουστο του 1824 μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων.

Κάθε καλοκαίρι στο προαύλιο του πύργου διοργανώνονται πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Πληροφορίες:   22470-25.040

 

---

Πολεμικό μουσείο

Στην περιοχή της Μερικιάς ο Ιταλικός στρατός κατασκεύασε τη δεκαετία του 1930 ένα δίκτυο από υπόγειες και υπέργειες αποθήκες πυρομαχικών με ανάλογες αμυντικές θέσεις.

Στις υποβλητικές σήραγγες του οχυρού παρουσιάζεται μεγάλος αριθμός εκθεμάτων από τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, όπως όπλα, χάρτες, φωτογραφίες και στολές της εποχής.

Ο περιβάλλων χώρος έχει διαμορφωθεί σε στρατιωτικό πάρκο, στο οποίο εκτίθενται παροπλισμένα στρατιωτικά οχήματα, τεθωρακισμένα και μαχητικά αεροσκάφη.

To τούνελ της Μερικιάς είναι ανοικτό τους θερινούς μήνες, καθημερινά.

Πληροφορίες: 22470 22 109, 22470 28 035

 

---

Αρχαιολογικό Μουσείο Λέρου

Φιλοξενείται σε ανακαινισμένο νεοκλασικό του 1882, το οποίο κτίστηκε για να στεγάσει την τότε Αστική Σχολή Λέρου, στην Αγία Μαρίνα.

Τα εκθέματά του παρουσιάζονται σε 4 ενότητες:

• Η πρώτη αφορά προϊστορικά ευρήματα.
• Η δεύτερη αναφέρεται στους αρχαίους χρόνους και στη σχέση του νησιού με την πόλη-κράτος της Μιλήτου.
• Η τρίτη σχετίζεται με την παλαιοχριστιανική εποχή
• Η τέταρτη με τους μεσαιωνικούς χρόνους όπου ξεχωρίζουν αντικείμενα που βρέθηκαν στο κάστρο του Παντελίου.

Πληροφορίες: 22470 24 775

Λέρος – Καταδύσεις στην Ιστορία

 

Πρώτη βουτιά, ένα γερμανικό αποβατικό τύπου ‘Η’. Ο Γερμανικός στρατός ήθελε να κόψει το νησί στα δυο έτσι ένας στολίσκος από αποβατικά ξεκίνησε από την Κάλυμνο να κάνει απόβαση σε τρία σημεία, ένα από αυτά μετέφερε το ΙΙΙ/440ο τάγμα γρεναδιέρων . Η πυροβολαρχία 899 από το Πλειοδότη άνοιξε πυρ και μια οβίδα κτύπησε το πηδάλιο.

 

Ακυβέρνητο πλέον έκανε κύκλους στη νήσο Στρογγυλή προσκρούοντας επανειλημμένως στα βράχια, έγιναν εκρήξεις των πολεμοφοδίων που είχε και ξέσπασε πυρκαγιά με αποτέλεσμα να  βουλιάξει. Οι επιζήσαντες 35 Γερμανοί κρυφτήκαν στην νότια μεριά της νήσου όπου και μετά από δυο μέρες ταλαιπωρημένοι πλέον πιάστηκαν αιχμάλωτοι από τους Ιταλούς. Το βάθος είναι μέχρι 20 μετρά με καλή ορατότητα, σε πολλά σημεία βλέπεις ακόμα τον φορητό εξοπλισμό, το αποβατικό είναι κομμένο στη μέση από την έκρηξη.

 

Η επόμενη βουτιά στο Παρθένι, και συγκεκριμένα στο ακρωτήριο Κοραής. Μια Ελληνική φορτηγίδα που είχαν επιτάξει οι Ιταλοί, και την χρησιμοποιούσαν για να σέρνει το ανθυποβρυχιακό δίχτυ. Είχαν αφαιρέσει την προπέλα (για να μην μπλέκεται στο δίχτυ) και της μηχανές του πλοίου, και η κίνηση γινόταν με δυο μοτέρ που είχαν τοποθετήσει στη πλώρη και πρύμνη. Το ναυάγιο είναι δίπλα σε ιχθυοκαλλιέργεια οπότε και η ορατότητα ήταν περιορισμένη, αλλά αυτό δεν μας στάθηκε καθόλου εμπόδιο στη βουτιά μας. Την περίοδο του βομβαρδισμού του νησιού από τους Γερμανούς χτυπήθηκε και το πλοίο με τορπίλη η τρύπα που είναι εμφανής λίγο μπροστά από την γέφυρα μαρτυρά το μέγεθος της έκρηξης.

 

Η επόμενη βουτιά μας είναι στην είσοδο για το λιμάνι του Λακκιού. Πριν ακόμα από τον πόλεμο οι ιταλοί οχύρωναν το νησί με παράκτια πυροβόλα και ανθυποβρυχιακά δίχτυα, στην είσοδο για το φυσικό λιμάνι του Λακκιού τοποθέτησαν ανθυποβρυχιακό δίχτυ σε τρία επίπεδα, συνδεδεμένο από τα βράχια με αλυσίδες και τις γνωστές βαρέλες. Με το που αφήνουμε την επιφάνεια φαίνονται τα πρώτα κομμάτια από το δίχτυ, μαζεμένο πλέον σε “μπάλες”, όσο μεγάλωνε το βάθος φαίνονταν καλύτερα και ο μεγαλύτερος όγκος από τα μεταλλικά δίχτυα. Στη συνεχεία της βουτιάς έχουμε  και ευχάριστες εκπλήξεις από μια παρέα σκάρους και ένα ροφό που έκανε την πρωινή βόλτα του.

 

Οι επόμενες βουτιές μας, στον Μπλεφούτη στην άτρακτο ενός βομβαρδιστικού Ηenkell 111, σε βάθος 16-18 μέτρα.

 

Έναν τοίχο στην περιοχή κάτω Ζύμη με μέγιστο βάθος τα -30 μέτρα.

 

Βουτιές με μεγάλη ορατότητα, καθαρά γαλανά νερά και με πολλή μικροζωή που δεν θα αφήσει ασυγκίνητους τους φίλους της φωτογραφίας.

 

Μα εμείς περιμένουμε μια συγκεκριμένη βουτιά μέσα στο λιμάνι, μια βουτιά με ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον, στο θρυλικό Αντιτορπιλικό “Βασ. Όλγα”.

 

Ακόμα κι αν δεν είστε ψαράς ή δεν ασχολείστε με τις καταδύσεις, σίγουρα θα θελήσετε να δοκιμάσετε την τύχη σας σε έναν από τους πλούσιους ψαρότοπους του νησιού, και γιατί όχι να απολαύσετε βυθούς απαράμιλλης ομορφιάς. Ευχάριστες εκπλήξεις και αξέχαστες εμπειρίες αναμένουν και τους φανατικούς του θαλάσσιου και του πολιτιστικού τουρισμού.

 

Η Λέρος καθιερώνεται σταδιακά ως ελκυστικός συνεδριακός προορισμός κυρίως για μικρά συνέδρια και σεμινάρια. Οι φυσικές ομορφιές της, η πολιτιστική παράδοση, η φιλικότητα των κατοίκων με την πατροπαράδοτη φιλοξενία και το υψηλό επίπεδο παρεχομένων υπηρεσιών καθιστούν το νησί μαγευτικό προορισμό για συνεδριακό τουρισμό.

 

Στο νησί υπάρχει συνεδριακό κέντρο 300 θέσεων στην ιδανική θέση Κριθώνι και το συνεδριακό κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Λέρου 150 θέσεων στη θέση Πατριαρχείο – Άλιντα με εκπληκτική θέα στη γαλάζια θάλασσα του Αιγαίου. Και τα δυο κέντρα παρέχουν τις απαραίτητες διευκολύνσεις για την πραγματοποίηση συνεδρίων και σεμιναρίων. Υπό κατασκευή είναι το Κινηματοθέατρο στο Λακκί το οποίο μέσα στο 2006 θα είναι έτοιμο και θα αποτελέσει ιδανικό συνεδριακό κέντρο. Η τακτική αεροπορική και ακτοπλοϊκή συγκοινωνία συντελεί στην έγκαιρη μετάβαση και επιστροφή των συνέδρων. Οι μικρές αποστάσεις από τα κοντινά νησιά Πάτμο, Λειψούς και Αρκιούς, Αγαθονήσι, Κάλυμνο δίνουν την δυνατότητα στους επισκέπτες να γνωρίσουν όχι μόνο τις ομορφιές της Λέρου αλλά και των γύρω νησιών.

 

Η αγάπη σας για τη φύση και την άγρια χλωρίδα και πανίδα σε συνδυασμό με τη θέληση σας για ήρεμες διακοπές είναι σίγουρο ότι θα σας οδηγήσουν στο νησί της Λέρου. Οπλισμένοι με τη ματιά και την υπομονή του έμπειρου παρατηρητή της άγριας ζωής, θα έχετε την ευκαιρία να παρατηρήσετε από κοντά πουλιά και τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. Εδώ θα ικανοποιήσετε ακόμη και την αγάπη σας για το κυνήγι σε ένα όμορφο κυνηγότοπο με χαμηλή βλάστηση, θάμνους, ελαιόδεντρα και άλλες καλλιέργειες. Εκπαιδευμένα σκυλιά ράτσας και ντόπιοι κυνηγοί θα σας οδηγήσουν στους κυνηγότοπους που απλώνονται από την μια άκρη του νησιού, ως την άλλη. Κι όλα αυτά σ’ ένα μαγευτικό νησί όπου η περιπέτεια της παρατήρησης θα συνδυαστεί με περιπάτους, εξερευνήσεις και δεκάδες άλλα ενδιαφέροντα που το νησί προσφέρει.

 

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια άνθηση της θεματικής κατάδυσης.

 

Η Λέρος διαθέτει σημαντικές δυνατότητες για την ανάδειξη του νησιού σε ένα πολύ ιδιαίτερο προορισμό καταδυτικού τουρισμού, καθώς φιλοξενεί μέσα σε ένα μεγάλης οικολογικής αξίας θαλάσσιο οικοσύστημα έναν μεγάλο αριθμό ναυαγίων του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

 

Γι αυτό λοιπόν προμηθευτείτε αναπνευστικές συσκευές και επιχειρήστε ένα ταξίδι στο βυθό της Λέρου. Είναι σίγουρο ότι η γοητεία του θα σας συναρπάσει. Ωστόσο θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η κατάδυση επιτρέπεται μόνο σε ειδικά οριοθετημένες περιοχές.

Οι πολιτιστικές δραστηριότητες στο νησί αναπτύσσονται από τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης και Πρόνοιας Λέρου και από πρωτοβουλίες των δύο συλλόγων, ΑΡΤΕΜΙΣ και Θεατρική Ομάδα Λέρου.

 

Η ΔΙΚΕΠΟΛ Λέρου, που έχει έδρα την Καμάρα διοργανώνει όλες τις πολιτιστικές και κοινωνικές εκδηλώσεις του Δήμου εντός και εκτός Λέρου κάθε χρόνο. Διατηρεί λέσχη φιλίας με δημιουργικά και μουσικά εργαστήρια καθώς και την φιλαρμονική.

 

Ο σύλλογος “ΑΡΤΕΜΙΣ” δραστηριοποιείται στον τομέα των χορευτικών εκδηλώσεων, της λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής, διαθέτει τμήματα παιδικής χορωδίας και αθλητικών δραστηριοτήτων καθώς και τμήμα βιβλιοθήκης.

 

Η θεατρική Ομάδα Λέρου ασχολείται συστηματικά με το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων σε ετήσιους κύκλους, οι οποίοι παρουσιάζονται σε προγράμματα ερασιτεχνικών θιάσων που οργανώνονται από διάφορους Φορείς. Η Θεατρική Ομάδα έχει καταφέρει να προσελκύσει ένα σημαντικό αριθμό νέων κατοίκων της Λέρου διαμορφώνοντας ένα θεατρικό κοινό πρωτόγνωρο για τα δεδομένα του νησιού. Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που οι παραστάσεις παρουσιάζονται και εκτός Λέρου.

 

Οι αξιόλογες πολιτιστικές εκδηλώσεις στον Πλάτανο και το Λακκί, που διοργανώνονται κάθε καλοκαίρι συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον κάθε επισκέπτη, όπως επίσης και τα πανηγύρια με ντόπια μουσικά και χορευτικά συγκροτήματα.

• Πλάτανος: Πανηγύρι της Παναγίας του Κάστρου στις 15 Αυγούστου.
• Ξηρόκαμπος: Πανηγύρι του Αγίου Φανουρίου στις 27 Αυγούστου. Γίνεται και αναπαράσταση του πατήματος του σταφυλιού.
• Αγία Μαρίνα: Στις 17 Ιουλίου γιορτάζεται η πολιούχος της πρωτεύουσας του νησιού Αγ. Μαρίνα.
• Γούρνα: Γίνεται η αναπαράσταση του παραδοσιακού αλωνίσματος, προσφέρονται δωρεάν παραδοσιακοί μεζέδες και κρασί με τους ήχους λέρικου γλεντιού.
• Γιορτή Κρασιού-Αμπελουργού: Κάθε καλοκαίρι, τον Αύγουστο γίνεται η γιορτή κρασιού, με άφθονο κρασί και χορό, υπό τους ήχους παραδοσιακής και λαϊκής μουσικής.
• Δρυμώνας: Τον Αύγουστο γίνεται η γιορτή Δρυμώνα, στην ομώνυμη παραλία, όπου διεξάγεται Φεστιβάλ Λέρικης κουζίνας με άφθονο κρασί, φαγητό και χορό, υπό τους ήχους παραδοσιακής και λαϊκής μουσικής.
• Γιορτή Τράτας-Ψαρά: Τον Σεπτέμβριο κάθε χρόνο στο Παντέλι γίνεται η γιορτή της Τράτας και του Ψαρά, όπου την τιμητική του έχει φυσικά το φρέσκο ψάρι.
• Λακκί: Κάθε Κυριακή της τελευταίας Αποκριάς, γίνεται στην παραλία του Λακκιού μεγάλο γλέντι με μασκαράδες.
• Αλίντια-Ναυταθλητικοί Αγώνες: Το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου διοργανώνονται στα Aλιντα οι ναυταθλητικοί αγώνες. Ακολουθεί μουσική βραδιά.

 

Περάστε, λοιπόν, ένα ξεχωριστό βράδυ μαθαίνοντας παραδοσιακούς χορούς ή παρακολουθώντας μια θεατρική παράσταση από ερασιτέχνες αλλά ταλαντούχους και γεμάτους όρεξη νέους ανθρώπους.

 

---

Πολιτιστικά: Οι Άνθρωποι της Λέρου

 

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, οι Λέριοι δέχτηκαν πάρα πολλές επιρροές από ξένους και οικείους που προσέγγιζαν το νησί. Κατάφερναν όμως πάντα να απομονώνουν και σε κάποιο βαθμό να υιοθετούν τα θετικά στοιχεία κάθε πολιτισμού και να διατηρούν μια γνήσια δική τους παράδοση.

 

Η πρώιμη περίοδος του Χριστιανισμού είναι η εποχή όπου η Λέρος γνωρίζει ιδιαίτερη πνευματική άνθηση και ευημερία. Άνθρωποι νοικοκυραίοι, ζεστοί, ανοιχτόκαρδοι και φιλόξενοι, οι Λέριοι αγαπούσαν πάντα τον τόπο τους και ό,τι τους έδενε μαζί του. Σαν νησιώτες, οι περισσότεροι ήσαν πάντα δεινοί ναυτικοί και ψαράδες. Λίγοι ήταν αγρότες, μια και το νησί είναι μικρό και τα καλλιεργήσιμα εδάφη λιγοστά. Ανάμεσά τους όμως υπήρχαν και άξιοι τεχνίτες, μάστορες που κατασκεύαζαν πλεούμενα και σπίτια.

 

Οι σημερινοί Λέριοι αγαπούν και καλλιεργούν την παράδοση και την πνευματική ζωή.

 

Στον αναπαλαιωμένο Πύργο Μπελένη στεγάζεται σήμερα το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο της Λέρου, με σπάνια εκθέματα. Στο σύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο της εκτίθενται αξιόλογα ευρήματα από την προϊστορία του νησιού και τους ιστορικούς χρόνους μέχρι τη μεσαιωνική περίοδο, επιγραφές, επιτύμβιες στήλες, νομίσματα, ψηφιδωτά και αγγεία.

 

“Οι σημερινοί Λέριοι χωρίς να προδίδουν τα έθιμα και την παράδοσή τους, έχουν κατορθώσει να συνδυάσουν και τα θετικά στοιχεία της σύγχρονης ζωής”.

 

Στις πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται κάθε καλοκαίρι από το Δήμο και τη Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης και Πρόνοιας Λέρου, σε στενή συνεργασία με τοπικούς συλλόγους, περιλαμβάνονται αξιόλογες συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις, ναυταθλητικοί αγώνες, εκθέσεις ζωγραφικής και διαλέξεις. Οι Λέριοι δηλώνουν την παρουσία τους με κάθε τρόπο, είναι περήφανοι για τον τόπο τους, τον αγαπούν βαθιά και τον κρατούν μέσα τους όπου και αν βρεθούν.

 

Είναι άνθρωποι ανυπότακτοι: όταν κατά τη μακραίωνη ιστορία αυτού του τόπου περνούσαν από τη χώρα μας διάφοροι κατακτητές, αυτοί σήκωναν περήφανα τη σημαία. Κάτι που μαρτυρά το έντονο ταπεραμέντο των ανθρώπων που δεν ξεχνούν, ανθρώπων με πνεύμα αδούλωτο.

Η νήσος Λέρος μαζί με τις συστάδες των μικρών νησιών που την περιβάλλουν αποτελούν ένα γεωγραφικό σύνολο ιδιαιτέρου φυσικού κάλους. Η μεσογειακή χλωρίδα με την θαμνώδη βλάστηση και τις αγροτικές καλλιέργειες που διακόπτονται από δενδροστοιχίες ευκαλύπτων, δασικούς πευκώδεις θύλακες, και βραχώδη υψώματα, συμπληρώνουν τη γραφικότητα του φυσικού περιβάλλοντος.

 

Η πλούσια εδαφική πτύχωση και ο έντονος οριζόντιος διαμελισμός δημιουργούν βαθείς και προστατευόμενους όρμους, οι οποίοι προσφέρουν ασφαλείς συνθήκες για τον ελλιμενισμό σκαφών. Το έδαφος της Λέρου είναι λοφώδες με ψηλότερες κορυφές τη Σκουμπάρδα με υψόμετρο 328 μέτρα, πάνω στην οποία υπάρχουν μέχρι σήμερα τα ερειπωμένα κτίρια των στρατιωτικών ιταλικών εγκαταστάσεων, και το Κλειδί, με υψόμετρο 314 μέτρα, που αποτελεί σήμερα στρατιωτική ζώνη.

 

Η Λέρος βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου πελάγους, μεταξύ της Νήσου Καλύμνου, της Νήσου Πάτμου και των Λειψών. Το σχήμα της νήσου είναι σχετικά επίμηκες με διεύθυνση ΒΔ – ΝΑ, παραταύτα δύνανται να διακριθούν τρία διαφορετικά τμήματα, επίσης επιμήκους σχήματος, με αντιδιαμετρική όμως διεύθυνση (ΔΝΔ – ΑΝΑ) τα οποία είναι:

• το βόρειο τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει τις περιοχές από το βορειότερο άκρο της Νήσου έως και τον άξονα που σχηματίζουν οι όρμοι Γούρνας και Αλίντων,
• το κεντρικό τμήμα, το περιλαμβάνει τις περιοχές μεταξύ των αξόνων που σχηματίζουν οι όρμοι Γούρνας – Αλίντων και Λακκίου – Παντελίου,
• και το νότιο τμήμα, το οποίο περιλαμβάνει όλες τις περιοχές της Νήσου, νοτίως του άξονα που σχηματίζουν οι όρμοι Λακκίου – Παντελίου.

 

Οι ως άνω περιοχές ενώνονται διαμέσου δύο μεταβατικών ζωνών οι οποίες τοποθετούνται μεταξύ των όρμων Γούρνας – Αλίντων και Λακκίου – Παντελίου, έκαστη.

 

Οι κυριότερες κορυφές στο βόρειο τμήμα είναι η Βαγία (264m), το Κλειδί (321m), η Βίγλια (234m), το Μισορράχιδο (284m), ο Μάρκελλος (247m), η Κάτω Τσόχια και η Μεμιγκαριά. Το εν λόγω τμήμα χωρίζεται σε δύο υποτμήματα, ένα ανατολικό και ένα δυτικό, από υδρογραφικό άξονα 3ης τάξεως ο οποίος καταλήγει στον όρμο Παρθενίου ως άξονας 4ης τάξεως, με διεύθυνση ΒΒΔ – ΝΝΑ.

 

Στο ανατολικό υποτμήμα, όπου ανήκουν οι ορεινοί όγκοι Βαγιά, Κλειδί και Βιγλιά, το ανάγλυφο παρουσιάζεται ιδιαίτερα έντονο, με μεγάλες κλίσεις, κρημνώδεις ράχες και απόκρημνες ακτές, με εξαίρεση αυτή του όρμου Μπλεφούτη. Τούτο οφείλεται στο ότι η περιοχή δομείται, σχεδόν αποκλειστικά από ανθρακικά πετρώματα, τα οποία δεν αποσαθρώνονται εύκολα.

 

Στο δυτικό υποτμήμα ανήκουν οι ορεινοί όγκοι Μισορράχιδο, Μαρκέλλος, Κάτω Τσόχια και Μεμιγκαριά, οι οποίο δομούνται από μεταμορφωμένα πετρώματα και νεογενείς σχηματισμούς οι οποίοι εμφανίζουν μεγαλύτερη επιδεκτικότητα στην αποσάθρωση από τους ανωτέρω ανθρακικούς σχηματισμούς, με συνέπεια το σχηματισμό ηπιότερου ανάγλυφου από ότι στο ανατολικό υποτμήμα. Παραταύτα το ανάγλυφο και στο δυτικό υποτμήμα χαρακτηρίζεται σχετικά έντονο, με κρημνώδεις ακτές, ιδιαίτερα στις παρυφές του Μαρκέλλου και του Μισορράχιδου. Το υδρογραφικό δίκτυο, σε όλο το βόρειο τμήμα, είναι δενδριτικό ευρισκόμενο στη φάση της νεότητας.

 

Στο κεντρικό τμήμα οι κυριότερες κορυφές είναι η Πατέλα (250m), το Καστέλλι (148m), η Βιτσιλιά (143m) καθώς και κάποιες λοφώδεις εξάρσεις, στα βόρεια περιθώρια του τμήματος, οι οποίες δεν ξεπερνούν σε ύψος τα 130m. Το ανάγλυφο στο συγκεκριμένο τμήμα εμφανίζεται σχετικά έντονο και ιδιαίτερα στην περιοχή του ορεινού όγκου Καστέλλι, ο οποίος δομείται από ανθρακικά πετρώματα. Το υδρογραφικό δίκτυο του κεντρικού τμήματος βρίσκεται και αυτό στη φάση της νεότητος, είναι κυρίως δενδριτικό, εκτός από λίγες περιπτώσεις όπου αποκτά ορθογώνια μορφή, ενώ σε γενικές γραμμές ακολουθεί κοιλάδες οι οποίες δημιουργούνται από τεκτονικά αίτια.

 

Το νότιο τμήμα της Νήσου Λέρου, εμφανίζει το εντονότερο από όλα τα τμήματα ανάγλυφο, λόγω της λιθολογικής του δομής, η οποία αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από ανθρακικούς σχηματισμούς, έντονα τεκτονισμένους. Ένα άλλο μορφολογικό χαρακτηριστικό του νοτίου τμήματος είναι ο διαχωρισμός σε δύο υποτμήματα, ένα δυτικό και ένα ανατολικό, από μία ρηξιγενή ζώνη, η οποία ξεκινά από τον όρμο του Ξηροκάμπου και φθάνει έως και τον όρμο του Λακκίου. Κυριότερες κορυφές του δυτικού υποτμήματος είναι ο Φούρνος (256m) και ο Γκουμπάρδος (326m) όπου εμφανίζεται και το πλέον εντονότερο ανάγλυφο, με μεγάλες κλίσεις, κρημνώδεις ράχες, απόκρημνες ακτές, τοπικά καρστικά έγκοιλα κ.α., ενώ στο ανατολικό υποτμήμα οι κυριότερες κορυφές είναι ο Τουρτούρας (265m) και η Τσουγκούνα (221m) με παρόμοιο ανάγλυφο. Το υδρογραφικό δίκτυο του συγκεκριμένου τμήματος βρίσκεται στη φάση της νεότητος, είναι δενδριτικό, ενώ σε γενικές γραμμές ακολουθεί κοιλάδες οι οποίες δημιουργούνται από τεκτονικά αίτια.

 

Ανάμεσα στο βόρειο, το κεντρικό και το νότιο τμήμα υπάρχουν δύο μεταβατικές ζώνες, οι οποίες αντιστοιχούν στους άξονες των όρμων Αλίντων – Γούρνας και Παντελίου – Λακκίου, όπως αναφέρεται και ανωτέρω. Σε αυτές τις ζώνες το ανάγλυφο είναι ομαλό, με μικρές κλίσεις, μικρή επιφανειακή απορροή και χαμηλά υψόμετρα. Ουσιαστικά αντιστοιχούν σε περιοχές απόθεσης υλικού, από τους πέριξ αυτών χείμαρρους και για αυτό το λόγο οι γεωμορφές που απαντώνται στις συγκεκριμένες περιοχές αντιστοιχούν σε γεωμορφές ποταμο-χειμάρρειων διεργασιών.

Λιμεναρχείο Λέρου:	22470 22 224
Λιμεναρχείο Πειραιά:	210 42 26 000
Ολυμπιακή (Λέρος):	22470 22 777
Ολυμπιακή (Αθήνα):	210 35 50 000
Δήμος Λέρου:	22473 60 200
Αστυνομία:	22470 22 222
ΤAXI:	22470 22 550
Νοσοκομείο:	22470 23 978
Τουριστικές Πληροφορίες:	22470 22 109
COSMΟΤΕ Λέρου:	22470 22 899
Ταχυδρομείο:	22470 22 929

Ακτοπλοϊκώς

 

Από Πειραιά:

Μπορείτε να επισκεφθείτε την Λέρο μέσω των πλοίων της γραμμής Δωδεκανήσου, τα οποία αναχωρούν καθημερινά από Πειραιά με προορισμό τα λιμάνια των νησιών μας. (ANEK LINES, Blue Star Ferries)

 

Μέσω γειτονικών Νήσων

Yπάρχει ακτοπλοϊκή σύνδεση των λιμένων της Λέρου μέσω “flying dolphins” και “Catamaran” με τα γειτονικά νησιά (Σάμος, Φούρνοι, Ικαρία, Πάτμος, Λειψοί, Κάλυμνος, Σύμη) καθώς και με τα νησιά κορμού Δωδεκανήσου (Κως – Ρόδος) καθημερινά ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επίσης, οι επισκέπτες μπορούν να ταξιδεύσουν προς Λέρο με το πλοίο “Κάλυμνος” το οποίο πραγματοποιεί δρομολόγια από και προς το Νησί μας τέσσερις φορές την εβδομάδα, περνώντας από τα λιμάνια της Σάμου, Αγαθονησίου, Αρκιών, Λειψών, Πάτμου, καθώς επίσης και με το πλοίο “Κατερίνα” (Μούγγρος) με έδρα την Λέρο, το οποίο εκτελεί επί καθημερινής βάσης το δρομολόγιο Λέρος (αναχώρηση από Ξηρόκαμπο πρωινές ώρες) – Κάλυμνος (άφιξη στις Μυρτιές) και αντίστροφα.

 

---

Αεροπορικώς

Καθημερινά πραγματοποιούνται πτήσεις των Ολυμπιακών Αερογραμμών από το αεροδρόμιο “Ελευθέριος Βενιζέλος” με προορισμό την Λέρο και αντίστροφα, με αεροσκάφη τύπου ATR43 και Dash8 χωρητικότητας 50 και 38 επιβατών αντίστοιχα.

 

Εκτός από την απευθείας σύνδεση του Νησιού της Λέρου με το Αεροδρόμιο της Αθήνας, εκτελείτε και ένα (1) δρομολόγιο διερχόμενης πτήσης, με σταθμό αναχώρησης το Αεροδρόμιο της Ρόδου, και εξυπηρετεί την Κω, Λέρο, και Αστυπάλαια με επιστροφή από τα Νησιά αυτά στην Ρόδο. Τους θερινούς μήνες το δρομολόγιο αυτό εκτελείτε τρεις (3) φορές την εβδομάδα, ενώ του χειμερινούς μήνες δύο (2).

 

Για Περισσότερες Πληροφορίες,

Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά	210 45 11 311, -17  &  210 45 93 000
Λιμεναρχείο Λέρου	22470 22 224
OlympicAir	210 35 50 000, www.olympicair.com